Bajardi: Baxieov. N qabul qildi: Omarova. S

1) Kimyoviy tarkibiga qarab shu mineral tarkibni belgilaydigan kimyoviy komponentlardan biri qisman boshqa kimyoviy kompo­nent bilan izomorf o‘rin almashgan bo‘lsa; masalan, kobalt-pirit (Fe, So)S2 — piritning bir xili bo‘lib, piritdan kimyoviy reaksiyalarsiz ajratib bo‘lmaydi;

• 1) Kimyoviy tarkibiga qarab shu mineral tarkibni belgilaydigan kimyoviy komponentlardan biri qisman boshqa kimyoviy kompo­nent bilan izomorf o‘rin almashgan bo‘lsa; masalan, kobalt-pirit (Fe, So)S2 — piritning bir xili bo‘lib, piritdan kimyoviy reaksiyalarsiz ajratib bo‘lmaydi;
• 2) Fizik belgilariga qarab tarkibi va strukturasi bir xil bo‘lsayu, lekin fizik xususiyatlari bilan farq qilsa: masalan, ametist rangsiz kvarsdan gunafsha rangi bilan farq qiladi yoki pirolyuzit (MnO2) ning qurum shaklidagi xili kristallangan individlaridan (polianitdan) disperslanish darajasi va qattiqligi oz bo‘lishi bi­lan farq qiladi;

3) Bir vaqtda ham tarkibiga, ham fizik xususiyatlariga qarab; masalan, sfaleritning (ZnS) tarkibida ancha temir bo‘lgan xili ko‘pincha och rangli, asosiy sfaleritdan ancha to‘q-qoramtir, deyarli qora rangli bo‘lishi va boshqa belgilari bilan farq qiladi.

• 3) Bir vaqtda ham tarkibiga, ham fizik xususiyatlariga qarab; masalan, sfaleritning (ZnS) tarkibida ancha temir bo‘lgan xili ko‘pincha och rangli, asosiy sfaleritdan ancha to‘q-qoramtir, deyarli qora rangli bo‘lishi va boshqa belgilari bilan farq qiladi.

Mineralning muayyan kimyoviy tarkibga ega bo‘lgan har bir turi o‘ziga xos nomga egadir. SHuningdek, polimorf modifikatsiyalar ham ko‘pincha alohida-alohida nom bilan yoki old qushimchalar bo‘lib keladigan grek harflari α, β, γ ... bilan qo‘shib bitta umumiy nom bilan ataladi. Minerallar xillariga kelganda shuni aytish kerakki, ularga o‘tmishda kimyoviy tarkibida muhimroq farq bo‘lmasa ham maxsus nom berilaverar edi. Hozirgi vaqtda bu nomlarning ko‘plari yo‘qolib ketdi. Faqat qimmatbaho toshlar nomlari (zumrad, yoqut, sapfir, ametist, sitrin, morion va boshqalar) saqlanib qolgan. Minerallarning boshqacharok tarkibga ega bo‘lgan turlari o‘zining nomi bilan yuritiladi, lekin tarkibidagi ma’lum farqni ko‘rsatadigan sifat yoki old qo‘shimcha qushib aytiladi (masalan, magnomagnetit, stronsionaragonit va h. k.).

• Mineralning muayyan kimyoviy tarkibga ega bo‘lgan har bir turi o‘ziga xos nomga egadir. SHuningdek, polimorf modifikatsiyalar ham ko‘pincha alohida-alohida nom bilan yoki old qushimchalar bo‘lib keladigan grek harflari α, β, γ ... bilan qo‘shib bitta umumiy nom bilan ataladi. Minerallar xillariga kelganda shuni aytish kerakki, ularga o‘tmishda kimyoviy tarkibida muhimroq farq bo‘lmasa ham maxsus nom berilaverar edi. Hozirgi vaqtda bu nomlarning ko‘plari yo‘qolib ketdi. Faqat qimmatbaho toshlar nomlari (zumrad, yoqut, sapfir, ametist, sitrin, morion va boshqalar) saqlanib qolgan. Minerallarning boshqacharok tarkibga ega bo‘lgan turlari o‘zining nomi bilan yuritiladi, lekin tarkibidagi ma’lum farqni ko‘rsatadigan sifat yoki old qo‘shimcha qushib aytiladi (masalan, magnomagnetit, stronsionaragonit va h. k.).