Б. С. Мусаев а г р о к и м

м ид, м очеви н а-ф орм альдегид кабилар бундан м устас- 
н о ). М и нерал ўғитлар таркибидаги о зи қ эл ем ен т сонига 
кўра оддий ва комплекс ўғитларга бўлинади. О дди й ўғит- 
лар таркибида фақат битга о зи қ эл ем енти н и тутади. 
Л ек и н бу шартли туш унча ҳи собл ан ади , чунки кўп 
ҳолларда улар таркибида M g, Са, S ва м и к р оэл ем ен т­
лар ҳам учрайди. К ом п лек с ўғитлар эса таркибида икки 
ёки ун дан ортиқ о зи қ элем ен тларн и тутиб, уларнинг 
боғлани ш табиатига кўра мураккаб, мураккаб-арапаш ва 
аралаштирилган ўғитларга бўлинади.
Азотнинг усимликлар озиқланишидаги аҳамияти
А зот усимликлар учун зарур о зи қ элем ентлардан  
би р и дир . У барча одди й ва мураккаб оқсиллар, нуклеин 
кислоталар (Р Н К  ва Д Н К ), хлороф илл, ф осф ати длар, 
алкалоидлар, айрим дарм он дорилар ва ф ерм ентлар тар­
кибига киради.
Ў симликлар 
ози к дан и ш и да 
азот 
м анбаи 
бўли б 
ам м он и й (N H +J  ва нитрат (N O J  тузлари хизм ат қила- 
ди . _
Усимликлар томонидан азотнинг ўзлаштирилиши бир 
қатор мураккаб жараёнлар асоси да кетади ва аммиак­
нинг тегишли органик кислоталар кетогуруҳи бнлан ҳосил 
қиладиган аминокислоталардан синтезланадиган оқсил 
молекуласига бирикиши билан якунланади. М азкур ж а - 
раёнга 
аминланиш
дейилади. Ўсимликлардаги ан аэр об  
ва а эр о б н аф ас ол и ш ни н г би ри нч и босқ ич и да углевод­
лар н и нг парчаланиш идан ҳоси л бўладиган п ир оузум , 
ш овулсирка, а-кетоглутар ва бош қ а кетокарбон к и сл о­
талар б е в о с и т а а м и н л а н и ш га анча м о й и л д и р . К е ­