B mengliyev, G. Tojiyeva


 Retaviy so’zining moddiy tarkibida qanday o’zgarish yuz beradi?



Download 2,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet180/182
Sana02.06.2022
Hajmi2,83 Mb.
#630109
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   182
Bog'liq
tilshunoslikka kirish b.mengliyev, g.tojiyeva

98. Retaviy so’zining moddiy tarkibida qanday o’zgarish yuz beradi?
A*) soddalashuv 
B) qayta tuzilish
C) murakkablashuv 
D) o’zgarish yuz bermagan 
99. Smelost va gotovnost so’zlarining moddiy tarkibida qanday o’zgarish bor?
A) soddalashuv 
B*) qayta tuzilish 
C) murakkablashuv 
D) hech qanday o’zgarish yuz bermagan. 
100. Zontik so’zida qanday o’zgarish bor? 
A) soddalashuv 
B) qayta tuzilish 
C*) murakkablashuv 
D) hech qanday o’zgarish yuz bermagan. 
 


149 
Yakuniy nazorat variantlari 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1-
Variant 
1.
Tilshunoslikka kirish fanining predmeti, maqsad va vazifalari. ( Tayanch tushunchalar: o’rganish 
manbai va o’rganish predmeti) 
2.
Lisoniy birliklar . (Tayanch tushunchalar: fonema, morfema, lksema, qolip) 
3.
Nutqiy birliklarning shakily va mazmuniy jihatlari. (Tayanch tushunchalar: shakl va mazmun 
nomuvofiqligi, bir yoqlama va ikki yoqlama lisoniy birliklar) 
4.
Til, lison, nutq. (Tayanch tushunchalar: umumiylik va xususiylik, zot va tajalli, kuzatishda 
berilganlik va berilmaganlik) 
5.
Berilgan gapdagi tovushlarni ajrating va o’xshash birliklardagi umumiyliklarni tiklang; E,og’zaki 
bergan makolangiz chikadi- yu ,yozib berganingiz chikmaydimi ?
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
2-variant
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Fon va fanema.(Tayanch tushunchalar;zot va tajalli ,lison va nutk ,fon-fonetik ,fonema-fonologik 
birlik ) 
2.
Lisonning asosiy sathlari .(Tayanch tushunchalari: sistema va unsur , fonetika ,leksika morfemika, 
sintaksis) 
3.
Sistemaviy va an’anaviy tilshunoslik.( Tayanch tushunchalari:bilish bosqichlari,lison va nutq 
munosabatlari,o’rganish manbai va predmeti) 
4.
So’z va leksema. (Tayanch tushunchalari :lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar,leksemalashuv 
va so’z yasalishi)
5.
Berilgan gapni so’z birikmalariga ajrating va qolipni aniqlang: Faqat ariqdagi tinmagur suvlargina 
qo’ng’iroq chalib sabchishadi,qirg’oqdagi giyohlarning barglarini tortqilab ularni uzoqlarga olib 
ketmoqchi bo’ladi. (S.Ahmad) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva


150 
3-variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tilning ijtimoiy hodisa ekanligini. (Tayanch tushunchari:ijtimoiy,biologik va fizik 
hodisalar,tilshunoslikda naturalistik oqim) 
2.
Leksema va morfema.( Tayanch tushunchalari: lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar) 
3.
So’z va tushuncha.(Tayanch tushunchalari:borliq, ong, til) 
4.
So’z turkumlari tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif asosi, semantic, sintaktik, morfologik 
tasniflar, o’zbek va boshqa tillarda so’z turkumlari tasnifi) 
5.
Gapni grammatik tahlil qiling:Til so’zlovchi istagini eshituvchiga yetkazadigan 
tarjimondir.(Beruniy) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
4-variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Dunyo tillarning rang-barangligi va o’ziga xos xususiyatlari.( Tayanch tushunchalari:fonetik 
leksik, morfologik sintaktik xususiyatlar) 
2.
Tillarnig morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif va bo’lish, genetic va morfologik 
tasnif) 
3.
Lison va nutq.( Tayanch tushunchalari:zot va tajalli, lison-inson ongidagi psixolik hodisa, nutq 
esa uning yuzaga chiqishi) 
4.
Til va jamiyat.( Tayanch tushunchalari: ijtimoiy,biologic va fizik hodisalar) 
5.
Gapni morfemik tahlil qiling:Shu bilan uzoqdagi tog’ oraliqlaridan boshlangan qorong’ilik asta- 
sekin hammayoqqa tarala boshladi. (R.Fayziy) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva


