98. Retaviy so’zining moddiy tarkibida qanday o’zgarish yuz beradi?
A*) soddalashuv
B) qayta tuzilish
C) murakkablashuv
D) o’zgarish yuz bermagan
99. Smelost va gotovnost so’zlarining moddiy tarkibida qanday o’zgarish bor?
A) soddalashuv
B*) qayta tuzilish
C) murakkablashuv
D) hech qanday o’zgarish yuz bermagan.
100. Zontik so’zida qanday o’zgarish bor?
A) soddalashuv
B) qayta tuzilish
C*) murakkablashuv
D) hech qanday o’zgarish yuz bermagan.
149
Yakuniy nazorat variantlari
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1-
Variant
1.
Tilshunoslikka kirish fanining predmeti, maqsad va vazifalari. ( Tayanch tushunchalar: o’rganish
manbai va o’rganish predmeti)
2.
Lisoniy birliklar . (Tayanch tushunchalar: fonema, morfema, lksema, qolip)
3.
Nutqiy birliklarning shakily va mazmuniy jihatlari. (Tayanch tushunchalar: shakl va mazmun
nomuvofiqligi, bir yoqlama va ikki yoqlama lisoniy birliklar)
4.
Til, lison, nutq. (Tayanch tushunchalar: umumiylik va xususiylik, zot va tajalli, kuzatishda
berilganlik va berilmaganlik)
5.
Berilgan gapdagi tovushlarni ajrating va o’xshash birliklardagi umumiyliklarni tiklang; E,og’zaki
bergan makolangiz chikadi- yu ,yozib berganingiz chikmaydimi ?
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
2-variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Fon va fanema.(Tayanch tushunchalar;zot va tajalli ,lison va nutk ,fon-fonetik ,fonema-fonologik
birlik )
2.
Lisonning asosiy sathlari .(Tayanch tushunchalari: sistema va unsur , fonetika ,leksika morfemika,
sintaksis)
3.
Sistemaviy va an’anaviy tilshunoslik.( Tayanch tushunchalari:bilish bosqichlari,lison va nutq
munosabatlari,o’rganish manbai va predmeti)
4.
So’z va leksema. (Tayanch tushunchalari :lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar,leksemalashuv
va so’z yasalishi)
5.
Berilgan gapni so’z birikmalariga ajrating va qolipni aniqlang: Faqat ariqdagi tinmagur suvlargina
qo’ng’iroq chalib sabchishadi,qirg’oqdagi giyohlarning barglarini tortqilab ularni uzoqlarga olib
ketmoqchi bo’ladi. (S.Ahmad)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
150
3-variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tilning ijtimoiy hodisa ekanligini. (Tayanch tushunchari:ijtimoiy,biologik va fizik
hodisalar,tilshunoslikda naturalistik oqim)
2.
Leksema va morfema.( Tayanch tushunchalari: lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
3.
So’z va tushuncha.(Tayanch tushunchalari:borliq, ong, til)
4.
So’z turkumlari tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif asosi, semantic, sintaktik, morfologik
tasniflar, o’zbek va boshqa tillarda so’z turkumlari tasnifi)
5.
Gapni grammatik tahlil qiling:Til so’zlovchi istagini eshituvchiga yetkazadigan
tarjimondir.(Beruniy)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
4-variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Dunyo tillarning rang-barangligi va o’ziga xos xususiyatlari.( Tayanch tushunchalari:fonetik
leksik, morfologik sintaktik xususiyatlar)
2.
Tillarnig morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif va bo’lish, genetic va morfologik
tasnif)
3.
Lison va nutq.( Tayanch tushunchalari:zot va tajalli, lison-inson ongidagi psixolik hodisa, nutq
esa uning yuzaga chiqishi)
4.
Til va jamiyat.( Tayanch tushunchalari: ijtimoiy,biologic va fizik hodisalar)
5.
Gapni morfemik tahlil qiling:Shu bilan uzoqdagi tog’ oraliqlaridan boshlangan qorong’ilik asta-
sekin hammayoqqa tarala boshladi. (R.Fayziy)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
151
5-variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1. Tillarning shakllanishi va rivojlanishi .( Tayanch tushunchalari:tillarning ichki
va tashqi taraqqiyot omillari)
2.
Lisonning asosiy sathlari.( Tayanch tushunchalari:butun va qism,sath va bo’lim,
fonetika,leksika,sintaktik birliklar)
3.
Morfema va qo’shimcha. (Tayanch tushunchalari:lison va nutq,lisoniy va nutqiy birliklar)
4.
Dunyo tillari va ularning tasnifi.( Tayanch tushunchalari: geneologik,morfologik,tipologik tasnif)
5.
Gapni sintaktik tahlil qiling:Sen bulbulsan, bulbullarni mast qila qol,bulbulim.(A.Oripov)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
6-variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Lisonning asosiy tizim ekanligi. (Tayanch tushunchalari: sistema va element, tizim – bir-biri bilan
bog’langan elementlar majmuasi)
2.
Qolip va hosila. (Tayanch tushunchalari: zot va tajalli, ison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
3.
Morfemik birliklar. (Tayanch tushunchalari: lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
4.
Xalqaro sun’iy tillar. (Tayanch tushunchalari: tilning ijtimoiyligi, esperanto )
5.
Gapni fonetik tahlil qiling; - O, - dedi Muborakxonim, - erkakning yorlig’I boshqa. (A.Qahhor)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
7-variant
152
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tilning taraqqiyoti. Sinxroniya va diaxroniya. (Tayanch tushunchalari: sinxroniya – tilning bir
vaqtdagi holatini, diaxroniya – tarixiy rivojlanishini tekshirish)
2.
Morfonologiya.( Tayanch tushunchalari:til sathlari va tilshunoslik bo’limlari )
3.
Leksikada lisoniy munosabatlari.(Tayanch tushunchalari:sistema, element, munosabat)
4.
Allafon tushunchasi(Tayanch tushunchalari:lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
5.
Berilgan gapning qolipini aniqlng:Sakkiz kun qaradim ,to’qqiz kun qaradim,o’n kun qaradim, qani
endi, oqtuproq dalamda chigit bo’rtsa,qani endi oqtuproq dalamda chigit uch bersa.(T.Murod)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
8-variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1. Tilning paydo bo’lishi va rivojlanishi.(Tayanch tushunchalar:tillarning ichki va taraqqiyot omillari)
2. Morf va morfema.( Tayanch tushunchalari:Lison va nutq ,lisoniy va nutqiy birliklar)
3. Tilshunoslik tadqiq metodlari (Tayanch tushunchalari:metod va metodologiya,qiyosiy-tarixiy,
struktural distributiv analiz metodi)
4. So’zning leksik va grammatik ma’nosi (Tayanch tushunchalari: ma’no,denotative va denonativ
bo’lmagan ma;no, til va borliq)
5. Gapni leksik tahlil qiling;Chinakam iqtidor yo’q bo’lgan joyda, peshona teridan qanchalik
foyda.(E.Vohidov)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
9-variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
153
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tillarning geneologik tasnifi (Tayanch tushunchalari: tasnif va bo’lish, tasnif asosi, morfologik va
geneologik tasnif.)
2.
Til UMIS va nutq YAHVO sifatlarning mujsamidir.( Tayanch tushunchalari: zot va tajalli,
mohiyat va hodisa ,til ,lison va nutq munosabati)
3.
Tilda etnik hususiyatlarning aks etishi.
4.
Nutqning fonetik jihatdan bo’linishi.( Tayanch tushunchalari: fraza, takt, bo’g’in)
5.
Gapni morfologik tahlil qiling:Bu kitoblar birvaqtning o’zida ham xasis, ham saxiy:ularda hech
qanday ortiqcha narsa yoq, lekin ko’p ma’lumotlar bor.(Ensiklopediyadan)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
.
10-variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tilshunoslik va boshqa fanlar.( Tayanch tushunchalari: falsafa,psixologiya,mantiq tarix )
2.
Lisonning tizim ekanligi (Tayanch tushunchalari: butun-qisim dialektikasi,bir-biri bilan
bog’langan elementlar sistemasi)
3.
Til va tafakkur (Tayanch tushunchalari: tushuncha va ong)
4.
Lisoniy sintaktik qolip va hosila(Sintaktik va derivatsion qoliplar, so’z birikmasi va gap
qolipari)
5.
Gapni morfologik tahlil qiling:Ilmga mashg’ul bo’lsang, o’zdiradi,amalga mag’rur bo’lsang,
to’zdiradi.(Maqol)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
11-variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
154
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
1. Til kishilik aloqasining eng muhim vositasi sifatida ( Tayanch tushunchalar : tilning
kommunativ, ekspressiv va akkumulyativ funksiyalari)
2.
Tilshunoslik aspektlari. ( Tayanch tushunchalari: umumiy va xususiy, nazariy va amaliy
tilshunoslik)
3.
Morf va morf ema. ( Tayanch tushuchalar: umumiy va xususiy, nazariy va amaliy tilshunoslik)
4.
So’z turkumlari tasnifi. ( Tayanch tushunchar:tasnif asosi, semantic, sintaktik, morfologik
tasniflar,o’zbek va boshqa tillarda so’z turkumlari tasnifi)
5.
Gapni morfologik tahlil qiling: Gulianor ko’p suluv: yahshi sifatli, shirin so’zli, quralay ko’zli,
uzun bo’yli, keng ko’krakli. Xush xayol, zehni tez, serfahm qiz edi.(‘’Ravshan’’)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
12-variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tilning ichki qurilishi. (Tayanch tushunchalari: sistema, struktura, til birliklari )
2.
Morfonologiya.( Tayanch tushunchalari: til sathlari va tilshunoslik bo’limlari)
3.
Leksikada lisoniy munosabatlar. (Tayanch tushunchalari: sistema,element,munosabat)
4.
So’zning leksik va Grammatik ma’nosi(Tayanch tushunchalari:ma’no,denotativ bo’lmagan
ma’no,til va borliq)
5.
Gapni leksik tahlil qiling: Tilshunoslik tarixida tillarni “katta-kichik”ka, “boy-kambag’al”ga,
“nafis-qo’pol”ga ajratib, bir-biriga qarshi qo’yuvchi “olimlar”ham topiladi. (A.Abd.)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
13- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
155
1.
Tilning ijtimoiy hodisa ekanligi.( Tayanch tushunchalari:ijtimoiy, biologic va fizik hodisalar,
tilshunoslikda naturalistic oqim)
2.
Leksema va morfema.( Tayanch tushunchalari:lison va nutq,lisoniy va nutqiy birliklar)
3.
Tillarning morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif asoslari,tasnif shartlari,agglyunativ va
flektiv tillar)
4.
So’z va tushuncha. (Tayanch tushunchalari:borliq,ong,til)
5.
Gapni grammatik tahlil qiling:Befoyda so;zni aytma, foydali so’zdan qaytma.(Maqol)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
14- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Dunyo tillarning rang-barang va o’ziga xos xususiyatlari. (Tayanch
tushunchalari:fonetik,leksik,morfologik,sintaktik xususiyatlar)
2.
Tillarning morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif va bo’lish,genetic va morfologik
tasnif)
3.
Qolip va hosila.( Tayanch tushunchalari:zot va tajalli,lison va nutq)
4.
Til va jamiyat.( Tayanch tushunchalari:ijtimoiy,biologik va fizik hodisalar)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
15 -variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tilning paydo bo’lishi va rivojlanishi.(Tayanch tushunchalar:tillarning ichki va taraqqiyot omillari)
2.
Lisoniy birliklar . (Tayanch tushunchalar: fonema, morfema, lksema, qolip)
156
3.
Fon va fonema.(Tayanch tushunchalar;zot va tajalli ,lison va nutk ,fon-fonetik ,fonema-fonologik
birlik )
4.
Tilning ijtimoiy hodisa ekanligini. (Tayanch tushunchari:ijtimoiy,biologik va fizik
hodisalar,tilshunoslikda naturalistik oqim)
5.
