B. Аbidov, О. G‘. Аzimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi аsоslаri

2.1.1. Jarayonga sharoitlarning ta’siri
Etilenni to‘g‘ridan to‘g‘ri gidratatsiya jarayoniga harorat, bosim,
suv va etilenlarni nisbatlari turlicha ta’sir ko‘rsatadi.
2.1.1.1. Haroratning ta’siri
Quyi  haroratda  etilenni  suvga  yutilishi  yaxshiroq  kechadi  va
reaksiyaning termodinamik ehtimoli 0ºC dan past haroratda joy-
lashgan,  biroq  sharoitlarni  tanlash  reaksiya  tezligiga,  olefinning
reaksion  qobiliyatiga  va  ishlatilayotgan  katalizatorlarning  faolli-
giga bog‘liqdir.
7-jadval
Etilen konversiyasini harorat va bosimga bog‘liqligi.
 Bosim, atm.
 Harorat,ºC
Etilen konversiyasi, % da
50
80
100
150
150
250
350
53
14,1
3,5
65
21,4
5,6
67
25
7
74
35
12,2
Biroq  hanuzgacha  270–300ºC  haroratdan  pastda  yetarli  faollik
bilan ishlaydigan katalizatorlar topilgan emas.

---

89
Shunday qilib, etilenning to‘g‘ridan to‘g‘ri gidratatsiyasi jarayo-
niga quyidagi omillar ta’sir ko‘rsatadi: harorat, bosim, suv va etilen-
larning molli nisbatlari, etilenning hajmiy tezligi [hajmiy tezlik (W)
deb bir soatdagi xomashyo hajmini katalizator hajmiga nisbatiga ay-
tiladi].
Etilen  konversiyasi  harorat  va  bosimga  bog‘liqligini  7-jadval
ma’lumotlari orqali tasvirlash mumkin.
7-jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, bosimni 50 dan 100
atmosfera  bosimi  ostigacha  oshirilishi  o‘sha  birday  temperaturada
etilenning konversiyasini ortishiga olib keladi.
Birday bosimda haroratni 150 dan 350ºC gacha orttirilishi kon-
versiyani keskin pasayishiga olib keladi, sinalayotgan katalizatorlar
faqat  yuqori  haroratlarda  faol  ekanligini  hisobga  olsak,  280–300ºC
da konversiya (~5%) past bo‘ladi.