B abdullayeva, M. Usmonbayeva, O’. Asqarova, F. Ehsonova, S. Hakimov

Temperament 
(lot.  “temperamentum”  –  qismlarning  bir-biriga  munosabati)  –
 
shaxsning individual psixologik xususiyatlari majmui. 
 
Terrorizm 
– 
1)
  terrorchi  yoki  terrorchilik  tashkiloti  tomonidan  birdan  ortiq 
davlat  hududida  amalga  oshiriladigan  yoki  bittadan  ko’p  davlat  manfaatlariga  zarar 
yetkazadigan  qurolli  harakat; 
2)
  bir  davlatning  fuqarolari  tomonidan  boshqa 
davlatning  fuqarolariga  nisbatan  yoki  boshqa  davlatning,  shuningdek,  o’z  davlati 
hududida mavjud tizimga qarshi amalga oshiriladigan qurolli harakat. Ijtimoiy nuqtai 
nazardan terrorizm, ayniqsa, xalqaro terrorizm masalalarini chuqur o’rganishga 1970-
1980 yillarda kirishildi. O’tgan asrning so’nggi o’n yilligiga kelib, xalqaro terrorizm 
global  muammoga  aylanib  ketganligi  tufayli  bu  mavzu  turli  soha  mutaxassislari, 
jumladan,  faylasuf,  sotsiolog,  tarixchi  olimlar  tomonidan  tadqiq  qilinishi  zarur 
bo’lgan  g’oyat  murakkab  va  bahsli  munozara  mavzusiga  aylandi.  Masalaga  xorijiy 
davlatlarda  shu  yo’nalishda  to’plangan  tajriba  va  amalga  oshirilgan  ilmiy  ishlarga 
tayangan  holda  yondashish  xalqaro  terrorizm  deb  atalmish  o’ta  og’ir  jinoyatlardan 
biri  hisoblangan  harakat  mohiyatini  chuqurroq  tahlil  qilishga  imkon  beradi.  XX 
asrning  90-yillariga kelib,  terrorizmning yangi ko’rinishlari paydo  bo’ldi.  Jumladan, 
jinoiy  harakatlarni  bir  vaqtning  o’zida  bir  necha  mamlakatda  amalga  oshirishga 
harakat qilayotgan xalqaro terrorchi guruhlar yoki jinoiy uyushmalar soni dunyoning 
turli  mintaqalarida  jadal  ko’payib,  ular  tomonidan  muntazam  ravishda  sodir 
etilayotgan jinoyatlarning ijtimoiy xavflilik darajasi orta boshladi. Bu jarayon, ya’ni, 
xalqaro  terrorizmning  ommaviy  tus  olishi,  shubhasiz,  xalqaro  munosabatlarning 
chigallashuviga  olib  keldi.  Oqibatda  BMT  doirasida  xalqaro  terrorizmga  qarshi 
kurash  masalalarini  muhokama  qilish  zaruriyati  tug’ildi.  SHu  o’rinda  BMT 
tomonidan  terrorizm,  narkobiznes  va  uyushgan  jinoyatchilikka  qarshi  kurashish 
to’g’risidagi  qator  hujjatlarning  qabul  qilinganligini  aytib  o’tish  zarur.  Bunday 

---

 
213 
hujjatlar  qatorida  BMTning  VII  Kongressida  qabul  qilingan  “Terrorchilikka  qarshi 
kurash to’g’risida”gi (Milan, 1985 yil), VIII Kongressida qabul qilingan “Terrorchilik 
faoliyatiga  qarshi  kurash  to’g’risida”gi  (Gavana,  1990  yil)  rezolyutsiyalar  xalqaro 
ahamiyatga  ega. Mamlakat  hududida terrorizmga  qarshi  kurashni  amalga oshiruvchi 
davlat  organlari  qatoriga  quyidagilar  kiradi:  O’zbekiston  Respublikasi  Milliy 
xavfsizlik  xizmati;  O’zbekiston  Respublikasi  Ichki  ishlar  vazirligi;  O’zbekiston 
Respublikasi  Davlat  chegaralarini  himoya  qiluvchi  qo’mita;  O’zbekiston 
Respublikasi Davlat bojxona qo’mitasi; O’zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi 
hamda O’zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi.