B. S. Sayfullayev, V. K. Rustamov madaniy tadbirlarni tashkil etish

4. Sirk tomoshalari ssenariysi - (Turli sport tomoshalari,
akrobatlar, hayvonlarning chiqishlari, masxaraboz va yakka
nomerlar, dorboz va h.k. nomerlarining ketma-ketligidan iborat
bo'ladi).
5. Madaniy tadbirlar ssenariysi (bu tushuncha ko'proq ommaviy
bayram va tomoshalarga mos keladi) -(klublar, madaniyat uylari,
maydonlarda o'tkaziladigan ommaviy teatrlashtirilgan tomosha,
teatrlashtirilgan konsert, adabiy-badiiy, adabiy musiqali kompo-
71

---

zitsiyalar, marosim tomoshalari, ommaviy sport tomoshalari, suvda,
muzda o‘tkaziladigan tomoshalar, karnaval, xalq tomoshalari,
badiiy-publitsistik kompozitsiyalar va h.k.lar ssenariylari kiradi).
Ssenariychilik mahorati asosan uchta tamoyilga tayanadi, ya’ni
ijodiy kuzatishning shakllanishi (ssenariychi uchun juda ham kerak
bo'lgan hayotiy materiallami topib, ajrata olish), dramatik fikr
qilishni rivojlantirish - (ssenariy ustida ishlashda zarur bo'lgan
dramaning umumiy nazariyasiga rioya qilgan holda sujetlar ketma-
ketligi va tadbiming kompozitsion tuzilishini to‘g‘ri belgilash),
ijodiy tasawur va obrazli hal etish.
Tadbirlarni tashkil etish muhim ijodiy jarayonlardan hisobla-
nadi. Ssenariyning yaratilishi va uni ma’luni kompozitsiya shakliga
keltirish va sahnalashtirish, (tadbir tashkilotchisi rahbarligida)
rejissyor va ssenaristning shu tadbir yoki tomoshani tashkil etish-
dagi qarashlarning mehnatlarini natijasi sifatida qaralmog‘i lozim.
Birinchidan, bu ikki ijodning mohiyatini bir-biridan ajratish
mumkin emas. Alohida yozilgan tayyor ssenariylar uchun ham
sahnalashtirish ishlarini amalga oshirish mumkin, lekin rejissyor
bilan ssenaristning birga yaratgan ijod mahsuli samaraliroqdir.