151 
5-variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1. Tillarning shakllanishi va rivojlanishi .( Tayanch tushunchalari:tillarning ichki
va tashqi taraqqiyot omillari) 
2.
Lisonning asosiy sathlari.( Tayanch tushunchalari:butun va qism,sath va bo’lim,
fonetika,leksika,sintaktik birliklar) 
3.
Morfema va qo’shimcha. (Tayanch tushunchalari:lison va nutq,lisoniy va nutqiy birliklar) 
4.
Dunyo tillari va ularning tasnifi.( Tayanch tushunchalari: geneologik,morfologik,tipologik tasnif) 
5.
Gapni sintaktik tahlil qiling:Sen bulbulsan, bulbullarni mast qila qol,bulbulim.(A.Oripov) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
6-variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Lisonning asosiy tizim ekanligi. (Tayanch tushunchalari: sistema va element, tizim – bir-biri bilan 
bog’langan elementlar majmuasi) 
2.
Qolip va hosila. (Tayanch tushunchalari: zot va tajalli, ison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar) 
3.
Morfemik birliklar. (Tayanch tushunchalari: lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar) 
4.
Xalqaro sun’iy tillar. (Tayanch tushunchalari: tilning ijtimoiyligi, esperanto ) 
5.
Gapni fonetik tahlil qiling; - O, - dedi Muborakxonim, - erkakning yorlig’I boshqa. (A.Qahhor) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
7-variant 


152 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tilning taraqqiyoti. Sinxroniya va diaxroniya. (Tayanch tushunchalari: sinxroniya – tilning bir 
vaqtdagi holatini, diaxroniya – tarixiy rivojlanishini tekshirish) 
2.
Morfonologiya.( Tayanch tushunchalari:til sathlari va tilshunoslik bo’limlari ) 
3.
Leksikada lisoniy munosabatlari.(Tayanch tushunchalari:sistema, element, munosabat) 
4.
Allafon tushunchasi(Tayanch tushunchalari:lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar) 
5.
Berilgan gapning qolipini aniqlng:Sakkiz kun qaradim ,to’qqiz kun qaradim,o’n kun qaradim, qani 
endi, oqtuproq dalamda chigit bo’rtsa,qani endi oqtuproq dalamda chigit uch bersa.(T.Murod) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
8-variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1. Tilning paydo bo’lishi va rivojlanishi.(Tayanch tushunchalar:tillarning ichki va taraqqiyot omillari) 
2. Morf va morfema.( Tayanch tushunchalari:Lison va nutq ,lisoniy va nutqiy birliklar) 
3. Tilshunoslik tadqiq metodlari (Tayanch tushunchalari:metod va metodologiya,qiyosiy-tarixiy, 
struktural distributiv analiz metodi)
4. So’zning leksik va grammatik ma’nosi (Tayanch tushunchalari: ma’no,denotative va denonativ 
bo’lmagan ma;no, til va borliq) 
5. Gapni leksik tahlil qiling;Chinakam iqtidor yo’q bo’lgan joyda, peshona teridan qanchalik 
foyda.(E.Vohidov) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
9-variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 


153 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tillarning geneologik tasnifi (Tayanch tushunchalari: tasnif va bo’lish, tasnif asosi, morfologik va 
geneologik tasnif.) 
2.
Til UMIS va nutq YAHVO sifatlarning mujsamidir.( Tayanch tushunchalari: zot va tajalli, 
mohiyat va hodisa ,til ,lison va nutq munosabati) 
3.
Tilda etnik hususiyatlarning aks etishi. 
4.
Nutqning fonetik jihatdan bo’linishi.( Tayanch tushunchalari: fraza, takt, bo’g’in) 
5.
Gapni morfologik tahlil qiling:Bu kitoblar birvaqtning o’zida ham xasis, ham saxiy:ularda hech 
qanday ortiqcha narsa yoq, lekin ko’p ma’lumotlar bor.(Ensiklopediyadan) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva 

