B. A. Xakimov biologiya fanidan masalalar

8 Bob Genetika asoslari. 
8.1.Genetikaning nazariy ma‟lumotlari. 
Genetika
- 
grekcha ―genetikos‖-tug‘lish, kelib chiqish ma‘nosini anglatadi. 
Bu fan biologiyaning asosiy fanlaridan biri xisoblanadi. Bu fan oldida hozirga kunda va uzoq 
yillarga 
mo`jallangan 
juda 
katta 
masalalar 
turibdi. 
Genetika – organizmlarning ikki xususiyati : irsiyat va o`zgaruvchanligini o`rganadi. 
Irsiyat
- bu organizmning belgi va rivojlanish xususiyatlarini kelgusi avlodlarga o`tkazib turish 
xossasidir. 
O`zgaruvchanlik
- ota -onada uchramaydigan yangi belgilarni paydo bo`lishi. 
1.XIX asrning 80-yillarida A.Veysman birinchi marta irsiyatning moddiy asosi xromosomada 
joylashgan 
degan 
fikrni 
bayon 
qildi. 
2. 1906-yili ingliz olimi U.Betson yangi fanni ―
Genetika 
‖ deb atashni taklif qildi. 
3. Daniyalik olim V.Iogansen 1909-yilda fanga gen, genotip va fenotip tushunchalarini kiritdi. 
4. 
1901-yilda 
G.De.Friz 
mutagenez 
nazariyasini 
kashf 
qildi. 
5. 1910-1925 –yillarda amerkalik olim T.G.Morgan, O`z hamkasblari A.Stertvant, G.Meller, 
K.Bridjes 
bilan 
hamkorlikda 
irsiyatning 
xromosomalar 
nazariyasini 
yaratdi. 
Bu fan rivojlanishiga Iogaan Mendel ulkan xissaini qo`shgan U 1822- yili Avstro-Vengriya 
dexqon oilasida tug`iladi. Otasi vafotidan so`ng 16 yoshidan boshlab mustaqil hayotini boshlaydi. 
Natijada o`z qiziqishiga muofiq oliy o`quv yurtiga kirib o`qituvchi bo`ladi. Hayotda eng asosiy, 
ya`ni uning nomini tarixda qoldirgan ilmiy ishlarini u 1854-yili 32 yoshida boshlaydi. No`xatlar 
ustida olib borgan bu ko`p yillik ilmiy kuzatishlari natijada 1865-yili Tabiatshunoslar jamiyatida 
ma`ruza qildi va 1866-yili ―