Baktria press

аҳоли олдиндан хабардор қилинади” деган қўшимча киритиш лозим.
Жамоатчилик фикри сессия муҳокамасига 
киритилаётган ҳар бир масала юзасидан ҳисобга олинади. Шу туфайли мазкур меъёр сессия муҳокамасига 
киритилаётган ҳар бир масалани тайёрлашда мажбурийлиги белгиланмоқда. 
Регламентнинг 12-моддаси, учинчи қисми сифатида 
“Сессия кун тартибидаги масалалар тўғрисидаги қарорлар 
лойиҳалари Кенгаш веб-саҳифасига қўйилади” ҳамда
тўртинчи қисм сифатида 
“очиқ сессияларда ҳозир бўлиш 
хоҳиши бўлган шахсларга шароит ушбу Регламент билан таъминланади” деган қўшимча киритиш лозим.
Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларининг ҳайъат мажлислари очиқ тарзда ўтказилади, қонун ҳужжатларида 
назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно. Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари ўзларининг очиқ ҳайъат 
мажлисларида ахборотдан фойдаланувчиларнинг ҳозир бўлиши учун шароитлар яратади.
Ушбу ҳужжатнинг 15-моддасига 
“Сессияда ҳозир бўлиш хоҳиши бўлган шахслар бу ҳақда камида сессия 
бошланмасидан уч кун олдин ҳокимга ариза билан мурожаат қилишлари мумкин. Мурожаатлар юзасидан 
жавоблар сессия бошланишидан камида бир кун олдин берилади. Сессияда ҳозир бўлиш хоҳишини билдирган 
шахсларнинг сони уни ўтказиш учун мўлжалланган хонадаги жойларга қараб белгиланади. Шахсларнинг 
сессияда ҳозир бўлиши сессияни аудио, видео ва бошқа техник воситалар ёрдамида қўшни хоналарга узатиш 
ёки бошқа йўллар билан таъминланиши мумкин” 
деган норма киритиш керак бўлади. 
Регламентнинг 71-моддасида Халқ депутатлари вилоятлар, Тошкент шаҳар ҳамда шаҳарлар (вилоятлар марказлари) 
Кенгашларидаги партия гуруҳлари уларда тегишли сиёсий партиядан халқ депутатлари Кенгашига сайланган 
депутатлар сонини аниқ белгилаши лозим. Фикримизча камида беш нафар депутат бирлашган тақдирда тузилиши 
мақсадга мувофиқ. Шунингдек, партия гуруҳининг фаолиятини тугатиш асосларини ҳамда ҳуқуқларни кенгайтирган 
ҳолда белгилаш лозим. 
Регламентга 731-модда Депутатларнинг ўзи сайланган округдаги сайловчиларга ўз фаолияти тўғрисида ахборот 
бериш бўйича нормалар киритиш мақсадга мувофиқ.

---

67
Маҳаллий вакиллик 
органлари назорат функцияси 
самарадорлигини оширишнинг 
долзарб масалалари
Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви 
академияси тингловчиси А.А.Махмудов
М
аълумки, мамлакатимиз истиқлолга эришгандан сўнг танлаб олган ўзига хос ва ўзига мос тараққиёт йўли – 
“ўзбек модели” асосида бугунги кунда мамлакатимизни янада демократлаштириш ва фуқаролик жамиятини 
ривожлантиришга қаратилган оқилона, тизимли ва барқарор ислоҳотлар амалга оширилмоқда. 
Бу борада маҳаллий Кенгашларнинг назорат функциясини кучайтириб бориш долзарб аҳамият касб этмоқда. Муҳтарам 
Президентимиз Ислом Каримов 2010 йил 27 январда бўлиб ўтган Олий Мажлис палаталарининг қўшма мажлисида: 
“Парламентимиз ва маҳаллий вакиллик органлари – Кенгашлар олдида турган иккинчи ғоят муҳим вазифа – бу қабул 
қилинган қонунларнинг ижро этувчи ҳокимият, яъни ҳукумат томонидан марказда, ҳокимликлар томонидан эса жойларда 
қандай бажарилаётгани устидан қатъий парламент назоратини, депутатлик назоратини ўрнатишдан иборатдир”
деб қайд этиб ўтгани бежиз эмас. 
Таъкидлаш жоизки, маҳаллий Кенгашлар ҳудудларнинг ижтимоий-иқтисодий, социал-маданий ривожланиши, 
жойларда қонун ҳужжатлари ижросини таъминлаш ва ўз ваколатлари доирасидаги бошқа масалаларни ҳал қилиш 
борасида норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилиш билан бир қаторда, назорат фаолиятини ҳам амалга оширадилар. 
Маҳаллий Кенгашларнинг назорат фаолияти, одатда, депутатлик назорати ҳам дейилади.
Фикримизча, депутатлик назорати – бу маҳаллий Кенгашлар ва уларнинг органлари бўлган доимий ва муваққат 
комиссиялар, сиёсий партияларнинг депутатлик гуруҳлари, шунингдек депутатларнинг маҳаллий ижро ҳокимияти 
органлари ҳамда бошқа мансабдор шахслар томонидан қонун ҳужжатларининг ҳаётга тадбиқ этилиши ҳолатини 
кузатиш ва ўрганиш, ҳудудлардаги мавжуд тўсиқ, камчиликларни аниқлаш ҳамда уларни бартараф этишга қаратилган 
ташкилий-ҳуқуқий фаолиятдир.
Қайд этиш жоизки, амалдаги қонун ҳужжатлари таҳлилига кўра бугунги кунда халқ депутатлари маҳаллий Кенгаш-
ларида депутатлик назоратининг қуйидаги шаклларидан фойдаланилмоқда: