B. Q. Haydarov

48.2. Burchaklarni taqqoslash
4- rasmda yelpig‘ichning turli holatlari tasvirlangan. Bu rasmlarning qaysi 
birida yelpig‘ich end katta burchakka ochilgan? Qaysi birida eng kichik 
burchakka ochilgan? Bu savollarga javob berish uchun burchaklarni o‘zaro 
taqqoslashni bilishimiz zarur.
a) 
b) c) d)
4-rasm
Ikkita burchakni o‘zaro taqqoslash – birini ikkinchisining ustiga qo‘yish orqali 
amalga oshiriladi.
Agar bir burchakni ikkinchisining ustiga ustma-ust tushadigan qilib qo‘yish 
mumkin bo‘lsa, bu burchaklar 
teng burchaklar
deb ataladi.
5-rasmdagi 
A
burchakni 
B
burchakning ustiga qo‘yganda (5a-rasm), ular 
roppa-rosa ustma-ust tushmoqda (5b-rasm). 
BURCHAK. TO‘G‘RI VA YOYIQ BURCHAK
48- §

---

215
Demak, bu burchaklar o‘zaro teng. Bu 
∠
A
= 
∠
B
tarzida yoziladi.
Teng burchaklar rasmda bir xil sondagi yoychalar bilan ajratib ko‘rsatiladi.
5- rasm
A
B
A
(
B
)
a)
b)
AOB
burchakning 
O
uchidan 
OE
nur o‘tkazamiz (6a-rasm). 
OE
nur 
burchakni 
AOE
va 
EOB
burchaklarga ajratadi va 
∠
AOB
= 
∠
AOE + 
∠
EOB 
tenglik o‘rinli bo‘ladi. Shuningdek, bu burchakning har biri 
AOB
burchakdan 
kichik bo‘ladi va bu quyidagicha yoziladi:
AOE
 < 
AOB
,
EOB
 < 
AOB
.
6-rasm
7-rasm
O
O
O
B
B
B
A
E
E
С
A
A
a)
b)
Agar 
AOE
va 
EOB
burchaklar teng bo‘lsa (6.b-rasm), 
OE
nur 
AOB
burchakni 
teng ikkiga bo‘ladi. Burchakni teng ikkiga bo‘luvchi nur 
burchakning bissektrisasi
deb ataladi.
6.b-rasmd
a 
OE
 
nur
 
AOB
 
burchakning bissektrisasidir.