10-variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tilshunoslik va boshqa fanlar.( Tayanch tushunchalari: falsafa,psixologiya,mantiq tarix ) 
2.
Lisonning tizim ekanligi (Tayanch tushunchalari: butun-qisim dialektikasi,bir-biri bilan 
bog’langan elementlar sistemasi) 
3.
Til va tafakkur (Tayanch tushunchalari: tushuncha va ong) 
4.
Lisoniy sintaktik qolip va hosila(Sintaktik va derivatsion qoliplar, so’z birikmasi va gap 
qolipari) 
5.
Gapni morfologik tahlil qiling:Ilmga mashg’ul bo’lsang, o’zdiradi,amalga mag’rur bo’lsang, 
to’zdiradi.(Maqol)
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
11-variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 


154 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
1. Til kishilik aloqasining eng muhim vositasi sifatida ( Tayanch tushunchalar : tilning 
kommunativ, ekspressiv va akkumulyativ funksiyalari) 
2.
Tilshunoslik aspektlari. ( Tayanch tushunchalari: umumiy va xususiy, nazariy va amaliy 
tilshunoslik) 
3.
Morf va morf ema. ( Tayanch tushuchalar: umumiy va xususiy, nazariy va amaliy tilshunoslik) 
4.
So’z turkumlari tasnifi. ( Tayanch tushunchar:tasnif asosi, semantic, sintaktik, morfologik 
tasniflar,o’zbek va boshqa tillarda so’z turkumlari tasnifi) 
5.
Gapni morfologik tahlil qiling: Gulianor ko’p suluv: yahshi sifatli, shirin so’zli, quralay ko’zli, 
uzun bo’yli, keng ko’krakli. Xush xayol, zehni tez, serfahm qiz edi.(‘’Ravshan’’) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
12-variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tilning ichki qurilishi. (Tayanch tushunchalari: sistema, struktura, til birliklari ) 
2.
Morfonologiya.( Tayanch tushunchalari: til sathlari va tilshunoslik bo’limlari) 
3.
Leksikada lisoniy munosabatlar. (Tayanch tushunchalari: sistema,element,munosabat) 
4.
So’zning leksik va Grammatik ma’nosi(Tayanch tushunchalari:ma’no,denotativ bo’lmagan 
ma’no,til va borliq) 
5.
Gapni leksik tahlil qiling: Tilshunoslik tarixida tillarni “katta-kichik”ka, “boy-kambag’al”ga, 
“nafis-qo’pol”ga ajratib, bir-biriga qarshi qo’yuvchi “olimlar”ham topiladi. (A.Abd.) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
13- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 


155 
1.
Tilning ijtimoiy hodisa ekanligi.( Tayanch tushunchalari:ijtimoiy, biologic va fizik hodisalar, 
tilshunoslikda naturalistic oqim) 
2.
Leksema va morfema.( Tayanch tushunchalari:lison va nutq,lisoniy va nutqiy birliklar)
3.
Tillarning morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif asoslari,tasnif shartlari,agglyunativ va 
flektiv tillar) 
4.
So’z va tushuncha. (Tayanch tushunchalari:borliq,ong,til) 
5.
Gapni grammatik tahlil qiling:Befoyda so;zni aytma, foydali so’zdan qaytma.(Maqol) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
14- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Dunyo tillarning rang-barang va o’ziga xos xususiyatlari. (Tayanch 
tushunchalari:fonetik,leksik,morfologik,sintaktik xususiyatlar)
2.
Tillarning morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif va bo’lish,genetic va morfologik 
tasnif) 
3.
Qolip va hosila.( Tayanch tushunchalari:zot va tajalli,lison va nutq) 
4.
Til va jamiyat.( Tayanch tushunchalari:ijtimoiy,biologik va fizik hodisalar) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
15 -variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tilning paydo bo’lishi va rivojlanishi.(Tayanch tushunchalar:tillarning ichki va taraqqiyot omillari) 
2.
Lisoniy birliklar . (Tayanch tushunchalar: fonema, morfema, lksema, qolip) 


