«badiiy nutqni tahlil qilish usullari»

Kalambur (tajnis) 
Misollar: 

---

57 
47. «Tread. Drop, Dread Drop. Dead» (Tantanali chiqish 1 - Osilish kuni 
she’ridan). 
Mazmuni: Qadam tashla. Tomchila, daxshatli tomchila. Va o’l. 
48. «…BEER… BIERS»(Mortemdan so’ng). 
Mazmuni: Pivolar….o’lik zambillari 
Yozuvchi semantik jihatdan har xil lekin orfografik yoki fonologik jihatdan 
bir-biriga o’xshash so’zlar ikki yoki undan ortiq so’zlar ustida ehtiyotkorona o’y-
fikr uyg’otuvchi konstruksiya tuzish uchun o’ynaydi. Shoir lingvistik mohirlikni 
yoki og’zaki tezlikni aks ettirish uchun ishlatgan ham bo’lishi mumkin. Ular, 
shuningdek, jamoatni qiziqtirish uchun ham ishlatiladi. 
Paradoks 
Misollar: 
49. «The ripest fruit was saddest» (Abiku she’ridan). 
Mazmuni: Eng pishgan meva eng qayg’uli edi. 
Yuqoridagi gap paradoksga oid, shoir mevaning metaforasini ishlatgan, 
chunki pishgan meva bu tabiat lekin u noodatiy holda uzib olinishga tayyor. Shoir 
o’quvchi chuqurroq fikr tortishi uchun imkon yaratadi. 
Jonlantirish 
50. «White dew suckles flesh-birds» (Abiku she’ridan). 
Mazmuni: Oq shabnam qushlarni emizadi. 
51. «Evening befriends the spider, trapping» (Abiku she’ridan) 
Mazmuni: Kech o’rgimchakka do’stona munosabatda bo’ladi. 
52. «In silence of webs, Abiku moans, shaping»(Abiku she’ridan). 
Mazmuni: O’rgimchaklar sunkunat tortganda, ingray boshlar Abiku… 
53. «I saw your jealous eye quench of the sea’s»(Tunda she’ridan). 
54. «His flesh confesses what has stilled his tongue»(Mortemdan so’ng). 
55. «Masked fingers think from him to learn» (Mortemdan so’ng). 
Mazmuni: Niqoblangan barmoqlar undan o’rganish haqida o’ylardi. 
Yuqoridagi gaplarda shoir mavhum va jonsiz predmetlarga insoniy sifatlarni 
kiritadi, shu bilan u o’quvchilar emotsiyasini qo’zg’atadi. 

---

58 
Sinekdoxa 
Misollar: 
56. «Libations, each finger points me ‘near’ (Abiku she’ridan) 
Mazmuni: Ichkilikbozlikda, har bir barmoq meni ko’rsatardi. 
57. «Masked fingers thin from him … not to die»(Mortemdan so’ng). 
Mazmuni: Niqobli barmoqlar undan ham oriq…. 
58. «… in a feel of eyes» (Tantanali chiqish 1 - Osilish kuni she’ridan). 
Mazmuni: Ko’zlar sezgisida. 
Yuqorida belgilan so’zlar butun uchun turibdi. 56-gapda, masalan, ‘finger’ 
so’zi she’rda kishini ifodalash uchun ishlatilgan, keyingi gapda esa ‘masked 
fingers’ mortemdan so’ng operatsiyani bajarayotgan navbatchi doktorlarni 
ifodalaydi. So’nggi gapdagi ko’zlar esa butun yuz ma’nosida ishlatilgan.