B abdullayeva, M. Usmonbayeva, O’. Asqarova, F. Ehsonova, S. Hakimov



Download 2,85 Mb.
Pdf ko'rish
bet312/478
Sana05.01.2022
Hajmi2,85 Mb.
#319548
1   ...   308   309   310   311   312   313   314   315   ...   478
Bog'liq
pedagogik-luat-izoxli-lugat

 
Sotsiologiya 
– jamiyat, ayrim ijtimoiy tartibotlar, jarayonlar, guruhlar, shaxs va 
jamiyat  o’rtasidagi,  shuningdek,  ijtimoiy  subyektlarning  o’zaro  munosabatlar 
qonuniyatlarini ochib beradigan fan. 
 
Stipendiya
 (lot. “stipendium”) – ayrim kasb-hunar kollejlarining o’quvchilari va 
oliy  ta’lim  muassasalarining  talabalari,  katta  ilmiy  xodim-izlanuvchilar,  maxsus 
kurslarning tinglovchilariga har oyda berib turiladigan nafaqa, pul. 
 
Suhbat  metodi 

 
savol  va  javob  shaklidagi  dialogik  xarakterga  ega  ta’lim 
metodi.  Mazkur  metod  pedagogik  kuzatish  chog’ida  qo’lga  kiritilgan  ma’lumotlarni 
boyitish,  vaziyatga  to’g’ri  baho  berish,  muammoning  yechimini  topishga  imkon 
beradigan  pedagogik  shart-sharoitlarni  yaratish,  tajriba-sinov  ishlari  subyektlarining 
imkoniyatlarini  muammo  yechimiga  jalb  etishga  xizmat  qiladi.  Suhbat  indiviudal, 
guruhli  hamda  ommaviy  shaklda  o’tkaziladi.  Suhbat  jarayonida  o’quvchilarning 
imkoniyatlari to’la namoyon bilishga erishish muhim. O’quvchi shaxsini g’oyaviy va 
ma’naviy-axloqiy jihatdan shakllantirishda o’qituvchining jonli nutqi, o’quvchi bilan 
o’zaro  munosabati  ta’sirchan  usullardan  hisoblanadi.  Suhbat  jarayonida  o’quvchi 
shaxsini  yaqindan  anglash  mumkin,  u  haqidagi  tasavvurlar  yanada  boyiydi.  Ta’lim 
oluvchi  bilan  suhbatlashish  jarayonida  uning  shaxs  sifatida  shakllanishiga  yordam 
beradigan  ma’lumotlar  beriladi,  ijtimoiy  va  tabiiy  borliqqa  nisbatan  munosabat 
baholanadi,  ijobiy  sifatlar  rag’batlantirilib,  salbiy  holatlar  aniqlanib,  ularni  bartaraf 
etish yo’l-yo’riqlari ko’rsatiladi. 
Quyidagi shartlarga amal qilish suhbat metodining samaradorligini ta’minlaydi: 
1) maqsaddan kelib chiqqan holda suhbat uchun belgilanuvchi savollarning mazmuni 
aniqlash,  savollar  o’rtasidagi  mantiqiylik,  izchillikni  ta’minlash;    2)  suhbat  joyi  va 
vaqtini  aniq  belgilash;    3)  suhbat  ishtirokchilarining  sonini  aniqlashtirish;  4) 
suhbatdosh  to’g’risida  avvaldan  muayyan  ma’lumotlarga  ega  bo’lish;  5)  suhbatdosh 


 
179 
bilan  munosabatning  samimiy  bo’lishiga  erishish;  6)  suhbatdoshning  o’z  fikrlarini 
erkin, batafsil ayta olishi uchun sharoit yaratish; 7) savollarning aniq, qisqa, ravshan 
berilishiga erishish; 8) olingan ma’lumotlarni o’z vaqtida tahlil qilish.
 
Ta’lim  oluvchining  ijtimoiy  ongini  shakllantirish  uchun  tashkil  etiladigan 
suhbatlar  uchun  quyidagi  mavzular  yo’nalish  sifatida  tanlanadi:  1)  etik  mavzular 
(ijtimoiy  ma’naviy-axloqiy  me’yorlar,  jamiyatda  ustuvor  o’rin  tutuvchi  ijtimoiy 
munosabatlar, jamoa orasida o’zini tutish qoidalari va b.); 2) estetik mavzular (tabiat 
go’zalligi,  shaxslararo  munosabatlar,  inson  go’zalligi);  3)  siyosiy  mavzular 
(davlatning ichki va tashqi siyosati, dunyo voqealari, xalqaro munosabatlar va h.k.);  
4)  ta’lim  va  bilishga  oid  mavzular  (koinot,  hayvonot  va  o’simliklar  dunyosi, 
elektronika  va  b.).  Suhbatlarning  mehnat,  huquqiy,  ekologik,  iqtisodiy  va  gigienik 
mavzularda  tashkil  etilishi  ham  ijobiy  natijalarini  beradi.  Suhbat  davomida 
o’quvchilarga  o’z  fikrlarini  erkin  ifoda  etishlari,  mustaqil  fikrlashlariga  imkon 
beruvchi  savollar  bilan  murojaat  qilish  foydali.  Bu  borada  bahs-munoazaralarning 
ahamiyati katta. 
Pedagogik  jarayonda  suhbatning  quyidagi  turlari  qo’llaniladi:  1)  kirish  suhbati 
(o’quv ishlarining boshida tashkil etiladi; uni tashkil etishdan ko’zlangan maqsad hal 
etilishi zarur bo’lgan ishlar mohiyatining o’quvchilar tomonidan anglab yetilganligini 
tekshirib  ko’rishdan  iborat);  2)  yakuniy  suhbat  (o’quvchilar  tomonidan  egallangan 
bilimlarni  umumlashtirish  va  tizimlashtirish  maqsadida  amalga  oshiriladi);  3) 
Katexisizm  (qisqa  bayonli  suhbat;  lot. “catechēsis”,  qad.  yun.  “κατηχισμός”  –  o’git, 
nasihat;  o’quvchilarning  boshlang’ich  bilim  darajasi,  ularning  yangi  mavzuni 
o’zlashtirishga  tayyorgarliklarini  aniqlash  uchun  dars  avvalida  yoki  so’nggida 
qo’llaniladi);  4)  evristik  suhbat  (yangi  bilimlarni  muammoli  tarzda  egallashga 
yo’naltiriladi;  unga  ko’ra  savollar  ketma-ketlikda  beriladi,  buning  natijasida 
o’quvchilarda  mustaqil  fikrlash,  bilish  faolligi,  tahlil  qilish,  dalillarni  bayon  etish 
laqyoati  yuzaga  keladi);  5)  tushuntirish  (o’quv  materiali  mazmunini  isbot,  tahlil, 
umumlashma, taqqoslash asosida bayon qilish bo’lib, u hikoyaga nisbatan birmuncha 
keng  qo’llaniladi;  tushuntirish  chog’ida  o’quv  materialining  qiyin  o’rinlariga  urg’u 
berilib,  mazmun  ochiladi;  tushuntirish  samarasi  o’qituvchining  ko’rgazmali 
vositalardan foydalanishiga ko’p jihatdan bog’liq). 

Download 2,85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   308   309   310   311   312   313   314   315   ...   478




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish