Бачадоннинг турли ҳолатлари. Бачадон анатомияси

III-БОБ.ҲОМИЛАДОРЛИК ВА ТУҒРУҚЛАР


Ҳомиладорлик белгилари ва унинг қонунлари. Улар илгари айтилганидек ҳомиладорликга ишора қилмоқдалар, иккалатурмуш ўртоқда ҳам бўшашиш даври ва жинсий алоқадан кейин аёлда заифлик каби ҳолатлар кузатилиши мумкин. Уруғни чиқариб юборган аёл жинсий олатни боши сўриб олинганидек туюлади ва у худди қуруқ бўлиб чиқади. Жинсий алоқадан кейин бачадоннинг оғзи кучли қисилган, ҳатто кўзни тўлдириш учун игна ҳам у ерга кирмайди, шунингдек, юқори ва олд томондан кўтарилади ва бу жойларда қаттиқ қуруқлик туфайли пайдо бўлган ажинлар қаттиқлашмайди.
Аёлда ҳайз қулфлангандек, яъни маълум вақтгача ҳайз кўрмайди ёки улар кам бўлади; киндик ва олдинги ўтиш ўртасида озгина оғриқ бор, баъзида сийдикни ушлаб туриш кузатилади. Шундай қилиб, аёл ҳомиладор бўлиб қолгандан кейин жинсий алоқани хуш кўрмайди, ҳатто ундан нафратланади, бунда у уруғ чиқармайди; жинсий алоқа пайтида у киндик остидан оғриқ ва кўнгил айниши борлигидан шикоят қилиши мумкин.
Ҳомиласини жинси ўғил бўлган аёл, қиз жинсига мансуб бўлган ҳомиладор аёлдан кўра, жинсийалоқани ёмон кўради; иккинчиданжинсий алоқадан нафратланмайди. Жинсий алоқадан сўнг пайдо бўладиган бошқа ҳодисаларга: енгил кўнгил айниш, ҳолсизлик, бутун вужуддаги оғирлик, ёмон кайфият,енгил қусиш, аччиқ қичишиш, терини ғоз терисидек бўртиб чиқиши, бош оғриғи, бош айланиши, кўзолдини қорайиши, юракни тез уриши, кейинроқ, бир-икки ойдан сўнг, аёлнинг инжиқликлари бошланади, Кўзларини оқи сарғаяди ёки кўкимтир рангга айланади, баъзида кўзлари осилгандек, қовоқлари бўшашади, лекин кўриш ўткирлиги кескинлашади.
Тери албатта ўзгаради ва юзда ғайритабиий доғлар пайдо бўлади; агар аёл ўғил ҳомилани кўтариб юрса, унда улар камроқ, агар қиз бўлса - кўпроқ доғлар кузатилади; кўпинча ҳомиладорлик пайтида орқа ва сон соҳасида оғриқлар кузатилади, чунки бачадон уларни иситади ва аёл туғанидан сўнг улар ўз ҳолига қайтиб келади. Баъзида аёлнинг танаси худди аввалгидай бўлмайди ва унинг томирлари сарғиш ёки кўк рангга айланади; аксарият ҳолларда ҳомиладор аёлларнинг кўкраги дастлаб юмшоқ бўлиб қолади, чунки уларнинг ҳайз қонини тозаланиши қулфланган ва қулфланган нарса ҳомила эҳтиёжидан ошиб кетади, чунки у ҳали ҳам кичкина ва овқатланиш учун жуда заифдир. Кейин, ҳомила ўсганда, бу ортиқча билан овқатланишни бошлайди ва қайта тикланади ва ҳайз кўриши ич қотишининг аломатлари сусаяди.
Агар ўн беш ёшга тўлмаган қиз ҳомиладор бўлиб қолса, у ҳолда унинг ўлиш эҳтимоли юқори бўлиши мумкин, чунки унинг бачадони кичкина. Ўткир иситма билан оғриган катта ёшдаги аёлларининг ҳолати ҳам худди шундай, чунки ундаги кучли иситма ҳомилани ўлдиради, чунки бу унинг мизожини бузилишига олиб келади ва у заиф бўлибкасалликка қарши кураша олмайди. Бундан ташқарибуни сабаби, аёлни истеъмол қилган озиқ-овқат маҳсулотлари уни мизожини бузади, лекин, бошқа томондан, агар она овқатланмаса, ҳомила заифлашади, агар ҳомила овқатланса, она заифлашади.
Аёлнинг бачадонида ўсма пайдо бўлганида ҳам худди шундай ҳолат пайдо бўлади: агар у флегмона бўлса, унда баъзида, энг кам ҳолларда, ҳомила ва онанинг нажот топишига умид қилиш мумкин, ва иссиқ ўсма-(оташак) жуда хавфли. Ҳомиладорлик кўпинча тажрибалар орқали тан олинади. Масалан, аёлга ётишдан олдин асал ичиш учун бир хил миқдордаги ёмғир суви билан иккаласи ҳам икки уқиядан берилади ва улар унинг оғриғи бор ёки йўқлигини кўришади; бу ерда сабаб ичак тутилиши билан ич қотишидир. Шифокорлар бундан ажаблансалар ҳам, бундай восита синовдан ўтган ва ишончли, агар аёл бундай ичимлик ичишга одатланмаган бўлса, унда аёл кун бўйи рўза тутишга мажбур бўлади, кечқурун эса у кийимга ўралади ва воронка орқали қинга тутун юборилади: агар тутун ва унинг ҳиди унинг оғзидан ва бурнидан чиқса, демак аёл ҳомиладор эмас. Шунингдек, улар саримсоқнинг бир бошчасини аёлнинг қинига, оч қоринга киритиб, ётқизишга уринишди ва у саримсоқнинг ҳидини сезиб кўрадими ёки йўқми эканлигини текшириб кўрадилар.
Ҳомиладор аёлларнинг сийдиги аввалига сарғимтир рангда бўлади ва ўртада идишнинг ичига пахтани парчалаб ташлаганга ўхшайди, ҳомиладорлик баъзида сийдикни ранги билан айтилади, улар шаффоф, бунинг устига туманга ўхшаш нарса бор, сийдикда пуфакчаларнинг кўтарилиши ва тушиши каби бир нарса бўлса, айниқса бу муҳим аҳамиятга эга бўладиган белгига киради. Ҳомиладорликнинг охирида сийдик шишада бошида бўлган кўк ўрнига қизариш пайдо бўлади, агар сиз ҳомиладор аёлнинг сийдик бўлган шишасини силкитиб қўйсангиз бунда сийдик булутли бўлиб қолса, демак, ҳомиладорликнинг охири келади ва агар у булутга айланмаса, ҳомиладорлик эндигина бошланганлигини билдиради.