Baho va bahoning shakllanishi : kasb-hunar kollejlari uchun o'quv qollanma



Download 2,05 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/41
Sana30.03.2022
Hajmi2,05 Mb.
#519367
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   41
Bog'liq
Baho va bahoning shakillanishi J.B. Babayeva 2006

1.2. Bahoning funksiyalari
Jamiyatda dastlabki ayirboshlash munosabatlari, keyinchalik 
ishlab chiqarish m unosabatlari va insonlarning bevosita bir- 
birlari bilan olib borgan m uloqotlari asosida b a h o larn in g
funksiyalari am alga oshadi.
Turli ishlab chiqarish usullarida insoniyat va ja m iyatning
rivojlanishi bilan b a h olar o ‘zgarib borgan va ular d o im o har 
q a n d a y ja m iy a t va davlat olib b o ra y o tg a n siyosati bilan 
bogliqdir.
Iqtisodiy islo h o tla m i y a n ad a ch u q u rla sh tirish sharoitida 
b a h o la r n in g funksiyalari kengayib, ta k o m illa s h ib b o ra d i, 
ishlab c h iq a r is h m u n o s a b a tla r in in g rivo jlan ish i, m o liya 
tizim i, xo ‘jalikni boshqarish va rag^batlantirish m exanizm iga 
t a ’sir etishning q o ‘shim cha imkoniyatlari paydo b o la d i. Baho 
iqtisodiy kategoriya sifatida bir q a n ch a funksiyalarni bajaradi:
— o l c h o v funksiyasi;
— rag'batlantirish funksiyasi;
— taqsim lash funksiyasi;
— iqtisodiyotdagi mutanosiblik va muvozanatni t a ’minlash.
O l c h o v funksiyasidan m e h n a t xarajatlari va ishlab c h i­
qarish sam aradorligini hisoblash, u m u m iy koTsatkichlarni 
aniqlash, loyiha qarorlarini optim allashtirishda foydalaniladi.
R a g 'b a tla n tiris h fun k siy a sid a n to v a r ishlab c h iq a r u v ­
c h ila rn i m e h n a t g a q iz iq tirish , f a n - te x n ik a ta ra q q iy o tin i 
tezlashtirish, mahsulot sifatini yaxshilash, resurslardan oqilona 
foydalanishda foydalaniladi.
7


T a q sim lash funksiyasidan ayrim to v a rla rn in g bah osin i 
qiy m atidan farqini ijtimoiy va agrar siyosatni tatbiq etish 
u c h u n aniqlash, n o c h o r ko rxonalarning xcTjalik hisobi m a n - 
faatlarini t a ’m inlashda foydalaniladi.
Iqtisodiyotdagi m utanosiblik va m u v o zanatn i t a ’m inlash 
funksiyasidan iqtisodiyot tarmoqlarining mutanosibligini, talab 
va taklifning m uv ozanatini t a ’m inlashda foydalaniladi. Iq ti­
sodiyot tarmoqlari korxonalarida ishlab chiqariladigan tovarlar, 
m a h su lo tlar va xizm at k o ‘rsatish, bajarilgan ishlarga b a h o
(m e h n a t haqi)larni b o z o m i oTgangan holda belgilanishi iqti­
sodiyotda m uvozanatning t a ’m inlanishiga olib keladi.
Iqtisodiy is lo h o tla m i liberallashtirish s h a r o itid a b a h o
funksiyalarining roli oshib borad i. B a h o n in g funksiyalari 
yo rd a m id a iqtisodiyotdagi m utan osiblik lam ing oldi olinadi, 
ta la b va ta k lifn in g n isb atlari m u v o fiq la s h tirila d i. B o zo r 
x o ‘jaligida korxonalar faoliyatining natijalari k o ‘p jih a td a n
b a h o n i n g r a g ‘b a t l a n t i r i s h va ta q s i m l a s h fu n k s iy a la r ig a
b o g ‘liqdir.
Baho kuchli iqtisodiy kategoriya b o ‘lib, iqtisodiy, ijtimoiy 
va siyosiy masalalarni hal qilishda faol ishtirok etishi m um kin. 
Shu sababli davlat va turli xo‘jalik subyektlari o ‘z faoliyatlarida 
bahoning barcha sifatlarini hisobga oladi va undan foydalanadi. 
B ahoning o ‘rni, uning m ikro va m akrodarajadagi o brni yuqo- 
ridagi keltirilgan funksiyalarida n a m o y o n b o i a d i .

Download 2,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish