B abdullayeva, M. Usmonbayeva, O’. Asqarova, F. Ehsonova, S. Hakimov

 
Haqorat  (so’kish)
  –  tarbiyaviy  jarayonda  qo’llaniladigan,  biroq,  o’ta  salbiy 
xarakter kasb etadigan gap, so’z. U bolalar, o’smirlarning shaxsi, sha’ni, or-nomusi, 
g’ururini yerga urish, tahqirlashga qaratilgan amaliy harakat sanaladi.  
 
Harbiy  vatanparvarlik  tarbiyasi
  –  yoshlarni  vatan  himoyasi  va  harbiy 
mudofaaga  tayyorlash,  ularda  favqulodda  holatlarda  harbiy  mudofaani  tashkil  etish 
ko’nikma,  malakasini  shakllantirishga  yo’naltirilgan  pedagogik  jarayon.  Bu  turdagi 
tarbiyaning  maqsadi  yoshlarni  vatan  himoyasi  hamda  harbiy  mudofaaga  tayyorlash, 
ularda  favqulodda  holatlarda  harbiy  mudofaani  tashkil  etish  ko’nikma,  malakalarini 
shakllantirishdan iborat. 
Harbiy-vatanparvarlik tarbiyasini tashkil etish jarayonida quyidagi vazifalar hal 
qilinadi: o’quvchilarga fuqaro mudofaasi, harbiy bilim asoslari bo’yicha boshlang’ich 
ma’lumotlarni  berish  orqali  ularda  amaliy  ko’nikmalarni  hosil  qilish;  o’quvchilarni 

---

 
71 
milliy mustaqillik, O’zbekiston Respublikasining davlat qurilishi va konstitutsiyaviy 
tuzumiga  qarshi  uyushtiriladigan  tahdidlarning  oldini  olishga  tayyorlash; 
o’quvchilarda  g’oyaviy  onglilik,  terrorizm,  diniy  ekstremistik  g’oyalarga  qarshi 
nafrat  tuyg’usini  tarbiyalash;  o’quvchilarning  Vatan  himoyasini  ta’minlashga  oid 
harbiy-texnik  tayyorgarlikka  ega  bo’lishlari  uchun  zarur  shart-sharoitni  yaratish; 
o’quvchilarda  favqulodda  vaziyatlarda  tegishli  chora-tadbirlarni  ko’ra  olish,  qurolli 
xurujlardan himoyalanish ko’nikma, malakalarini shakllantirish; ularda hushyorlikni 
oshirish va h.k. 
Yoshlarda  vatanparvarlik  tuyg’usini  shakllantirishda  harbiy  vatanparvarlik 
tarbiyasining  ham  ahamiyati  beqiyosdir.  Respublika  “Kamolot”  yoshlar  ijtimoiy 
harakati  rahbarligida  harbiy  vatanparvarlik  g’oyasini  targ’ib  etuvchi  “Vatanparvar” 
o’yinlari,  musobaqalarining  o’tkazilishi  maqsadga  muvofiqdir.  O’quvchilarni 
ijtimoiy-g’oyaviy,  ma’naviy-axloqiy,  psixologik-irodaviy,  jismoniy  hamda  harbiy-
vatanparvarlik  tarbiyasini  tashkil  etish  ular  tomonidan  Vatanni  himoya  qilish    dek 
muqaddas  burchni  anglashlariga  yordam  beradi.  Harbiy-vatanparvarlik  tarbiyasini 
tashkil etishda ta’lim muassasalarida o’qitilishi yo’lga qo’yilgan boshlang’ich harbiy 
tayyorgarlik mashg’ulotlari muhim ahamiyatga ega. O’quvchilar o’rtasida Chaqiriqqa 
qadar  boshlang’ich  tayyorgarlik  (ChQBT)  fani  bo’yicha  o’zlashtirilgan  nazariy  va 
amaliy  bilimlarni  namoyish  etish  imkonini  beruvchi  musobaqaning  tashkil  qilinishi 
bu o’rinda ijobiy natija beradi. O’qituvchi rahbarligida  “Shon-shuhrat” muzeylariga 
uyushtiriluvchi  ekskursiyalar  ham  o’quvchilarda  harbiy-vatanparvarlik  tuyg’usini 
shakllantirishda muhim rol o’ynaydi.