B I o L o g I y a

Oquvchilarning mustaqil ishlari tasnifi. 

Mustaqil ishlami quyida- 

gicha tasniflash mumkin:

1. Didaktik maqsadiga va mohiyatiga ko‘ra:

•  yangi  bilimlami  egallashga  qaratilgan  mustaqil  ishiar  (labora- 

toriya  ishlari,  darslik  bilan  ishlash,  tarqatma va  ko‘rgazmali  materiallar 

bilan  ishlash,  ta’limning  ilg‘or  va  yangi  usul  hamda  vositalaridan 

foydalanish kabilar);

•  o‘zlashtirilgan  bilimlami  takrorlash,  mustahkamlash  va  amalda 

qoMlash  yo‘li  bilan  takomillashtirish  (darslik  va  boshqa  o‘quv  qo‘llan- 

malari bilan ishlash, amaliy ishiar, labaratoriya ishlari kabilar);

5

---

■

*

•  o‘zlashtirilgan  bilimlami  nazorat  qilish,  tckshirish  va  baholash 

bilan  bog‘liq  mustaqil  ishiar  (yozma  ishiar,  test  savollari,  biologik 

diktant, kabilar).

2. 0 ‘quvchilaming bilish  faoliyatining xarakteriga ko‘ra:

• namuna bo‘yicha bajariladigan;

• ko‘chirma harakterli;

• qisman -  izlanuvchan harakterli;

• tekshirish (tadqiqot) harakteridagi.

3. 0 ‘quvchilar ishlarini tashkil qilish shakliga ko‘ra:

• frontal (yalpi);

• gumh holidagi;

• individual -  differensial tarzdagi.

4. Bilim manbai va o‘qitish vositalariga ko‘ra:

• darslik va boshqa o‘quv qo‘llanmalar vositasida o‘rganilgan mavzu 

bo‘yicha reja va ma’ruza matni tuzish;

• multimediya dasturlari va elektron darsliklar yordamida o‘rganish;

• tarqatma  materiallar asosida amaliy topshiriqlami bajarish;

• biologik diktantlar yozish;

• sxema va jadvallar yordamida ma’ruzalar va referatlar tayyorlash;

• o‘simliklar ustida kuzatish va tajribalar o‘tkazish;

• test topshiriqlarini yechish;

• mavzuni o ‘rganishda Internet materiallaridan foydalanish;

• boshqotirmalar bilan ishlash.

5. Qanday sharoit va qanday vaziyatlarda bajarilishiga qarab:

• darsda bajariladigan mustaqil ish;

• darsdan tashqari (maktabda va uyda) bajariladigan mustaqil ishiar. 

Biologiya  darslarida  o'quvchilar  tomonidan  quyidagi  mustaqil

ishiar bajarilishi mumkin:

1.  Darslikdagi  mavzu matnini o‘rganish;

2. Berilgan mavzuga oid topshiriqlami bajarish;

3. Berilgan mavzu yuzasidan jadvallar va sxemalar tuzish;

4. Ko‘rgazmali quroilar va boshqa o‘quv vositalari bilan ishlash;

5.  Mavzuga  oid  materiallami  multimediya  dasturlari  va  elektron 

darsliklar yordamida o‘rganish;

6. Test topshiriqlarini yechish.

Darsdan tashqari maktabda bajariladigan  mustaqil  ishlarga quyida- 

gilami  misol keltirish mumkin:

1. Amaliy mashg‘ulot!arga va seminarlarga tayyorgarlik ko‘rish;

6

---

2.  Laboratoriya ishlarini bajarishgatayyorgarlik ko‘rish;

3. To‘garak mashg‘ulotlariga qatnahish;

4.  Biologiya fani oyligida qatnashish.

Uyda  bajariladigan  mustaqil  ishiar  dars jarayonida  olingan  bilim- 

lami  mustahkamlashga,  ulami  yanada  kengaytirib,  yangi  bilimlar  bilan 

boyitishga yordam beradi:

1.  Darslikda berilgan mavzuni  mustahkamlash;

2.  Qo‘shimcha  o‘quv  qoMlanmalari,  ensiklopediyalardan  foydala- 

nib ko‘proq malumotlarga ega bo‘lish;

3.  Ma’ruzalar va referatlar tayyorlash;

4.  Mavzuni o'rganishda internet materiallaridan foydalanish. 

Botanikani  o‘qitishda  o‘quvchilaming  mustaqil  ishlash  ko'nikma-

larini  rivojlantirish yo'llari quyidagilardan iborat: