Baaning iqtisodiy yuksalishi

---

BAAning iqtisodiy
yuksalishi. 
Abdumalikov Muhammadjon SMMT - 81

---

BAA atigi 50 yil ichida badaviy qabilalarining 
yonma-yon joylashganidan dunyoning eng boy 
davlatlaridan biriga aylandi.
2
BAA iqtisodiyoti

---

E
ksport BAA iqtisodiy o‘sishining asosiy 
omiliga aylanganligi (xalqaro savdoning 
yalpi ichki mahsulotga qo‘shgan hissasi 
2017-yildagi 31 foizdan 2018-yilda 33,5 
foizgacha o‘sib, ushbu davrdagi yalpi ichki 
mahsulot o‘sishidan yuqori bo‘lganligi) 
hisobga olinadi. AED hozirda kam 
baholanmoqda, bu siyosatdan voz kechish 
- va ayniqsa, qoziq - qisqa muddatda BAA 
iqtisodiyotining ushbu muhim qismiga 
salbiy ta'sir qiladi.
3

---

⬩
2000-
2018 yillar oralig‘ida o‘rtacha real yalpi ichki mahsulot (YaIM) 
o‘sishi 4% ga yaqin bo‘ldi. Bu GCCdagi ikkinchi yirik iqtisodiyotdir (Saudiya 
Arabistonidan keyin), nominal yalpi ichki mahsuloti (YaIM) 414,2 milliard 
AQSH dollari va real YaIM 392,8 milliard doimiy 2010 AQSH dollarini tashkil 
etadi.
⬩
Dunyodagi yettinchi yirik neft konlari tomonidan qo'llab-quvvatlangan va 
qat'iy iqtisodiy liberalizm va qat'iy hukumat nazorati bilan birgalikda e'tiborli 
investitsiyalar tufayli BAA so'nggi 40 yil ichida o'zining real yalpi ichki 
mahsulotini uch baravardan ko'proq ko'rdi. Hozirgi kunda BAA dunyoning 
eng boy davlatlaridan biri bo'lib, aholi jon boshiga yalpi ichki mahsulot OECD 
o'rtacha ko'rsatkichidan deyarli 80 foizga yuqori.
4

---

Birlashgan Arab Amirliklarining neft va tabiiy gaz 
zaxiralari mos ravishda dunyoda oltinchi va ettinchi yirik 
hisoblanadi. Abu Dabi hukmdori va mamlakatning 
birinchi prezidenti Zayd bin Sulton Al Nahayon neftdan 
tushgan daromadlarni sogʻliqni saqlash, taʼlim va 
infratuzilmaga sarmoya kiritish orqali Amirliklarning 
rivojlanishini nazorat qilgan. 
5

---

Birlashgan Arab Amirliklari Fors ko'rfazi hamkorlik 
kengashi a'zolari orasida eng ko’p
diversifikatsiyalangan iqtisodiyotga ega. 21-asrda 
mamlakat neft va gazga kamroq qaram bo'lib qoldi va 
iqtisodiy jihatdan turizm va biznesga e'tibor 
qaratmoqda. Hukumat daromad solig'ini undirmaydi, 
garchi korporativ soliq mavjud va 2018 yilda 5% 
qo'shilgan qiymat solig'i o'rnatilgan.
6

---

“
BAA rahbariyati 1980-yillardagi neft narxining qulashi oldidan iqtisodiy 
diversifikatsiya bo'yicha sa'y-harakatlarni ilgari surdi va BAA bugungi kunda 
Yaqin Sharq va Shimoliy Afrika (MENA) mintaqasidagi eng 
diversifikatsiyalangan iqtisodiyotdir. Neft va gaz sektori hali ham BAA 
iqtisodiyotida muhim rol o'ynasa-da, bu sa'y-harakatlar neft narxining
o'zgarishi va iqtisodiy notinchlik davrida katta barqarorlik nuqtai nazaridan
o'z samarasini berdi.
7

---

BAA rahbariyati 1980-yillardagi neft narxining qulashi 
oldidan iqtisodiy diversifikatsiya bo'yicha sa'y-
harakatlarni ilgari surdi va BAA bugungi kunda Yaqin 
Sharq va Shimoliy Afrika (MENA) mintaqasidagi eng 
diversifikatsiyalangan iqtisodiyotdir. Neft va gaz sektori
hali ham BAA iqtisodiyotida muhim rol o'ynasa-da, bu
sa'y-harakatlar neft narxining o'zgarishi va iqtisodiy
notinchlik davrida katta barqarorlik nuqtai nazaridan o'z
samarasini berdi.
8

---

9
2018 yilda neft va gaz sektori yalpi ichki mahsulotga 26 foiz hissa
qo‘shgan
. QQSning
joriy etilishi hukumatga
qo‘shimcha
daromad manbaini taqdim etdi
–
2018-yilda 
umumiy daromadning taxminan 6 foizi yoki 27 milliard Birlashgan Arab Amirliklari
Dirhami (AED) 
–
bu uning moliyaviy siyosatini neft va gaz bilan
bog‘liq
masalalardan
ko‘proq
mustaqilligini
ta’minladi
. umumiy davlat daromadlarining qariyb 36% ni tashkil
etuvchi daromad. Hukumat QQSning aniq tartibini hali ham o'zgartirishi mumkin
bo'lsa-da, yaqin kelajakda yangi soliqlarning kiritilishi ehtimoldan yiroq emas. 
Qo'shimcha soliqlar BAAning biznesni mamlakatda faoliyat yuritishi uchun asosiy
vasvasalaridan birini yo'q qiladi va iqtisodiyotga og'ir yuk bo'ladi. BAA boshqa
mamlakatlarga nisbatan bir kishi boshiga ko
ʻ
p karbonat angidrid chiqaradi.Barakah
atom elektr stansiyasi Arabiston yarim orolida birinchi bo'lib, mamlakatdagi uglerod
izlarini kamaytirishi kutilmoqda.

---

E
’tiboringiz uchun 
rahmat!
S
avollar bo’lsa murojat qiling:
Tel: [phone]
E-mail: 
[e-mail]
10