Bakteriyalarning tabiatdagi va xalq xo'jaligidagi ahamiyati

Achituvchi bakteriyalar. Bu bakteriyalarning faoliyati natijasida oziq-ovqat mahsulotlari chirimaydi, balki faqat achiydi. Azotsiz organik moddalarning bakteriyalar yordamida parchalanishiga achish deb ataladi. Oziqlanish usuliga ko'ra achituvchi bakteriyalar saprofit hisoblanadi. Ular sutda, yangi sersuv sabzavotlarda, o'tlarning barg va poyalarida yashaydi. Tabiatda achishning turlari ko'p. Achishning eng muhim xillaridan biri sut kislotasining achishidir. Bu jarayonda sut kislotali achishga sabab bo'ladigan bakteriyalar faoliyati vujudga keladi. Sut kislotali achish jarayonida parchalanayotgan shakar sut kislotasiga aylanadi, hosil bo'lgan sut kislotasi esa boshqa chirituvchi bakteriyalarning o'sishiga va ko'payishiga to'sqinlik qiladi. Shu tufayli sut kislotali achishdan sut mahsulotlari: qatiq, pishloq, suzma tayyorlashda foydalaniladi. Sirka kislotali achish sirka kislota bakteriyalari faoliyati natijasida sodir bo'ladi. Ovqatga ishlatiladigan yuqori navli sirkalar spirt yoki vinolarni sirka kislotali achitish yo'li bilan olinadi. Chirituvchi va achituvchi bakteriyalardan tashqari tuproq yoki o'simliklar ildizida yashab, havodagi erkin azotni o'z-lashtiradigan bakteriyalar ham bor. Ularga burchoqdoshlar ildizida yashaydigan tugunak bakteriyalarni misol qilib keltirish mumkin. Tugunak bakteriyalarning faoliyati natijasida tuproq azot birikmalari bilan boyiydi.
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash:

1. 
   Bakteriyalarning tabiatda qanday ahamiyati bor?
   
2. 
   Bakteriyalar qanday turlarini bilasiz?
   
3. 
   Tugunak bakteriyani ahamiyati qanday?
   

V. Dars yakunlash va baholash.
O’quvchilar tomonidan bajarilgan topshiriqlarni o’qituvchi baholash uchun o’quvchilarning uyga berilgan vazifalarni to’g’ri bajarganligi, darsdagi faol ishtiroki va dars jarayonida jadvalning to’g’ri to’ldirilganligi va kartochkalar bilan to’g’ri ishlaganligi e’tiborga olinib baholanadi.
VI. Uyga vazifa
Yangi mavzuni o’qib, mavzu oxiridagi atamalani izohi bilan daftarga ko’chirib yozish, mavzu asosida 5 tadan test savollari tuzish va savollarga og’zaki javob berishga tayyorlanish.

“___” __________________ yil Ko’rdim:___________ _______

6”____” va “____”_________________________- SINF UCHUN