Бажарди: 11b-17 кт гурухи талабаси Мirusmonov f

1.4. Tezlik bosimi bo‘yicha sarf o‘lchagichlar

Tezlik bosimi bo‘yicha sarfni o‘lchash dinamik bosimning o‘lchanayotgan muhit oqimi tezligiga bog‘liqligiga asoslangan. Bernulli tenglamasiga muvofiq to‘liq va statik bosimlar ayirmasi

Bundan bu еrda v -o‘lchanayotgan muhit harakatining tezligi, m/s; R

T – to‘liq bosim, Pa; РС– statik bosim, Pa;

Rv - dinamik bosim, Pa; p -o‘lchanayotgan muhit zichligi, kg/m3. Shunday qilib dinamik bosimni, binobarin. Suyuqlik yoki gaz harakatining tezligini aniqlash uchun to‘liq va statik bosimlar ayirmasini o‘lchash lozim. To‘liq va statik bosimlar ayirmasini quvurga ochiq naycha 1 va difmanometrlar 2 ni ko‘rsatilganidek o‘rnatish yo‘li bilan o‘lchash mumkin. Difmanometr bilan o‘lchangan dinamik bosim bu еrda h – difmanometrdagi suyuqlik sathining farqi, m; g – og‘irlik kuchining tezlanishi, m/s2, p1 difmanometrdagi ishchi suyuqlikning zichligi, kg/m3.

v_урт- oqimning o‘rtacha tezligi; vmax - оqimning quvur o‘qi bo‘yicha maksimal

tezligi; Re – quvur diametriga oid Reynolds soni.

O‘lchanayotgan muhit toza bo‘lib, uning tarkibida qattiq zarrachalar

bo‘lmasligi lozim. Tezlik naychalari ishlatilganda deyarli bosim yo‘qotilishi

kuzatilmaydi. Bu esa ushbu uslubning afzalligidir.

XULOSA

Ushbu kurs ishini bajarish mobaynida, oqim sarf hisoblagichlari haqida o‘z bilimlarimni mustahkamlash bilan birgalikda, ularning ko‘pgina turlari turli maqsadlarda qo‘llanishligini bilib oldim. Sarf o‘lchagichlarning ishlash prinsiplari, tuzilishi, o‘lchash chegaralari va tarkibiy qismlariga qo‘yiladgan talablar haqida chuqurroq bilib oldim. Bu hisoblagichlarni ishlash davomiyligi, aniqlik sinflari va yo‘l qo‘yishi mumkin bo‘lgan xatoliklarini o‘rgandim. Shu bilan bir qatorda shiddat bilan rivojlanayotgan texnika va texnologiyalar zamonida sarf o‘lchagichlar ham, ishlab chiqarish sohasida munosib o‘rin egallab turganini takidlash lozim. Sarf hisoblagichlarni ishlab chiqaruvchi korxonalar ko‘pgina topiladi, shular orasidan eng ishonchlisini tanlash va ishlab chiqarishda joriy etish ham bizlardan chuqur bilim talab etadi. Shu sababdan ham, bu kurs ishini bajarishda davomida olgan bilim va ko‘nikmalarim kelgusidagi o‘qish va ish faoliyatimda menga katta yordam berishiga ishonaman.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. Alan S. Moris, Reza Langari. Measurement and Instrumentation. -UK: Academic Press, 2016. -697p.

2. Yusupbekov N.R., Muxamedov B.I., G‘ulomov Sh.M. Техnologik jarayonlarni nazorat qilish va avtomatlashtirish. –Тоshkent: O‘qituvchi, 2011. -576 b.

3. Юсупбеков Н.Р., Мухамедов Б.Э., Ғуломов Ш.М. Технологик жараёнларни бошқариш системалари. –Тошкент: Ўқитувчи. 1997. -704 б.

4. Зайцев С.А., Грибанов Д.Д., Толстов А.Н., Меркулов Р.В. Контрольно-измерительные приборы и инструменты. –М.: Академия, 2002. -464с.

5. Иванова Г.М., Кузнецов Н.Д., Чистяков В.С. Теплотеxнические измерения и приборы. –М.: МЭИ, 2005. -460с.

6. ГОСТ 8.563.1-1997. Измерение расхода и количества жидкостей и газов методом переменного перепада давления. М.: ИПК Издательство стандартов, 1999.

Internet saytlar ro‘yxati:

• 
  Aim.uz
  
• 
  Arxiv.uz
  
• 
  Library.ziyonet.uz