Бакалавр таълим йўналиши

I. боб. Масаланинг қўйилиши. Мавзуни асослаш ва ишнинг мақсади ва 
вазифалари 
1.1. Масаланинг қўйилиши. Мавзуни асослаш 
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2010 йил 21 
январда 2010 йилда республиканинг ижтимоий – иқтисодий ривожлантириш 
якунлари ва 2011 йил иқтисодий дастурининг энг муҳим устивор 
вазифаларига бағишланган мажлисида Президент Ислом Каримовнинг 
«Барча режа ва дастурларимиз ватанимиз тараққиётини юксалтириш, 
халқимиз фаровонлигини оширишга хизмат қилади» мавзусида қилган 
маърузасида мамлакатда танланган иқтисодий ривожлантиришнинг ўз 
модели ва унинг тамойиллари асосида ишлаб чиқилган, чуқур ва ҳар 
томонлама ўйланган мамлакатни ислоҳ ва модернизациялашнинг тадрижий 
дастури изчил амалга ошириши жаҳон молиявий – иқтисодий инқирозининг 
Ўзбекистон иқтисодиёти, унинг молия ва банк тизимига салбий таъсирини 
сезиларли даражада камайтириш имконини берганлиги қайд этилди. 
2010 йил якунларига кўра, мамлакатнинг ялпи ички маҳсулоти 8,5 
фоизга, саноат маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажми ҳажми 8,3 фоизга, 
қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштириш ҳажми 6,8 фоизга кўпайди. 
Ахборот оммавий воситалари томонидан берилган маълумотларга 
қараганда, биргина 2010 йил республикамиз бўйича 7,0 млн тоннадан ортиқ 
ғалла етиштирилди. 
Бундай юқори ҳосилни етиштиришда республикамизда фаолият 
кўрсатилаётган фермер хўжаликларининг усиши беқиёсдир. 
Республикамиз далаларида етиштирилаётган бошоқли дон экинларини 
йиғиштириб олишда бугунги кунда асосан КЕЙС – 2166, КЕЙС – 2366, 
русумли ва бошқа русумли ғалла комбайнларидан фойдаланилмоқда. 
Самарқанд вилоятининг ўзига хос шароитларига ишлатиладиган КЕЙС 
русумли комбайнлардан фойдаланишда унинг двигателига алоҳида эътибор 

---

бериш керак, чунки ғалла ўрим-йиғим даври йилнинг энг иссиқ даврига ва 
серчанг шароитга тўғри келади. 
Самарқанд вилоятининг шарт-шароитини ҳисобга олиб, ўзига хос 
табиий – иқлим шароитида ишлатиладиган ички ёнув двигателига нисбатан 
ҳам қўшимча талаблар қўйилади.
Вилоятда комбайнлар юқори температура, қуёш радиацияси интенсив, 
ҳавонинг нисбий намлиги паст, серчанг, сувнинг қаттиқлик даражаси 
ортиқча шароитларда ишлатилади. Буларнинг ҳаммаси двигателнинг ишига, 
уларнинг ишончлилигига ва хизмат муддатига салбий таъсир этади. 
Комбайнлар ишлатиладиган шароитларни билиб олгач, двигатель 
характристикаларининг хусусиятидан келиб чиқиб, комбайнлар ишини 
ташкил қилишнинг энг яхши усулларни белгилаб олиш ва амалга ошириш, 
замонавий эксплуатацион, иқтисодий ва бошқа талабларга мувофиқ равишда 
двигателга техник хизмат кўрсатиш (сервис хизмат кўрсатиш) ва таъмирлаш 
ишларини тўғри ташкил этиш муҳим аҳамият касб этади.
Юқорида келтирилганлардан кўринадики, уларни тўғри ташкил этиш 
натижасида деталлар ресурсининг ошишига имконият яратилади. 

---