156 
3.
Fon va fonema.(Tayanch tushunchalar;zot va tajalli ,lison va nutk ,fon-fonetik ,fonema-fonologik 
birlik ) 
4.
Tilning ijtimoiy hodisa ekanligini. (Tayanch tushunchari:ijtimoiy,biologik va fizik 
hodisalar,tilshunoslikda naturalistik oqim) 
5.
Berilgan gapdagi tovushlarni ajrating va o’xshash birliklardagi umumiyliklarni tiklang; E,og’zaki 
bergan makolangiz chikadi- yu ,yozib berganingiz chikmaydimi ? 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
16- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tilshunoslikka kirish fanining predmeti, maqsad va vazifalari. ( Tayanch tushunchalar: o’rganish 
manbai va o’rganish predmeti) 
2.
Lisonning asosiy sathlari .(Tayanch tushunchalari: sistema va unsur , fonetika ,leksika morfemika, 
sintaksis) 
3.
Leksema va morfema.( Tayanch tushunchalari: lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar) 
4.
Dunyo tillarning rang-barangligi va o’ziga xos xususiyatlari.( Tayanch tushunchalari: fonetik 
leksik, morfologik sintaktik xususiyatlar) 
5.
Berilgan gapni so’z birikmalariga ajrating va qolipni aniqlang: Faqat ariqdagi tinmagur suvlargina 
qo’ng’iroq chalib sabchishadi,qirg’oqdagi giyohlarning barglarini tortqilab ularni uzoqlarga olib 
ketmoqchi bo’ladi. (S.Ahmad) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
17- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Nutqiy birliklarning shakily va mazmuniy jihatlari. (Tayanch tushunchalar: shakl va mazmun 
nomuvofiqligi, bir yoqlama va ikki yoqlama lisoniy birliklar) 
2.
Sistemaviy va an’anaviy tilshunoslik.( Tayanch tushunchalari:bilish bosqichlari,lison va nutq 
munosabatlari,o’rganish manbai va predmeti) 
3.
So’z va tushuncha.(Tayanch tushunchalari:borliq, ong, til) 


157 
4.
Tillarnig morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif va bo’lish, genetic va morfologik 
tasnif) 
5.
Gapni grammatik tahlil qiling:Til so’zlovchi istagini eshituvchiga yetkazadigan 
tarjimondir.(Beruniy) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
18- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
So’z turkumlari tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif asosi, semantic, sintaktik, morfologik 
tasniflar, o’zbek va boshqa tillarda so’z turkumlari tasnifi) 
2.
Tillarning shakllanishi va rivojlanishi .( Tayanch tushunchalari:tillarning ichki
va tashqi taraqqiyot omillari) 
3.
Til va jamiyat.( Tayanch tushunchalari: ijtimoiy,biologic va fizik hodisalar) 
4.
Lison va nutq.( Tayanch tushunchalari:zot va tajalli, lison-inson ongidagi psixolik hodisa, nutq esa 
uning yuzaga chiqishi) 
5.
Gapni morfemik tahlil qiling:Shu bilan uzoqdagi tog’ oraliqlaridan boshlangan qorong’ilik asta- 
sekin hammayoqqa tarala boshladi. (R.Fayziy) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
19 -variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Lisonning asosiy tizim ekanligi. (Tayanch tushunchalari: sistema va element, tizim – bir-biri bilan 
bog’langan elementlar majmuasi) 


158 
2.
Tilning taraqqiyoti. Sinxroniya va diaxroniya. (Tayanch tushunchalari: sinxroniya – tilning bir 
vaqtdagi holatini, diaxroniya – tarixiy rivojlanishini tekshirish) 
3.
Morf va morfema.( Tayanch tushunchalari:Lison va nutq ,lisoniy va nutqiy birliklar) 
4.
Morfonologiya.( Tayanch tushunchalari:til sathlari va tilshunoslik bo’limlari ) 
5.
Gapni sintaktik tahlil qiling:Sen bulbulsan, bulbullarni mast qila qol,bulbulim.(A.Oripov) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
20- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Leksikada lisoniy munosabatlari.(Tayanch tushunchalari:sistema, element, munosabat) 
2.
Morf va morfema.( Tayanch tushunchalari:Lison va nutq ,lisoniy va nutqiy birliklar) 
3.
Tillarning geneologik tasnifi (Tayanch tushunchalari: tasnif va bo’lish, tasnif asosi, morfologik va 
geneologik tasnif.) 
4.
Lisonning asosiy sathlari.( Tayanch tushunchalari:butun va qism,sath va bo’lim,
fonetika,leksika,sintaktik birliklar) 
5.
Gapni fonetik tahlil qiling; - O, - dedi Muborakxonim, - erkakning yorlig’I boshqa. (A.Qahhor) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
21- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Til va jamiyat.( Tayanch tushunchalari: ijtimoiy,biologic va fizik hodisalar) 
2.
Til, lison, nutq. (Tayanch tushunchalar: umumiylik va xususiylik, zot va tajalli, kuzatishda 
berilganlik va berilmaganlik) 
3.
So’z turkumlari tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif asosi, semantic, sintaktik, morfologik 
tasniflar, o’zbek va boshqa tillarda so’z turkumlari tasnifi) 


