Б. С. Мусаев а г р о к и м

П арранда ахлати таркибидаги о зи қ м оддаларн ин г 
м и к дори парранда тури, озуқ а м икдори ва сиф атига 
қараб кеск ин ўзгаради. Й и л давом вда ҳар бощ товукдан 
6 —8, ўрдакдан 8— 10 ва ғоздан 12 кг гача ўғит олиш  
м ум кин. П арранда ахлати таркибидаги барча о зи қ м о д ­
далар ўси м ли к о с о н ўзлаш тирадиган ш аклдадир. А зо т ­
н и н г асо си й қисм и сийдик кислотаси ш аклида бўл и б, 
сакдаш ж араёнида аввал мочевинага, к ейи н аммоний 
карбонатга айланади. Н отўғри сакдаш ш ароитларида 
ам м он и й карбонат парчаланиб, тезда ам миак, С 0 2 ва 
сув ҳоси л бўлади.

---

Ўғит кагга-катта уюмларга тўплаб сақланса тезр оқ  
қ изи й ди ва бунда ҳам ам м иак ни н г и ср оф бўлиш и куза­
тилади. 6 ой давом ида сакланган парранда ахлати тар­
к ибидан 50 % га яқин азот йўқолади. А й н и қ са, қиш 
ф асли да ахлатцинг гоҳ музлаб, гоҳ эри ш идан ҳам кўп 
м икдорда азот йўқолади. А зот и сроф бўл и ш и н и н г о л д и ­
ни олиш мақсадида парранда ахлатига м ассаси н и н г 7— 
10% и м иқдорида суп ер ф осф ат талқони ёки 20—40%ига 
тен г тор ф кукуни кўш иш л ози м . П аррандахонага майда 
қирқилган сом он дан тўш ама таш ланса, ўғит тар к и би ­
даги о зи қ м оддаларнинг и ср оф бўлиш и камаяди.
Я нги, тўш ам асиз парранда ахлати таркибидаги азот 
ҳали ам м оний ҳолатига ўтиб улгурмаганлиги сабабли 
уни ю қори (6 0 0 —800°С ) ҳароратда қуритиш м ум кин. 
Бундай усулда қуритилган парранда ахлати ўз тар к и би ­
да 4 —6% азот, 2—3% ф о с ф о р (Р 20 5) ва 2—2,5% калий 
(К 20 ) тутади. Қуритилган ўғит таркибидан яри м йил