Babayeva d. R

Maktabgacha tayyorlov guruh bolalarini savodga о‘rgatishda 

multimedia  texnologiyasidan  foydalanish  metodlari.  Maktabga­

cha ta’lim o‘quv tarbiya faoliyatini tashkil qilish vosita va usullarini, 

o‘quv tarbiya jarayonida kelib chiqadigan muammolar va uni yechishni 

to‘g‘ri hal qila bilish, innovatsion texnologiya usullaridan foydalanish, 

qiyinchiliklami to‘g‘ri yechimini topishga yo‘naltiradi.

347

---

Maktabgacha  ta’lim-tarbiya  masalalari  eng  muhim  asosiy  peda­

gogik munosabatlar  sabablarini  aniqlaydi,  uni  pedagogik jarayonda 

o‘rganadi.

Ta’lim-tarbiya  masalalari,  har  bir  millatning  milliy  merosiga, 

umumbashariy qadriyatlariga bogiangan holda maktabgacha yosh- 

dan  boshlab  o‘zligini  anglash,  erkin  fikrlash,  g‘urur  tuyg‘ularini 

shakllantirishga qaratiladi.

Pedagog  olimlaming  yillar  davomida  ta’lim  tizimida  nega 

o‘qitamiz? nimani o‘qitamiz? qanday o‘qitamiz? degan savollarga ja- 

vob izlash bilan bir qatorda qanday qilib samarali va natijali o‘qitish 

mumkin?  degan  savolga  javob  beradilar.  Bu  esa  olim  va  amali- 

yotchilami  ta’lim-tarbiya  jarayonini  texnologiyalashtirishga,  ya’ni 

« 0 ‘qitishni ishlab ohiqarishga oid aniq kafolatlangan natija beradigan 

texnologik  jarayonga  aylantirishga  urinib  ko‘rish  mumkin»  degan 

fikrga olib keladi. Bunday fikming tug‘ilishi pedagogika fanida yangi 

pedagogik texnologiya yo‘nalishini yuzaga keltiradi. Bugungi kunda 

maktabgacha  ta’lim  muassasalarining  ta’lim  -  tarbiyaviy jarayonda 

pedagogik tcxnolo^iyalardan foydalanishiga alohida e’tibor berilayot- 

ganligining asosiy sababi quyidagilardir:

Birinchidan,  pedagogik  texnologiyalarda  shaxsni  rivojlantiruv- 

chi  ta’limni  amalga  oshirish  imkoniyatining  kengligida.  «Ta’lim 

to‘g‘risida»gi  Qonun va Kadrlar tayyorlash milliy dasturida rivojlan- 

tiruvchi ta’limni amalga oshirish masalasiga alohida e’tibor qaratilgan.

Ikkinchidan,  pedagogik  texnologiyalar  o‘quv-tarbiya jarayoniga 

tizimli faoliyat yondashuvini keng joriy etish imkoniyatini beradi.

Uchinchidan,  pedagogik  texnologiya  pedagogni  ta’lim-tarbiya 

jarayonining  maqsadlaridan  boshlab  tashxis  tizimini  tuzish  va  bu 

jarayon  kechishini  nazorat  qilishgacha bo‘lgan texnologik zanjimi 

oldindan loyihalashtirib olishga undaydi.

To‘rtinchidan,  pedagogik  texnologiya  yangi  vositalar  va  ax­

borot  usullarini  qo‘llashga  asoslanganligi  sababli,  ulaming  qo‘l- 

lanilishi  Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturi  talablarini  amalga 

oshirishni ta’minlaydi.

TaTim-tarbiya jarayonida pedagogik jarayonni to‘g‘ri tashkil etili- 

shi  pedagogning  bu jarayonda  asosiy  tashkilotchi  yoki  maslahatchi

348

---

sifatida faoliyat yuritishiga olib keladi. Bu esa tarbiyalanuvchilardan 

ko‘p mustaqillikni, ijodni va irodaviy sifatlami talab qiladi.

Har qanday pedagogik texnologiyalaming o‘quv tarbiya jarayoni­

da qo'lanilishi shaxsiy jihatdan kelib chiqqan holda tinglovchini kim 

o‘qitayotganligi va pedagog kimni o‘qitayotganiga bog‘liq.

Pedagogik  texnologiya  asosida  o‘tkazilgan  mashg‘ulotlar  yosh- 

laming muhim hayotiy yutuq va muammolarga o‘z munosabatlarini 

bildirishlariga intilishlarini  oshirib, ulami fikrlashga, o‘z nuqtayi na- 

zarlarini asoslashga imkoniyat yaratadi.

Hozirgi  davrda  sodir  bo'layotgan  innovatsion  jarayonlarda 

ta’lim tizimi oldidagi muammolami hal  etish uchun yangi axborotni 

o ‘zlashtirish va o‘zlashtirgan bilimlarini o‘zlari tomonidan baholash- 

ga qodir, zamr qarorlar qabul qiluvchi, mustaqil va erkin fikrlaydigan 

shaxslarga aylanadi.

Shuning  uchun  ham  ta’lim  muassasalarining  t .’lim-tarbiyaviy ja­

rayonida zamonaviy o‘qitish uslublari -  interfaol uslublar, innovatsion 

texnologiyalaming o‘mi va ahamiyati beqiyosdir. Pe dagogik texnologi­

ya va ulaming ta’limda qo‘llanilishiga oid bilimlar  tajriba talaba yoki 

o'quvchilaming bilimli va yetuk malakaga egaligin  ta’minlaydi.

Innovatsiya  (inglizcha  innavation)  -   yangilik  к ritish,  yangilik  de- 

makdir. Innovatsion texnologiyalar pedagogik jarayoa hamda o‘qituvchi 

va talaba yoki o‘quvchi faoliyatiga yangilik, o‘zgari.,hlar kiritish bo‘lib, 

uni amalga oshirishda asosan interfaol uslublardan foydalaniladi28.