Bajardi: Qabul qildi

E.yu.k. va kuchlanish. Generatorning e.yu.k.ni o’zgarishi (ko’rilayotgan holatda E_q) ikkita muhim parametrlar – quvvat koeffitsienti va mashina shinalaridagi kuchlanishning o’zgarishiga olib keladi. Zamonaviy yuqori darajada foydalaniluvchi sinxron generatorlar nominal quvvat koeffitsientlarining yuqori qiymatlari cos=0,9-1 bilan quriladi.
Berilgan aktiv quvvatda nominal quvvat koeffitsientining oshishi nominal reaktiv quvvatning kamayshiga, generatorning gabaritlari va narxini kamayishiga olib keladi, chunki, bunda mashinaning to’la quvvati kamayadi ( ) va mos holda aktiv va konstruktiv material sarfi kam bo’ladi. Boshqa tomondan cos ning ortishi e.yu.k. E_q ning kamayishiga olib kelib, bu statik turg’unlik zaxirasini kamaytiradi. Bundan tashqari, generatorda ishlab chiqariluvchi reaktiv quvvatni uzatishning iqtisodiy jixatdan optimal uzunligi 25-70 km masofa bilan cheklanadi. Yuklama uchun zarur bo’lgan reaktiv quvvat iste’mol qilish joyida ishlab chiqarilishi shart.
Masalan QAR-k mavjud bo’lganda sinxron generatorning ichki qarshiligi, transformatorning qarshiligi X_T1, generatorning kuchlanishini o’zgarmasligini (U_G=const) ta’minlaydigan qo’zg’atishini mos holda rostlash hisobiga kompensatsiyalanishi mumkin. Bu holatda burchak xarakteristikasining maksimumi quyidagi munosabatdan aniqlanishi mumkin:
. (1.9)
Solishtirish uchun 1.6-rasmda turli tipdagi QAR mavjud bo’lganda burchak xarakteristikalari keltirilgan.

1.6- rasm. Turli tipdagi QAR mavjud bo’lganda soddalashtirilgan

burchak xarakteristikalari

Aktiv quvvat formulasi (1.9) dan ko’rinadiki, uning qiymati generator e.yu.k.si va sistemaning kuchlanishi ko’paytmasi bilan belgilanadi, yoki, umumiy ko’rinishda, kuchlanishning kvadratiga bog’liqdir. Shu sababli birinchi yaqinlashishda liniya kuchlanishining ikki marta ortishi uzatish zanjirlari sonini to’rt marta ortishiga teng kuchli deb hisoblash mumkin. Bundan uzatish mumkin bo’lgan eng katta quvvatni oshirish uchun uzatma kuchlanishini oshirish uzatma zanjirlari sonini oshirishga nisbatan yanada iqtisodiy hisoblanishi ayon bo’ladi.