Б ой аёл / т ар ж и м о н : а зи зб е к а ҳ м ад ж ан о в Т

Кейинги қадам
- Энди мен нима қилай? Кейинги қадам қандай? - сўраб 
қолди Женис.
- Ёдингда бўлса, молиявий мустакилликдан асосий мақ- 
сад - ишламай туриб ҳар ой ўзингга керакли бўлган пулни 
олиб туриш...
- Ёдимда ва бу ғоя менга жуда ёқади, - деди у. - Яна сен 
айтгандингки, молиявий озодликка катта пул керак бўлмай- 
ди, деб. Мен эса унинг аксини ўйлаб юрардим.
- Ҳаммаси тўғри. Роберт орқали билиб олган бой ота- 
нинг формуласига қараганда, молиявий озодлик учун ҳар 
кимга турлича микдорда пул керак бўлади. Ҳар кимга тур- 
лича микдорда!
Мен Женисга 1994 йилда биз Роберт билан қандай молия- 
вий мустақилликка эришганимизни айтиб бердим.
- Бизга беш йил керак бўлди. Эсингдами, мен сизларга 
1989 йилдаги ижара бериш ҳуқуқи бор бўлган икки хона- 
ли ҳапхонаси билан илк бор олган уйимиз ҳақида гапириб 
бергандим. Ана шу асосий кўчмас мулк бўлган сармоямиз 
беш йилдан кейин ҳар ойга 10 минг доллардан пул келти- 
ра бошлади. Миқцор унчалик катта эмасдир, лекин ўшанда 
бизнинг харажатларимиз бир ойга 3 минг доллар эди. Бу эса 
керагидан ортиқ дегани. Шу йўл билан биз ўша пайтда озод- 
ликка эришдик. Бизнинг энди пул учун ишлашимиз шарт 
эмасди. Энди пул биз учун ишларди ва ҳар ой ҳамёнимизга 
пул оқиб келарди.
- Демак, мен ҳозирда бир ойлик харажатимни ҳисоблаб 
чиқишим керак, -деб тахмин қилди Женис.
- Ҳаммаси тўғри! Агар истасанг, ҳозирнинг ўзида бу 
ишни қил.
- Албатта! - ишонч билан столга мушлади Женис.
Бойликнинг мавқесини белгилаш
- Кел, қанчалар бойлигингни белгилаб олайлик.
- Буни қандай белгиламоқчисан? - сўради Женис.
105

---

- Яхши савол, - дедим мен. - Шу тушунчанинг ўзида ҳам 
анчагина аниқликлар бор. Мен кўп йиллар олдин танишган 
бир нарсани айтай, бу ажойиб фикр файласуф Бак Минетур 
Фуллурга тегишли. “Бойликнинг кўрсатгичи бу - вақт, яъни 
инсон иишамай ўтказадиган вацти
Бошқачароқ қилиб айтганда, бойлик вақтнинг давомий- 
лиги билан, яъни пул учун ишламай, яшалган кун билан 
ўлчанади. Калит сўз - “ишламасдан 
Агар сен ишламай 
қўйсанг, қанчадир маош олсанг, ўша пуллар қанча пайтгача 
етиши мумкин?
- Буни қандай аниқлаш мумкин? - сўради Женис.
- Бу жуда оддий, - дедим мен. - Олдинига бир ойлик 
ҳамма харажатларни ҳисоблайсан. Бир ойга сенга харажатла- 
ринг учун қанча пул керак, сен ишламаётган бўлсанг, маош 
олмаётган бўлсанг, бизнесинг даромад келтирмаётган бўлса?
- Сен ойлик яшаш харажатларимнинг энг пастини ай- 
тмоқчисан-да?! Мен бемалол уйда овқатланишим мумкин, 
ресторанга боришим шартмас, дўконларга ҳам камроқ бор- 
сам бўлади, - деди Женис.
- Жуда яхши, бу саволни бериб тўғри қилдинг. Биз бу- 
гунги кунингдан келиб чиқиб, бу ишни амалга оширишимиз 
керак. Гап сал оддийроқ уйга кўчиб ўтиш ҳақида ёки маши- 
нани сотиш ва жамоат транспортида юриш тўғрисида кета- 
ётгани йўқ. Мен бундай ортиқча тежамкор тарафдори ҳам 
эмасман. Молиявий мустақилликнинг нима кераги бор, агар 
унга эришаман, деб ҳаётнинг лаззатларидан кечиш керак 
бўлса?! Молиявий озодлик - ўз хоҳишларинг бўйича яшаш- 
ни бериши керак. Бугунги кунда сенинг ҳаётингда аниқ ўзга- 
риш бўляпти ва биз шу ҳаётингга мос харажатни белгилаб, 
ҳисоблаб чиқишимиз керак. Бу босқични эса кейинчалик 
юқорига кўтаришимиз мумкин.