Badiiy asar tili


«badiiy til», «adabiy til» va «milliy



Download 31,37 Kb.
bet4/4
Sana26.02.2022
Hajmi31,37 Kb.
#470609
1   2   3   4
Bog'liq
badiiy asar tili

«badiiy til», «adabiy til» va «milliy til» munosabati. Ma`lumki, umumxalq tili (milliy til) deganda o`zbek tilida so`zlashuvchilarning barchasi — yashash hududi, ijtimoiy tabaqaga mansubligi, mashg`ulot turi va h.k. qat`i nazar foydalanadigan til tushuniladi. Adabiy til deganda esa umumxalq tilining grammatik, imlo va orfoepik jihatlardan me`yorlashtirilgan shaklini tushunamiz. Badiiy til umumxalq tili bazasida shakllanadi va qisman adabiy til me`yorlariga yaqinlashadi. Shu bilan birga, badiiy til adabiy til me`yorlaridan o`rni bilan chekinadi (mas., shevaga xos unsurlarning ishlatilishi). Badiiy til o`zida milliy adabiyotimizda uzoq davrlardan beri shakllanib kelgan an`analarning davomchisi sanaladi va shu bois ham unda uning o`zigagina xos bo`lgan unsurlar (an`anaviy sifatlashlar, ramz va majozlar, o`xshatishlar va h.k.) majmui ham mavjuddir.
Badiiy asar tili bilan ilmiy asar tili ba`zi jihatlarga ko`ra farqlanadi. Mantiqiy va badiiy tafakkurning o`zaro mushtarak xususiyatlari bilan birga, jiddiy farqli jihatlari ham bor. Ikkovida ham inson, voqelik, ularga dahldor hodisa, holat, jarayon aks etadi va ular haqida ma`lumot beriladi. Shular xususidagi fikr, tushunchalar ifodalanadi. Mantiqiy tafakkurning o`ziga xos xususiyati shundaki, bunda har bir fikr, tushuncha bir-biri bilan o`zaro mustahkam bog`lanishda bo`ladi va keyingisi avvalgisining ehtiyojidan kelib chiqadi. Mulohaza va hukm qat`iy izchillik asosiga quriladi. Mantiqiy tafakkur ma`lumot beradi, dalillaydi. Badiiy tafakkur esa voqelikni, ijtimoiy turmushni, asosan, insonni uning ruhiyatini badiiy obrazlar vositasida aks ettiradi. U hayotni, insonni qanday bo`lsa shundayligicha aks ettiribgina qolmaydi, balki nafosat, muhabbat, xohish, orzulardan kelib chiqib ularni qayta yaratadi va hatto boyita oladi. Demak, mantiqiy tafakkurning asosiy xususiyati aniq tushunchalar, ma`lumotlar, dalillar, isbotlar, xulosalar orqali fikr yuritishda bo`lsa, badiiy tafakkurning asosiy xususiyati obrazlar, badiiy san`at, tahayyul vositasida fikr yuritishda namoyon bo`ladi. Mantiqiy tafakkur ko`proq ma`lumot, e`tirof, ilm, fan uchun xos bo`lsa, badiiy tafakkur badiiy adabiyot uchun xosdir. Demak, ilmiy asar mantiqiy tafakkurga, badiiy asar esa badiiy tafakkurga tayanishi bilan bir-biridan farqlanadi. Hayot fanda ilmiy abstrksiyalar, axborotlar tarzida aks etsa, adabiyotda u badiiy obraz qiyofasida gavdalanadi. V.G.Belinskiy ta`biri bilan aytganda “Fan nima bo`lganini tushuntirsa, adabiyot qanday bo`lganini tasvirlaydi”. San`atning obraz vositasida fikrlashi uning spitsifik xususiyatidir. Obrazli tafakkur bilan tushunchalar vositasidagi tafakkur bir-biridan farqlanadi. Bundagi farqni yorqinroq tasavvur etish uchun badiiy asar bilan ilmiy asarni qiyoslab ko`rish mumkin.
Download 31,37 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish