B mengliyev, G. Tojiyeva


Turkiy tillar oilasi, uning genealogik guruhlari haqida



Download 2,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet167/182
Sana02.06.2022
Hajmi2,83 Mb.
#630109
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   182
Bog'liq
tilshunoslikka kirish b.mengliyev, g.tojiyeva

2.Turkiy tillar oilasi, uning genealogik guruhlari haqida.
Turkiy tillar – oltoy 
oilasiga kiruvchi hamda genetik va tipologik belgilari bilan umumlashadigan qarindosh 
tillar hisoblanadi. Turkiy tillarni genealogik jihatdan tasniflash bo`yicha I.N.Berdin, 
N.I.Ilminskiy, V.V.Radlov, N.A.Aristov, N.F. Katanov, F.Ye.Korsh, A.N.Samaylovich 
kabi olimlar izlanishlar olib borishgan. Shulardan A.N.Samaylovichning tasnifi keng 
tarqalgan bo`lib, turkiy tillarning barchasi 6 asosiy guruhga ajratiladi: bulg`or yoki 
chuvash, uyg`urcha yoki shimoliy-sharqiy, Tao` - guruh, Tag`liq – guruh, Tag`li – 
guruh, Ol- guruh 
Turkiy tillar quyidagilardan iborat: Bulg`or tillari guruhi, O`g`uz tillari guruhi, 
Qipchoq tillari guruhi,O`zbek va uyg`ur tillari guruhi va boshqalar. 
Adabiyotlar: 
1.Азизов О. Тилшуносликка кириш. Т., “ Ўқитувчи”, 1996. 
2.Баскаков Н., Содиқов А., Абдуазизов А. Умумий тилшунослик. Т. 
“Ўқитувчи”, 1979. 
3.Содиқов А., Абдуазизов А., Ирисқулов М. Тилшуносликка кириш. Т., 
“Ўқитувчи”, 1981. 
4.Баскаков Н.А. Введение в изучение тюркских языков. М., «Высшая 
школа», 1962. 
5.Рустамов А. ва б. Қадимги туркий тил. Т., «Ўқитувчи», 1992. 
3.Turkiy tillarning lisoniy xususiyatlari.
Turkiy tillar – agglyutinativ tillar 
guruhiga kiradi. Turkiy tillardagi affikslar bir ma’nolidir – so`z tarkibida ishtirok 
etayotgan har bir qo`shimcha faqat bir ma’noni anglatgan holda birin – ketin yopishib 
ketaveradi. Turkiy tillardagi ko`makchilar otdan yoki ot vazifasidagi so`zdan keyin 
kelib, uni boshqa so`zga – boshqaruvchiga bog`lashi va ular orasidagi sintaktik 
munosabatni ifodalashi. Turkiy tillarda grammatik rod (jins) kategoriyasi yo`qligi. 
Sintaktik aloqaning o’ziga xosligi.
.
Turkiy tillarning qiyosiy – tipologik xususiyatlari N.A.Baskakovning “Введение 
в изучение тюрских языков” (М., 1962) nomli kitobidagi sharhlar. Turkiy tillarda 
fonetik struktura- o`zak morfemalardagi 3 tovushli tarkib bilan ajralib turadi. Turkiy 
tillarga xos bo`lgan gap qurilishi [WPm] qolipi asosida voqelanadi. So`z birikmasi –gap 
kengaytiruvchilari yoki so`z kengaytiruvchilaridan iborat bo`lishi mumkin. 


137 
Adabiyotlar:
1.Азизов О. Тилшуносликка кириш. Т., “ Ўқитувчи”, 1996. 
2.Баскаков Н., Содиқов А., Абдуазизов А. Умумий тилшунослик. Т. 
“Ўқитувчи”, 1979. 
3.Содиқов А., Абдуазизов А., Ирисқулов М. Тилшуносликка кириш. Т., 
“Ўқитувчи”, 1981. 
4.Баскаков Н.А. Введение в изучение тюркских языков. М., «Высшая 
школа», 1962. 
5.Рустамов А. ва б. Қадимги туркий тил. Т., «Ўқитувчи», 1992. 

Download 2,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   182




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish