B erdaq nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti

Mavzu: Mathcad paketida dasturlash

Ishning maqsadi: Mathcad paketida dasturlashni o`rganish

Nazariy qism: Mathcad paketi har xil matematik masalalarni yechish uchun turli imkoniyatlarga ega, ya`ni matematikaning har xil bo`limlariga oid bir qancha funksiyalar o`rnatilgan. Lekin, paketdan foydalanuvchilar oldida turgan barcha amaliy masalalarni yechish uchun funksiyalarni yozish mumkin emas. Mathcad programmasida dastrulash tilida dastur kodini yozish mumkin. Buni uskunalar panelining Programming buyrug`I orqali bajarish mumkin. Programmalashtirish panelini aktivlashtirish uchun Math panelin yoki View\Toolbars\Programming buyrug`ini berish kerak. Ushbu panelda 10 ta buyruq joyashtirilgan. Bu buyruqlardan qaysi biri kerak bo`lsa, kursorni shu yerga olib borib, kerakli buyruq tanlanadi. Bundan tashqari bu ishni klavishlar kombinatsiyasidan foydalanib ham bajarish mumkin. Ular quyidagicha bo`ladi:

Mathcadda dastur tuzayotgan paytda ushbu buyruqlarni qo`l bilan klaviaturadan terib kirgizish mumkin emas. Faqatgina kerakli buyruqni tanlash orqali amalga oshirish mumkin.

Mathcad programmalash paneli buyruqlarini ko`rib chiqamiz:

1. 
   Add Line – programmaga qator qo`shadi
   
2. 
   Bu lokal o`zgaruvchiga qiymat berish operatori. Programma blokidan chiqgach lokal o`zgaruvchilar qiymatini boshqa o`zgaruvchilar qabul qilishi mumkin emas. Mathcadda ikkita o`zlashtirish operatori mavjud: global o`zgaruvchilar uchun va lokal o`zgaruvchilar uchun.
   
3. 
   If operatori tarmoqlanishni shakllantiradi. If operatorini programmada foydalanish uchun if buyrug`ini tanlash yoki Shift +} tugmalarini bosish yetarli. Sodda jarayon uchun if operatorining umuiy ko`rinishi quyidagicha:A if B, bunda B – mantiqiy ifoda, A operator esa B mantiqiy ifoda rost qiymatni qabul qilganda o`rinlanadigan operator.
   
4. 
   Mathcad dasturida if operatoridan tashqari otherwise operatori ham mavjud. Ushbu operator ikki amaldan birini, ya`ni shart rost bo`lganda bir ifodani agar yolg`on bo`lsa ikkinchi ifodani bajarish kerak bo`lganda foydalaniladi.
   
5. 
   For operatori siklli hisoblash jarayonlarida qo`llaniladi. Mathcadda murakkab sikllar uchun programma tuzish kerak.
   
6. 
   While operatori siklda takrorlanishlar soni no`malum bo`lganda, berilgan shart o`rinlangunicha davom etishini ta`minlaydi.
   
7. 
   Break operatori sikldan tez chiqishni amalga oshiradi. Bu holda programma sikldan keyingi qatordan o`rinlashni davom etadi. Break operatori asosan programmada sikldan cheksiz marta o`rinlanishidan chiqish uchun qo`llaniladi.
   
8. 
   Continue operatori boshqarishni siklning birinchi qatoriga qaytaradi.Bu operator parametrga ega emas.
   
9. 
   Return operatori programma bajarilishini to`xtatadi. Programma natijasi sifatida return operatoridan keyin kiritishh uchun ko`rsatilgan joyga qiymat qaytaradi.
   
10. 
    On error operatori xatoliklarni qayta ishlash uchun qo`llaniladi
    

Amaliy topshiriq:

1. Funksiya grafigini yasang.

2. Fibonachchi sonlarini hisoblovchi dastur tuzing.

3. qatorning dastlabki N azosining yig`indisini toping.

Javoblar:

2.Fibonachchi sonlarini topish

3.Yig`indini hisoblash

Dasturlash asoslari