B. Q. Haydarov

4.3. Ustunli diagrammalar
Shkalalardan ustun shaklidagi diagrammalarni tuzishda ham foydalaniladi. 
Ustunli diagrammalar turli ma’lumotlarni o‘zaro taqqoslash va ko‘rgazmali qilib 
tasvirlashda ishlatiladi.
Misol. 
Jadvalda berilgan ma’lumotlar asosida ustunli diagramma tuzing.
A’lochi o‘quvchilar haqida ma’lumot
Sinflar
5­ «A»
5- «B»
5­ «D»
A’lochi o‘quvchilar soni
8
6
5

---

22
Yasash:
Diagrammani uchta ustundan iborat qilib tuzamiz. Bu ustunlar, mos 
ravishda, 5- «A», 5- «B» va 5- «D» sinfdagi a’lochi o‘quvchilar sonini aniqlasin. 
A’lochi o‘quvchilar sonini ko‘rsatuvchi shkalani tik holatda chizamiz.
A’lochi o‘quvchilar sonidan kelib chiqib, bo‘yi mos balandlikka ega bo‘lgan 
to‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi ustunlarni shkala yoniga ketma-ket chizamiz. Hosil 
bo‘lgan shakl (4- rasm) – a’lochi o‘quvchilar sonini ko‘rgazmali qilib ifodalovchi
 
ustunli diagrammadan 
iborat bo‘ladi.
Ba’zida ustunlar o‘rniga tegishli shakl yoki rasmlarni ham qo‘yish mumkin.
1
0
2
3
4
5
6
7
8
5- «A»
5- «B»
5- «D»
4- rasm
A’lochi o‘quvchilar soni
Savollarga javob bering!
1. Chizg‘ich shkalasi nimalardan tashkil topgan?
2. Shkalali o‘lchov asboblariga misollar keltiring.
3. Sonlar nuri qanday tuziladi?
4. Nuqtaning sonlar nuridagi koordinatasi qanday aniqlanadi?
Sinfda bajariladigan mashqlar
71. 
2- rasmda tasvirlangan asboblar yordamida qanday kattaliklar o‘lchanadi? 
Har bir asbob bitta bo‘lmasining qiymati nimaga teng? O‘lchanayotgan 
kattaliklar qiymatini toping.
72.
 
5- rasmdagi termometrlar qanday haroratni ko‘rsatyapti? 
5- rasm
a)
b)
d)
e)

---

23