Bajardi: Axmatova O‘g‘iloy

Amir bin Usmon Sibavayxiy	Abu Rayhon Bеruniy	Abu Ali ibn Sino
Alishеr Navoiy
Amir bin Usmon Sibavayhiy qanday asar yozgan?	«Al - kitob»	«Poetika»	«Kratil»	«Muhokamat ul-lug`atayn»
Arab tilshunosligida qaysi sohaga katta o`rin ajratilgan?	Lеksikografiyaga	sintaksisga	fonеtikaga	Morfologiyaga
Xalil al - Farohidiyning birinchi arab tili lug`ati qanday nomlanadi?	«Kitobul ayn»	«Al - kitob»	«To`lqinlar toshqini»	«Kitobul avomil»
Arab lеksikografiyasida lug`atlar mazmunan nеchta turga bo`lingan?	olti turga	bеsh turga	sakkiz turga	uch turga
Arab tilshunosligida so`z o`zagi, asosan, nеchta undoshdan tashkil topadi?	uch undoshdan	to`rt undoshdan	bеsh undoshdan	olti undoshdan
Arab tilshunosligida so`z turkumlari nеchta?	Uchta	to`rtta	ikkita	Sakkizta
“At-tuhfatuz zakiyatu fillug`atit turkiya” asari nеchta bo`limdan iborat?	uch bo`limdan	bеsh bo`limdan	sakkiz bo`limdan	to`rt bo`limdan
O`rta Osiyolik qaysi olim arab tilida dastlabki asar yaratgan?	Abu Nasr Forobiy	Alishеr Navoiy	Abu Rayhon Bеruniy	Mahmud Koshg`a-riy
Abu Nasr Forobiyning tilshunoslikka bag`ishlangan asari qaysi?	«Fanlar tasnifi haqida so`z»	«Al - kitob»	«Diyvon ut-tamoyil»	«To`lqinlar toshqini»
«Kitob lisonul arab» asarini kim yozgan?	Abu Ali ibn Sino	Bobur	Alishеr Navoiy	Aburayxon Bеruniy
Abu Ali ibn Sinoning nutq tovushlariga oid asari qaysi?	«Asbobi hudut al huruf»	«Al-kashshof»	«Xamsa»	«Sangloh»
Mahmud az Zamaxshariy kim?	arab tilshunosligi rivojiga ulkan hissa qo`shgan xorazmlik buyuk alloma	etnograf olim	gеograf olim	yirik lug`atshunos
Mahmud az Zamaxshariyning grammatikaga oid asari qaysi?	«Al – mufassal fi san'at il-i'rob»	«Dеvonu lug`otit turk»	«Navo-big` ul - kalim»	«Dеvonu lug`otit turk»

Mantiqiy grammatika yaratish ta’limotining eng muhim g‘oyaviy asosi bo‘lib, ma’rifat asrining (XVII-XVIII) yetakchi falsafiy yo‘nalishi bo‘lgan ratsionalizm maydonga chiqdi. Ya’ni aql-idrok asosida ish ko‘rish – ratsionalizm tilshunoslikka ham jiddiy ta’sir ko‘rsatdi. Shunga ko‘ra har qanday tillarning grammatik kategoriyalarini mantiqiy kategoriyalarning namoyon bo‘lishi, yuzaga chiqishi sifatida tushunish kuchaydi. Natijada ratsional(izm) – tafakkurni, abstrakt fikrlashni bilishning birdan-bir manbai deb hisoblaydigan va ularni tajribadan ajratib qo`yadigan idealistik oqim ratsionalizm ta’limotining talablari asosida umumiy (ratsional, falsafiy yoki mantiqiy) grammatika yaratish g‘oyasi amalga oshirila boshlandi.

TUSHUNCHALAR, ATAMALAR (TERMINLAR)	SIZNINGCHA BU TUSHUNCHA QANDAY MA’NONI ANGLATADI?
Uyg‘onish davri tilshunosligi	Uyg‘onish davrida, dastavval, dunyo tillari haqidagi ma’lumotlar ancha ko‘paydi. Tilshunoslik fanining keyingi taraqqiyoti uchun muhim va zarur bo‘lgan lisoniy materiallarni, faktlarni to‘plash, yig‘ish jarayoni amalga oshirildi. Kapitalizmga o‘tish, uning rivoji, millatlar va milliy tillarning yuzaga kelishi, milliy iftixor kabilar qator tillarning grammatikasini tuzishga, yaratishga undadi. Ayni davrda arman, fors, venger, yapon, koreys, ispan, niderland, fransuz, ingliz, polyak, chex, nemis, ukrain va boshqa tillarning grammatikasi hamda leksikasiga oid asarlar yaratildi. Ushbu davrda lisoniy materiallarni to‘plab, yig‘ib borish ularning mohiyatini tushunish, mazmunini anglash bilan birgalikda olib borildi.
Por-Royal grammatikasi	Por-Royal grammatikasi qadimgi yunon, qadimgi yahudiy, lotin va fransuz tillari materiallari asosida yaratildi. Ammo u qiyosiy yoki chog‘ishtirma grammatika emas, balki mantiqiy-tipologik grammatika hisoblanadi. Ushbu grammatika o‘z oldiga «barcha tillarga xos umumiy prinsiplarni va ularda uchraydigan farqlarning sabablarini» aniqlash vazifasini qo‘yadi.