Badiiy matn stilistikasi bajardi: xasanova nilufar mansurovna

BADIIY MATN STILISTIKASI

BAJARDI: XASANOVA NILUFAR MANSUROVNA

Badiiy matnni o‘qib, o‘rganishning metod va usullari

ЭКСПЕРТ

«Taraqqiy etgan xorijiy mamlakatlarda – kitobxonlik Fan darajasiga ko‘tarilgan. Kitobxonlik kitobni targ‘ib qilish yoki kitob o‘qishni targ‘ib qilishgina emas, balki kitob o‘qishni, o‘qiladigan kitobni tanlay olishni, mag‘zini chaqishni, ya’ni kitob yordamida o‘zini anglashni o‘rgatish hamdir».

Xudoyberdi To’xtaboyev

Сводка

Matnning turlari

Matn - muallif fikrining yozma ifodasidir. Matnlar bir necha xususiyatlariga ko'ra turlarga bo'linadi. Xususan,

• -badiiy matn
• -rasmiy matn
• -ilmiy matn
• -ommabop matnlar -manbashunoslikda o'rganiladigan matn turlaridandir.

Badiiy matn-

bu muallif fikrining badiiy tarzda ifodalangan ijod namunasi.

• Badiiy matnlar ikki yo'sinda:
• Nasriy
• Nazmiy yo'sinda ifodalanadi.

Badiiy matnni o'rganishning metod va usullaridan quyidagilarni keltirishimiz mumkin:

• matnning yozilgan sanasini aniqlash;
• atributsiya - asar muallifi, yaratilish vaqti va o'rnini aniqlash;
• kon'ekturasi, nusxalar tasnifi;
• matn tuzilishini o’rganish;
• uni sharhlash;
• kotib yo'l qo’ygan xatolarni,o'zgartirishlarni aniqlash,ulardan to’g’ri xulosa chiqarish.

Badiiy matnni turli nuqtai nazaridan o'rganish maqsadga muvofiq

ADABIYOTSHUNOSLIK nuqtai nazaridan

• tasviriy vositalar,
• ifodaviy qurilmalar,
• iboralar,
• ohangdosh so'zlar,
• badiiy san'atlar,
• bo'yoqdor so'zlar,
• ko’p ma’noli so’zlar,
• ko’chma ma’no

SOLISHTIRISH

TILSHUNOSLIK(lingvistika) nuqtai nazaridan

• gaplarning qurilishi,
• inversion holati,
• gapning ifoda-maqsadiga ko'ra turlari,
• omonim,sinonim,paronimlar,
• kabi masalalar ko'rib chiqiladi
• matnning uslubiy jihatlari,
• shakl va ma’no munosabati

SO‘ZIMIZ SO‘NGIDA…

Badiiy asarlar bilim berish bilan birga zavq bag‘ishlaydi, nafosat tarbiyasini amalga oshiradi, ongu tafakkurimizni, tuyg‘ularimizni yorqinlashtiradi va yuksak insoniy tuyg‘ularni shakllantiradi. Yusuf Xos Hojibning «Qutadg‘u bilig», Firdavsiyning «Shohnoma», Alisher Navoiyning «Xamsa» dostonlari ham necha asrdirki, jamiyatning ma’naviy kamolotiga xizmat etib kelmoqda».

Badiiy asarning yetukligi, mukammalligi barcha muammolarni hal etmaydi. O‘quvchilar asar g‘oyasini anglash, mazmunini tushunish, obrazlar xarakteri va kechinmalari mohiyatini chuqur his qilishlari uchun yozuvchi ilgari surgan g‘oyani anglab, o‘zlashtirib olishlari lozim. Buning uchun muayyan adabiy tayyorgarlik bosqichlaridan o‘tib, badiiy asarni chuqur his qilib anglashga, o‘z fantaziyasi va tafakkurida qayta jonlantirishga erishib borishlari talab etiladi.

Badiiy asar o‘qishni targ‘ib etish, o‘quvchilarni kitob o‘qishday ijodiy mehnatga tayyorlash, oxir-oqibat, didli kitobxonni shakllantirishga erishish o‘quvchi yoshlarda yuksak ma’naviy sifatlarni tarkib toptirish omilidir.

E‘TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!