159 
4.
Tillarnig morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif va bo’lish, genetic va morfologik tasnif) 
5.
Berilgan gapning qolipini aniqlng:Sakkiz kun qaradim ,to’qqiz kun qaradim,o’n kun qaradim, qani 
endi, oqtuproq dalamda chigit bo’rtsa,qani endi oqtuproq dalamda chigit uch bersa.(T.Murod) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
22- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1. Tillarning shakllanishi va rivojlanishi .( Tayanch tushunchalari:tillarning ichki
va tashqi taraqqiyot omillari) 
2.
So’z va leksema. (Tayanch tushunchalari :lison va nutq, lisoniy va nutqiy
birliklar,leksemalashuv va so’z yasalishi) 
3.
Qolip va hosila. (Tayanch tushunchalari: zot va tajalli, ison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar) 
4.
Allafon tushunchasi(Tayanch tushunchalari:lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar) 
5.
Gapni leksik tahlil qiling;Chinakam iqtidor yo’q bo’lgan joyda, peshona teridan qanchalik 
foyda.(E.Vohidov) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
23- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tilning taraqqiyoti. Sinxroniya va diaxroniya. (Tayanch tushunchalari: sinxroniya – tilning bir 
vaqtdagi holatini, diaxroniya – tarixiy rivojlanishini tekshirish) 
2.
Qolip va hosila. (Tayanch tushunchalari: zot va tajalli, ison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar) 
3.
Allafon tushunchasi (Tayanch tushunchalari:lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar) 
4.
Tilshunoslik taqiq metodlari (Tayanch tushunchalari:metod va metodologiya,qiyosiy-tarixiy, 
structural distributiv analiz metodi) 
5.
Gapni morfologik tahlil qiling:Bu kitoblar birvaqtning o’zida ham xasis, ham saxiy:ularda hech 
qanday ortiqcha narsa yoq, lekin ko’p ma’lumotlar bor.(Ensiklopediyadan) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 


160 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
24- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Xalqaro sun’iy tillar. (Tayanch tushunchalari: tilning ijtimoiyligi, esperanto ) 
2.
Leksikada lisoniy munosabatlari.(Tayanch tushunchalari:sistema, element, munosabat) 
3.
Morf va morfema.( Tayanch tushunchalari:Lison va nutq ,lisoniy va nutqiy birliklar) 
4.
So’zning leksik va grammatik ma’nosi(Tayanch tushunchalari: ma’no,denotative va denonativ 
bo’lmagan ma;no, til va borliq) 
5.
Gapni morfologik tahlil qiling:Ilmga mashg’ul bo’lsang, o’zdiradi,amalga mag’rur bo’lsang, 
to’zdiradi.(Maqol) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
25- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tillarning shakllanishi va rivojlanishi .( Tayanch tushunchalari:tillarning ichki
va tashqi taraqqiyot omillari) 
2.
Tillarning geneologik tasnifi (Tayanch tushunchalari: tasnif va bo’lish, tasnif asosi, morfologik va 
geneologik tasnif.) 
3.
Allafon tushunchasi(Tayanch tushunchalari:lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar) 
4.
So’z va leksema. (Tayanch tushunchalari :lison va nutq, lisoniy va nutqiy birliklar,leksemalashuv 
va so’z yasalishi)