Berilgan gapdagi tovushlarni ajrating va o’xshash birliklardagi umumiyliklarni tiklang; E,og’zaki
bergan makolangiz chikadi- yu ,yozib berganingiz chikmaydimi ?
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
16- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tilshunoslikka kirish fanining predmeti, maqsad va vazifalari. ( Tayanch tushunchalar: o’rganish
manbai va o’rganish predmeti)
2.
Lisonning asosiy sathlari .(Tayanch tushunchalari: sistema va unsur , fonetika ,leksika morfemika,
sintaksis)
3.
Leksema va morfema.( Tayanch tushunchalari: lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
4.
Dunyo tillarning rang-barangligi va o’ziga xos xususiyatlari.( Tayanch tushunchalari: fonetik
leksik, morfologik sintaktik xususiyatlar)
5.
Berilgan gapni so’z birikmalariga ajrating va qolipni aniqlang: Faqat ariqdagi tinmagur suvlargina
qo’ng’iroq chalib sabchishadi,qirg’oqdagi giyohlarning barglarini tortqilab ularni uzoqlarga olib
ketmoqchi bo’ladi. (S.Ahmad)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
17- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Nutqiy birliklarning shakily va mazmuniy jihatlari. (Tayanch tushunchalar: shakl va mazmun
nomuvofiqligi, bir yoqlama va ikki yoqlama lisoniy birliklar)
2.
Sistemaviy va an’anaviy tilshunoslik.( Tayanch tushunchalari:bilish bosqichlari,lison va nutq
munosabatlari,o’rganish manbai va predmeti)
3.
So’z va tushuncha.(Tayanch tushunchalari:borliq, ong, til)
157
4.
Tillarnig morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif va bo’lish, genetic va morfologik
tasnif)
5.
Gapni grammatik tahlil qiling:Til so’zlovchi istagini eshituvchiga yetkazadigan
tarjimondir.(Beruniy)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
18- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
So’z turkumlari tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif asosi, semantic, sintaktik, morfologik
tasniflar, o’zbek va boshqa tillarda so’z turkumlari tasnifi)
2.
Tillarning shakllanishi va rivojlanishi .( Tayanch tushunchalari:tillarning ichki
va tashqi taraqqiyot omillari)
3.
Til va jamiyat.( Tayanch tushunchalari: ijtimoiy,biologic va fizik hodisalar)
4.
Lison va nutq.( Tayanch tushunchalari:zot va tajalli, lison-inson ongidagi psixolik hodisa, nutq esa
uning yuzaga chiqishi)
5.
Gapni morfemik tahlil qiling:Shu bilan uzoqdagi tog’ oraliqlaridan boshlangan qorong’ilik asta-
sekin hammayoqqa tarala boshladi. (R.Fayziy)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
19 -variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Lisonning asosiy tizim ekanligi. (Tayanch tushunchalari: sistema va element, tizim – bir-biri bilan
bog’langan elementlar majmuasi)
158
2.
Tilning taraqqiyoti. Sinxroniya va diaxroniya. (Tayanch tushunchalari: sinxroniya – tilning bir
vaqtdagi holatini, diaxroniya – tarixiy rivojlanishini tekshirish)
3.
Morf va morfema.( Tayanch tushunchalari:Lison va nutq ,lisoniy va nutqiy birliklar)
4.
Morfonologiya.( Tayanch tushunchalari:til sathlari va tilshunoslik bo’limlari )
5.
Gapni sintaktik tahlil qiling:Sen bulbulsan, bulbullarni mast qila qol,bulbulim.(A.Oripov)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
20- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Leksikada lisoniy munosabatlari.(Tayanch tushunchalari:sistema, element, munosabat)
2.
Morf va morfema.( Tayanch tushunchalari:Lison va nutq ,lisoniy va nutqiy birliklar)
3.
Tillarning geneologik tasnifi (Tayanch tushunchalari: tasnif va bo’lish, tasnif asosi, morfologik va
geneologik tasnif.)
4.
Lisonning asosiy sathlari.( Tayanch tushunchalari:butun va qism,sath va bo’lim,
fonetika,leksika,sintaktik birliklar)
5.
Gapni fonetik tahlil qiling; - O, - dedi Muborakxonim, - erkakning yorlig’I boshqa. (A.Qahhor)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
21- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Til va jamiyat.( Tayanch tushunchalari: ijtimoiy,biologic va fizik hodisalar)
2.
Til, lison, nutq. (Tayanch tushunchalar: umumiylik va xususiylik, zot va tajalli, kuzatishda
berilganlik va berilmaganlik)
3.
So’z turkumlari tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif asosi, semantic, sintaktik, morfologik
tasniflar, o’zbek va boshqa tillarda so’z turkumlari tasnifi)
159
4.
Tillarnig morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif va bo’lish, genetic va morfologik tasnif)
5.
Berilgan gapning qolipini aniqlng:Sakkiz kun qaradim ,to’qqiz kun qaradim,o’n kun qaradim, qani
endi, oqtuproq dalamda chigit bo’rtsa,qani endi oqtuproq dalamda chigit uch bersa.(T.Murod)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
22- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1. Tillarning shakllanishi va rivojlanishi .( Tayanch tushunchalari:tillarning ichki
va tashqi taraqqiyot omillari)
2.
So’z va leksema. (Tayanch tushunchalari :lison va nutq, lisoniy va nutqiy
birliklar,leksemalashuv va so’z yasalishi)
3.
Qolip va hosila. (Tayanch tushunchalari: zot va tajalli, ison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
4.
Allafon tushunchasi(Tayanch tushunchalari:lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
5.
Gapni leksik tahlil qiling;Chinakam iqtidor yo’q bo’lgan joyda, peshona teridan qanchalik
foyda.(E.Vohidov)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
23- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tilning taraqqiyoti. Sinxroniya va diaxroniya. (Tayanch tushunchalari: sinxroniya – tilning bir
vaqtdagi holatini, diaxroniya – tarixiy rivojlanishini tekshirish)
2.
Qolip va hosila. (Tayanch tushunchalari: zot va tajalli, ison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
3.
Allafon tushunchasi (Tayanch tushunchalari:lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
4.
Tilshunoslik taqiq metodlari (Tayanch tushunchalari:metod va metodologiya,qiyosiy-tarixiy,
structural distributiv analiz metodi)
5.
Gapni morfologik tahlil qiling:Bu kitoblar birvaqtning o’zida ham xasis, ham saxiy:ularda hech
qanday ortiqcha narsa yoq, lekin ko’p ma’lumotlar bor.(Ensiklopediyadan)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
160
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
24- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Xalqaro sun’iy tillar. (Tayanch tushunchalari: tilning ijtimoiyligi, esperanto )
2.
Leksikada lisoniy munosabatlari.(Tayanch tushunchalari:sistema, element, munosabat)
3.
Morf va morfema.( Tayanch tushunchalari:Lison va nutq ,lisoniy va nutqiy birliklar)
4.
So’zning leksik va grammatik ma’nosi(Tayanch tushunchalari: ma’no,denotative va denonativ
bo’lmagan ma;no, til va borliq)
5.
Gapni morfologik tahlil qiling:Ilmga mashg’ul bo’lsang, o’zdiradi,amalga mag’rur bo’lsang,
to’zdiradi.(Maqol)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
25- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tillarning shakllanishi va rivojlanishi .( Tayanch tushunchalari:tillarning ichki
va tashqi taraqqiyot omillari)
2.
Tillarning geneologik tasnifi (Tayanch tushunchalari: tasnif va bo’lish, tasnif asosi, morfologik va
geneologik tasnif.)
3.
Allafon tushunchasi(Tayanch tushunchalari:lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar)
4.
So’z va leksema. (Tayanch tushunchalari :lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar,leksemalashuv
va so’z yasalishi)
161
5.
Gulianor ko’p suluv: yahshi sifatli, shirin so’zli, quralay ko’zli, uzun bo’yli, keng ko’krakli. Xush
xayol, zehni tez, serfahm qiz edi.(‘’Ravshan’’)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
26- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tilshunoslik va boshqa fanlar.( Tayanch tushunchalari: falsafa,psixologiya,mantiq tarix )
2.
