B. Аbidov, О. G‘. Аzimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi аsоslаri

1.4.1. Polipropilen stereoizomerlari
Ilgari poliolefinlar uchun noma’lum bo‘lgan stereoizomeriya ho
-
disasi polipropilenda ochildi.
Ushbu izomeriya asosiy uglerod zanjiriga nisbatan metil guruh
-
larini joylashishiga qarab xarakterlanadi. Polipropilenning quyidagi 
tuzilishli ko‘rinishlari farqlanadi:
– Izotaktik–metil guruhlari asosiy zanjir tekisligining bir tarafiga 
joylashgan.
  
–  Sindiotaktik–metil  guruhlari  tekislikning  turli  taraflariga 
ma’lum qat’iy tartibda joylashgan. 
– Аtaktik–metil guruhlari asosiy zanjir tekisligiga nisbatan xao
-
tik joylashgan. 
Bundan tashqari, polipropilenda stereoblok deb nomlangan tuzi
-
lish  mavjud  bo‘lib,  bunda  makromolekulaning  alohida  bir  qismlari 
izotaktik, boshqalari esa sindiotaktik tuzilishga ega bo‘ladi.
Katalitik sistemaga bog‘liq ravishda ko‘proq u yoki boshqa tuzi
-
lish hosil bo‘ladi: umum qabul qilingan Al(C
2
h
5
)
3
 va TiCl
3
 sistemasi 
−
−
−
−
CH CH
CH
CH CH
2
3
2
2
3
(
)
(
)
−
−
−
−
−
−
CH CH
CH CH CH
CH CH
CH
(
)
(
)
(
)
3
2
3
3
2
−
−
−
−
−
−
CH CH
CH CH CH
CH CH
CH
(
)
(
)
(
)
3
2
3
3
2

---

130
mavjudligida, asosan izotaktik tuzilishdagi polimer; dibutilaluminiy 
xlorid hamda VCl
4
 ishtirokida va polimerizatsiyani quyi temperatura 
(–40
÷
78ºC)da polar erituvchilarda olib borilsa, asosan, sindiotaktik 
polimer; va nihoyat, Al(C
2
h
5
)
3
 va TiCl
4
 ishtirokida – ataktik polimer 
olinib, TiCl
4
 ishlatilganda hosil bo‘lgan polimerni quyi kristallik da
-
rajaliligi bilan tushuntiriladi.