161 
5.
Gulianor ko’p suluv: yahshi sifatli, shirin so’zli, quralay ko’zli, uzun bo’yli, keng ko’krakli. Xush 
xayol, zehni tez, serfahm qiz edi.(‘’Ravshan’’) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
26- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tilshunoslik va boshqa fanlar.( Tayanch tushunchalari: falsafa,psixologiya,mantiq tarix ) 
2.
Til UMIS va nutq YAHVO sifatlarning mujsamidir.( Tayanch tushunchalari: zot va tajalli, mohiyat 
va hodisa ,til ,lison va nutq munosabati) 
3.
Leksikada lisoniy munosabatlari.(Tayanch tushunchalari:sistema, element, munosabat) 
4.
Lisonning tizim ekanligi (Tayanch tushunchalari: butun-qisim dialektikasi,bir-biri bilan bog’langan 
elementlar sistemasi) 
5.
Gapni leksik tahlil qiling: Tilshunoslik tarixida tillarni “katta-kichik”ka, “boy-kambag’al”ga, 
“nafis-qo’pol”ga ajratib, bir-biriga qarshi qo’yuvchi “olimlar”ham topiladi. (A.Abd.) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
27- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Til kishilik aloqasining eng muhim vositasi sifatida ( Tayanch tushunchalar : tilning kommunativ, 
ekspressiv va akkumulyativ funksiyalari) 
2.
Lisonning tizim ekanligi (Tayanch tushunchalari: butun-qisim dialektikasi,bir-biri bilan bog’langan 
elementlar sistemasi) 
3.
Tilda etnik hususiyatlarning aks etishi. 
4.
Til va tafakkur (Tayanch tushunchalari: tushuncha va ong) 
5.
Gapni grammatik tahlil qiling:Befoyda so’zni aytma, foydali so’zdan qaytma.(Maqol) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva


162 
28- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tilning ichki qurilishi. (Tayanch tushunchalari: sistema, struktura, til birliklari ) 
2.
Lisoniy sintaktik qolip va hosila(Sintaktik va derivatsion qoliplar, so’z birikmasi va gap qoliplari) 
3.
Morf va morf ema. ( Tayanch tushuchalar: umumiy va xususiy, nazariy va amaliy tilshunoslik 
4.
Lisonning tizim ekanligi (Tayanch tushunchalari: butun-qisim dialektikasi,bir-biri bilan bog’langan 
elementlar sistemasi) 
5.
Gapni fonetik tahlil qiling: Sen bulbulsan, bulbullarni mast qila qol,bulbulim.(A.Oripov) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva
29 -variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tilshunoslik aspektlari. ( Tayanch tushunchalari: umumiy va xususiy, nazariy va amaliy 
tilshunoslik) 
2.
Leksikada lisoniy munosabatlar. (Tayanch tushunchalari: sistema,element,munosabat) 
3.
So’zning leksik va grammatik ma’nosi(Tayanch tushunchalari: ma’no,denotative va denonativ 
bo’lmagan ma;no, til va borliq) 
4.
Tillarning morfologik tasnifi.( Tayanch tushunchalari:tasnif asoslari,tasnif shartlari, agglyunativ va 
flektiv tillar) 
5.
Berilgan gapni so’z birikmalariga ajrating va qolipni aniqlang: Faqat ariqdagi tinmagur suvlargina 
qo’ng’iroq chalib sabchishadi,qirg’oqdagi giyohlarning barglarini tortqilab ularni uzoqlarga olib 
ketmoqchi bo’ladi. (S.Ahmad) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva


163 
30- variant 
Qarshi Davlat universiteti 
Tarix va o’zbek filologiyasi fakulteti 
I kurs, ta’lim tili – o’zbek tili 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH 
Fanidan yakuniy nazorat ishi 
1.
Tilning ijtimoiy hodisa ekanligi.( Tayanch tushunchalari:ijtimoiy, biologic va fizik hodisalar, 
tilshunoslikda naturalistic oqim) 
2.
Til UMIS va nutq YAHVO sifatlarning mujsamidir.( Tayanch tushunchalari: zot va tajalli, mohiyat 
va hodisa ,til ,lison va nutq munosabati)
3.
Til va tafakkur (Tayanch tushunchalari: tushuncha va ong) 
4.
Lisoniy sintaktik qolip va hosila(Sintaktik va derivatsion qoliplar, so’z birikmasi va gap qolipari) 
5.
Berilgan gapni so’z birikmalariga ajrating va qolipni aniqlang: Faqat ariqdagi tinmagur suvlargina 
qo’ng’iroq chalib sabchishadi,qirg’oqdagi giyohlarning barglarini tortqilab ularni uzoqlarga olib 
ketmoqchi bo’ladi. (S.Ahmad) 
Kafedra mudiri: B.R.Mengliyev 
Fan o’qituvchisi: G.N. Tojiyeva


164 

Download 2,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   182




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish