B. M. Mamatkulov, X. E. Rustamova jamoada hamshiralik

10.3
 
Oilaviy poliklinikaning (ОР) ish mazmuni 
Poliklinika - 
grekcha 
polins
shaxar, 
klinika 
- davolash so‘zlaridan 
tashkil topgan bo‘lib, birinchi marta bunday muassasalar shaxarlarda, 
tuman va viloyat markazlarida tashkil topgan bo‘lib axolining qatnab 
davolanishi va uyda tibbiy yordam olishi uchun mo‘ljallangandir. 
Oilaviy poliklinika, o‘ziga biriktirilgan hudud aholisining 
kasalliklarini kamaytirish bo‘yicha sog‘lom aholi guruhini va bemorlarni 
dispanser nazoratiga olishga, bemorlarga malakali tibbiy yordam 
ko‘rsatishga, keng ko‘lamdagi profilaktik chora - tadbirlarni olib 
borishga mo‘ljallangan davolash profilaktika muassasasidir. 
Oilaviy poliklinika aholiga tibbiy xizmatni oila hududi prinsipida 
ko‘rsatadi. Poliklinika muassasalari, birinchi marta shaharlarda, tuman 
va viloyat markazlarida tashkil etilgan bo‘lib, aholining qatnab 
davolanishi va uyda tibbiy yordam olishi uchun mo‘ljallangan. 
Poliklinika xizmati sog‘liqni saqlash tizimida muhim o‘rinni egallaydi. 
Poliklinika — katta profilaktik ishlarni olib boradi, epidemiyaga 
qarshi chora tadbirlarni o‘tkazadi, poliklinika hudidiga kiritilgan 
aholining salomatligini o‘rganadi va shu aholi orasida tibbiyot ishlarini 
olib boradi, erta kasallanishni aniqlaydi, uning ro‘yxatni tashkillashtiradi 
va aholi salomatligi xolati ko‘rsatkichlarini tahlil qiladi, biriktirilgan 
ishlab chiqarish tarmoqlarida vaqtinchalik ishlay olmaydiganlar 
kasalligini o‘rganadi. 
 
Sog‘likni saqlash tizimi muassasalari nomenkulaturasiga ko‘ra 
poliklinika muassasalariga quyidagi muassasalar kiradi: 
*tuman, shaxar ko‘p tarmoqli poliklinika 
*oilaviy poliklinika 
*stomatologik poliklinika 
*qishloq vrachlik punktlari 
*ixtisoslashtirilgan dispanserlar 

---

136 
Xizmat ko‘rsatayotgan aholi guruxiga qarab kattalar va bolalar 
poliklinikalariga bo‘linadi.
Joylashgan joyiga qarab shaxar va tuman poliklinikasiga bo‘linadi. 
Ixtisosligi bo‘yicha esa umumiy va aloxida ixtisoslik bo‘yicha 
bo‘lishi mumkin. 
Ixtisoslashgan 
poliklinikalarga: 
stomatologik, 
fizioterapevtik, 
sanatoriya-kurort poliklinikalari hamda dispanserlarning poliklinika 
bo‘limlari misol bo‘la oladi . 
Shuningdek, axoliga poliklinika yordami respublika ixtisoslash-
tirilgan markazlari, ixtisoslashtirilgan ilmiy-amaliy tibbiyot markazlari, 
viloyat ko‘p tarmoqli tibbiyot markazlari, viloyat ko‘p tarmoqli bolalar 
tibbiyot markazlarining poliklinikalari tomonidan ham amalga 
oshiriladi. 
Birinchidan, poliklinikalar eng ommaviy va aholi uchun eng yaqin 
tibbiyot muassasalaridan biri bo‘lib, unda-yiliga 80%dan ortiq aholi 
tibbiy yordam oladi. 
Ikkinchidan, bunday muassasalarda ishlovchi shifokorlarning 
faoliyati juda katta profilaktik ahamiyatga egadir (barvaqt tashxis 
qo‘yish, yuqumli kasalliklarni o‘z vaqtida aniqlash, aholi orasida 
sog‘lom turmush tarzini targ’ib etish va boshqalar). 
Uchinchidan, 
poliklinikalarning 
faoliyati 
boshqa 
tibbiyot 
muassasalarining ishiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Poliklinikaning ish sifati 
ayniqsa, kasalxonalarning faoliyatiga kuchli ta’sir ko‘rsatadi. Jumladan, 
poliklinikada bemorlarga qanchalik o‘z vaqtida to‘g‘ri tashxis qo‘yilib, 
shifoxonaga yuborilsa, ularni shifoxonada davolanish muddati qisqaradi, 
kasallikdan xalos bo‘lishi tezlashadi. Poliklinikalarda kasalliklar 
(bemorlar) qancha erta malakali, sifatli aniqlansa va davolansa, ularning 
kasalxonalarda davolanishga bo‘lgan ehtiyoji shuncha kamayadi. 
Poliklinika muassasalarining ishini yanada yahshilash uchun 
quyidagilarga katta ahamiyat berilishi lozim. 
1.
Kasalliklarni o‘z vaqtida aniqlash va davolash. 
2.
Aholiga kerakli davolash - sog‘lomlashtirish yordamini 
ko‘rsatish, ularni tizimli dispanserizatsiyadan o‘tkazish; 
3.
Poliklinikalarning moddiy texnik bazasini mustahkamlash; 

---

137 
4.Poliklinikalar faoliyatida sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qilishga, 
kasalliklarni keltirib chiqaruvchi xavf omillar guruhlarini aniqlashga 
katta ahamiyat berish. 
5. 
Poliklinika 
xizmatini 
yanada 
yahshilash 
va 
ishini 
takomillashtirish maqsadida poliklinika, tez tibbiy yordam va 
kasalxonalar o‘rtasidagi uzviy bog‘lanishni yanada rivojlantirish. 
Poliklinika
 
faoliyati 
negizi 
hududiy-uchastkali 
tamoyilga 
asoslangan, Shu hududda yashovchi odamlarga tibbiy yordamni 
ko‘rsatadi. Poliklinika va uning shtatlari faoliyatini rejalashda, 
poliklinika xizmat ko‘rsatadigan odamlar soni, yoshi va jinsi, kasallik 
darajasi va turiga asoslanishi lozim. 
Zamonaviy poliklinika katta ko‘p qirrali maxsuslashgan davo-
profilaktik maskandir, tibbiy xizmat ko‘rsatishga moslashtirilgan va 
kasallikni oldini olishga va odamlar sog‘lig‘ini tiklash maqsadida 
o‘tkaziladigan profilaktik muolajalar o‘tkaziladi. Poliklinika axoliga 
tibbiy xizmatni oila teritorial prinsipi asosida xizmat ko‘rsatadi. 
Oilaviy poliklinika