Бадиий таҳлил асослари

Бу 
адабий оқим халққа ёт бўлган мазмунсиз санъатни тарғиб этиш, 
мистикани, фаҳшликни куйлаш, адабий формаларнинг ташқи 
безакларига берилиб кетиш каби буржуа адабиётига хос хусусиятлар 
билан характерланади
”
1
йўсинидаги сиёсийнамо айбловдан “
...объектив 
воқеликнинг тасвири ўрнига унинг ижодкор тасаввуридаги бадиий 
моделини яратишни мақсад қилади. Яъни ...воқеликни акс эттириш 
эмас, ижодкорнинг ўз-ўзини ифодалаши устувор аҳамият касб этади. 
Ижодда субъективликнинг олдинги ўринга чиқарилиши мантиқий 
билишдан интуитив билишнинг юқори қўйилиши, инсон ички оламида 
кечувчи тизгинсиз эврилишларга айрича эътибор берилиши, ижодкор 
шахс тахайюли ва у акс эттирган воқеликнинг бетакрор ҳодиса 
сифатида тушунилиши, ўз ўй-ҳисларини ҳеч қандай (маънавий, ахлоқий, 
сиёсий ва ҳ.) чекловларсиз ифодаланиши ҳуқуқининг эътироф этилиши 
модернизмга хос хусусиятлардандир
”
2
тарзидаги илмий эътироф 
даражасига ўсиб етилди.
Гарчи, бугунги кунда ҳам “
Модернизм – ашаддий нигилист, ҳеч 
қандай қонун-қоидани, ақидани, жамоани ва жамиятни тан олмайди. 
Ҳеч нарсага ишонмайди, бунинг устига беҳаё, сурбет. Диққатини ғоявий 
мазмунга эмас, асосан шаклга, мавҳум шаклбозликка қаратади. 
Символизм, импрессионизм, сюрреализм, модерн, экспрессионизм 
деганлари ҳам модернизмнинг турли тармоқларидир. Барчаси реализмга 
1
Ҳомидий Ҳ., Абдуллаева Ш., Иброҳимова С. Адабиётшунослик терминлари луғати. –Т.: “Ўқитувчи”, 
1967. 53- бет. 
2
Қуронов Д., Мамажонов З., Шералиева М. Адабиётшунослик луғати. –Т.: “Akademnashr”, 2010. 177- бет. 

---

261