B mengliyev, G. Tojiyeva

 
 
3.Til taraqqiyotining jamiyat taraqqiyotiga bоg‘liq еkanligi. 
U kishilik 
jamiyatining tarixiy taraqqiyoti jarayonida yaratilgan, sayqal topib borayotgan aniq-
tarixiy me’yor sifatida jamiyat a’zolarining hammasiga teng xizmat qiladigan asosiy 
fikr ifodalash vositasidir. Tilning kommunikativ , ekspressiv va akkumulyativ vazifalari 
haqida. Til nasldan naslga, avloddan avlodga o`tadigan irsiy hodisa emas, balki jamiyat
taraqqiyotining mahsuli ekanligi. Bolaning qaysi tilda so`zlay boshlashi uni o`rab 
turgan til muhitiga bog`liqligi. 
Adabiyotlar: 
1. Tilshunoslikka kirish” ma’ruzalar matni, 133-135-bet 
2. Содиқов А., Абдуазизов А., Ирисқулов М. Тилшуносликка кириш. Т., 
“Ўқитувчи”, 1981; 21-23-betlar 
3. Ирисқулов М. Тилшуносликка кириш. Т., “Ўқитувчи”, 1992; 19-20-betlar 
4. Tillarning bir-biriga ta’siri. 
Til hamisha rivojlanishdagi hodisa sifatida
boshqa tillarga o‘zaro ta’sir qilishi yoki tashqi ta’sirga uchrashi. Ilm-fan va texnika 
taraqqiyoti, savdo-sotiq, madaniy va maishiy aloqalar, hattoki, urush va bosqinlar ham 
tilga o‘z ta’sirini o‘tkazishi. Lisoniy ta’sir xususiyatlarning tillardagi ko’rinishi. 
Tillarning bir- biriga o‘zaro ta’siri tillarning chatishuvi va belingvizm hodisalariga 
sabab bo‘lishi. Bilingvizm tushunchasi. Tillarning o‘zaro ta’siri tufayli tilning fonetik, 
leksik va grammatik tizimida ma’lum o‘zgarishlar sodir bo‘lishi. Til taraqqiyoti uning 
tashqi va ichki omillariga bog‘liqligi. Bu omillar til taraqqiyoti sistemasini , zanjirini 
hosil qilishi. 
Adabiyotlar: 
1. Tilshunoslikka kirish” ma’ruzalar matni, 134-136-bet 
2. Содиқов А., Абдуазизов А., Ирисқулов М. Тилшуносликка кириш. Т., 
“Ўқитувчи”, 1981; 22-25-betlar 
3. Ирисқулов М. Тилшуносликка кириш. Т., “Ўқитувчи”, 1992; 20-22-betlar 
 
3-mashg‘ulоt. Til, lisоn va nutq faоliyati 
Rеja: