‘£b e k is t 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi kamilova firuza kuchkarovna kamilov zafarjon kamolovich xalqaro turizm bozori

2-ilova
Axborot texnologiyalari
Axborot texnologiyalari —
obyekt, jarayon yoki hodisaning holati 
haqidagi yangi va sifatli axborotni olish uchun m a’lum otlam i to ‘plash, 
qayta ishlash va uzatishning vosita va usullaridan foydalanuvchi jarayondir.
0 ‘quv jarayonining samarasini oshirish asosiy vositasi va o ‘qituvchi 
mehnatini yengillashtirishga imkon beruvchi omil — bu axborot texnologi- 
yalami qo‘llashdir.
Ushbu fanni o ‘tishda 2—3 mavzularda axborot texnologiyalarning 
elementlarini qo'llash mo'ljallangan. «Marketing kommunikatsiyalarini 
shakllantirish» mavzusini o ‘tish jarayonda, mashg‘ulot axborot texnologiya 
va masofaviy o'qitish markazining komputer auditoriyalarida olib boriladi.
135

---

Mavzu matni talabaga tayyorlanish uchun va prezentatsiya shaklida doklad 
qilish uchun uyga berib yuboriladi. Prezentatsiya talaba tomonidan 
komputer orqali amalga oshiriladi. Prezentatsiya jarayonida mavzuning 
har bir savolini sxemalar yoki jadvallar namoyish etish bilan olib boriladi. 
Har bir savoldan keyin talabalar tomonidan berilgan savollarga talaba 
o'qituvchi bilan hamkorlikda javob beradi. Tushunish qiyinroq bo‘lgan 
ba’zi savollar yoki elementlarni komputer yordamida o‘sha holatga qaytib, 
yana chuqurroq tushuntiriladi. Ma’ruza tugallangandan so‘ng talabalarga 
komputerda foydalanilgan adabiyotlar, jurnallar va boshqa foydalanilgan 
ma’lumotlar manbalari taqdim etiladi.
So‘ng o ‘qituvchi guruh bilan birgalikda ma’ruza qilgan talabani hamda 
dars davomida faol qatnashgan talabalarni baholaydi va ball qo‘yiladi.
Axborot texnorlogiyalari yordamida dars o‘tish quyidagi bosqichlarda 
olib boriladi:
— axborot-texnologiyalar yordamida o‘tiladigan dars oldindan guruh- 
ga ma’lum qilinadi;
— guruhdan ikki talabaga mavzuga tayyorlanib kelish vazifasi top- 
shiriladi;
— kurs bo‘yicha mavjud m a’ruza matni elektron versiyasi dars o'tishga 
tayyorlab qo‘yiladi;
— tayyorlanib kelgan talaba komputer m a’ruza matnidan o ‘z mav- 
zusini ochadi va guruhga doklad qiladi;
— ma’ruza talabalar va o ‘qituvchi tomonidan e ’tibor bilan tinglanadi;
— muloqot shaklida savol-javob amalga oshiriladi;
— natija bo‘yicha talabalar reyting tizimi asosida baholanadilar.
Axborot texnologiyalar yordamida dars o'tkazish uchun o‘qituvchi
tomonidan quyidagi ishlar amalga oshiriladi:
1. 0 ‘qituvchi texnik vosita yordamida talabalarga bilimlami yetkazish 
jarayonini ishlab chiqadi (mavzuga qarab turli usul va vositalar qo‘llanishi 
mumkin).
2. Ishlab chiqilgan axborot texnologiyalarini tatbiq qilish jarayonida 
pedagogik texnologiyalar elementlari bilan bog'lanib borilishini ta ’minlaydi.
3. Axborot texnologiyalar yordamida o'tiladigan darsning joyi, texnik 
vositalar turlari, ularning to'liqligini ta ’minlaydi.
4. Dars o ‘tish jarayonida mavzuga bog‘liq turli ko'rgazmali, illustrativ 
materiallar qo‘llashni ta ’minlaydi.
«Marketing kommunikatsiyalarini shakllantirish» mavzusi amaliy 
mashg'uloti komputer sinfida o'tkazilib komputer texnologiyalar yordamida 
mijozlami qabul qilish va ularga xizmat ko‘rsatish darajasini oshirish uchun 
tahlil o'tkazish borasida ishbilarmonlikka doir topshiriq bajariladi.

---

Bunda topshiriqda ko‘rsatilgan barcha 1—7 gacha topshiriqlar kom- 
puterga oldindan joylashtirilib qo‘yiladi.
Savollarga kom puter klaviaturasi yordamida javob yozib boriladi. 
Savolga javob berish belgi asosida ba’zilariga yozma ravishda ko‘rsatiladi. 
Yettita savollarga javob berilgandan so‘ng o‘qituvchi bilan birgalikda tahlil 
etiladi va respublikamizdan sayyohlikka chiqishda qaysi omillarga ko‘proq 
e’tibor berilishi aniqlanadi va qaysi omil yuqori foiz olishi hisoblanadi.
Komputer xonada imkon darajasi mavjud bo‘lsa, javobi printer orqali 
talabalarga taqdim etiladi. Natija keyingi mashg‘ulot o ‘tkazishda m a’lumot 
bo‘lib xizmat qiladi.
Darsning oxirida talabalar olgan natijalari baholanadi va ball qo‘yiladi.
Bu usulda mashg‘ulot o‘tkazish ta’lim sifatini oshiradi, mashg‘ulot unumli 
va qiziqarli o‘tadi, o ‘qituvchi ishini yengillashtiradi, talabalami komputeiga 
bo'lgan qiziqishini rivojlantiradi, komputer bilan ishlash malakasini oshiradi 
va o ‘zi olgan natijasini baholash imkonini beradi.
Undan tashqari bu usulda mashg'ulot o ‘tkazish:
1. Ta’lim sifatini va o ‘zlashtirish samarasini yuksaltiradi.
2. Ta’lim xizmatlariga kirishni osonlashtiradi.
3. Kerak bo'lgan axborotga kirish va qidirishni tezlashtiradi.
4. Elektron adabiyotlar bilan ishlashni o ‘rgatadi.
5. Xorijiy davlat adabiyot manbalaridan foydalanish imkonini beradi.
6. Internet tarm og'idan keng foydalanish imkonini yaratadi.
7. Xorij universitetlari o ‘quv materiallaridan, o ‘qitish dasturlaridan, 
ilmiy-tadqiqot ishlaridan, kutubxona va jurnallaridan foydalanish hamda 
masofaviy o‘qitish kurslari kirib ta ’lim olish imkonini beradi.
Axborot-kommunikatsiyalar texnologiyalarini o ‘quv jarayonida qo‘llash 
darajasini oshirish va jahon standartlariga yaqinlashtirish talabalar va 
professor o'qituvchilar bilimini doimo oshirib borishga yordam beradi.

---