Til UMIS va nutq YAHVO sifatlarning mujsamidir.( Tayanch tushunchalari: zot va tajalli, mohiyat
va hodisa ,til ,lison va nutq munosabati)
3.
Leksikada lisoniy munosabatlari.(Tayanch tushunchalari:sistema, element, munosabat)
4.
Lisonning tizim ekanligi (Tayanch tushunchalari: butun-qisim dialektikasi,bir-biri bilan bog’langan
elementlar sistemasi)
5.
Gapni leksik tahlil qiling: Tilshunoslik tarixida tillarni “katta-kichik”ka, “boy-kambag’al”ga,
“nafis-qo’pol”ga ajratib, bir-biriga qarshi qo’yuvchi “olimlar”ham topiladi. (A.Abd.)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
27- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Til kishilik aloqasining eng muhim vositasi sifatida ( Tayanch tushunchalar : tilning kommunativ,
ekspressiv va akkumulyativ funksiyalari)
2.
Lisonning tizim ekanligi (Tayanch tushunchalari: butun-qisim dialektikasi,bir-biri bilan bog’langan
elementlar sistemasi)
3.
Tilda etnik hususiyatlarning aks etishi.
4.
Til va tafakkur (Tayanch tushunchalari: tushuncha va ong)
5.
Gapni grammatik tahlil qiling:Befoyda so’zni aytma, foydali so’zdan qaytma.(Maqol)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
162
28- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tilning ichki qurilishi. (Tayanch tushunchalari: sistema, struktura, til birliklari )
2.
Lisoniy sintaktik qolip va hosila(Sintaktik va derivatsion qoliplar, so’z birikmasi va gap qoliplari)
3.
Morf va morf ema. ( Tayanch tushuchalar: umumiy va xususiy, nazariy va amaliy tilshunoslik
4.
Lisonning tizim ekanligi (Tayanch tushunchalari: butun-qisim dialektikasi,bir-biri bilan bog’langan
elementlar sistemasi)
5.
Gapni fonetik tahlil qiling: Sen bulbulsan, bulbullarni mast qila qol,bulbulim.(A.Oripov)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
29 -variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tilshunoslik aspektlari. ( Tayanch tushunchalari: umumiy va xususiy, nazariy va amaliy
tilshunoslik)
2.
Leksikada lisoniy munosabatlar. (Tayanch tushunchalari: sistema,element,munosabat)
3.
So’zning leksik va grammatik ma’nosi(Tayanch tushunchalari: ma’no,denotative va denonativ
bo’lmagan ma;no, til va borliq)
4.
Tillarning morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif asoslari,tasnif shartlari, agglyunativ va
flektiv tillar)
5.
Berilgan gapni so’z birikmalariga ajrating va qolipni aniqlang: Faqat ariqdagi tinmagur suvlargina
qo’ng’iroq chalib sabchishadi,qirg’oqdagi giyohlarning barglarini tortqilab ularni uzoqlarga olib
ketmoqchi bo’ladi. (S.Ahmad)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
163
30- variant
Qarshi Davlat universiteti
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili
TILSHUNOSLIKKA KIRISH
Fanidan yakuniy nazorat ishi
1.
Tilning ijtimoiy hodisa ekanligi.( Tayanch tushunchalari:ijtimoiy, biologic va fizik hodisalar,
tilshunoslikda naturalistic oqim)
2.
Til UMIS va nutq YAHVO sifatlarning mujsamidir.( Tayanch tushunchalari: zot va tajalli, mohiyat
va hodisa ,til ,lison va nutq munosabati)
3.
Til va tafakkur (Tayanch tushunchalari: tushuncha va ong)
4.
Lisoniy sintaktik qolip va hosila(Sintaktik va derivatsion qoliplar, so’z birikmasi va gap qolipari)
5.
Berilgan gapni so’z birikmalariga ajrating va qolipni aniqlang: Faqat ariqdagi tinmagur suvlargina
qo’ng’iroq chalib sabchishadi,qirg’oqdagi giyohlarning barglarini tortqilab ularni uzoqlarga olib
ketmoqchi bo’ladi. (S.Ahmad)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
164
Do'stlaringiz bilan baham: |