B. A. Xakimov biologiya fanidan masalalar

 
 
DNK zanjiridan iRNK zanjirini sintezlanish sxemasi. 
 

---

31 
Xakimov Bahodir Absamatovich 91 971 61 42
 
2.
7.Hujayrada irsiy axborotning amalga oshirilishi. 
 
Organizmlar hayotining asosiy sharti, bu – hujayralar oqsil molekulasining sintezlay olish 
qobiliyatidir. Har bir tur boshqa turlardan farqlanuvchi, unikal oqsillar to‗plamiga ega. Turli 
organizmlarda bir xil funksiyani bajaradigan oqsillar ham aminokislotalar soni va izchilligi bilan 
farqlanadi. Muhim hayotiy funksiyalarni bajaruvchi oqsillar barcha organizmlarda o‗xshash 
bo‗ladi. Tashqi muhitdan ovqat tarkibida qabul qilingan oqsillar bevosita shu organizmning 
hujayralari oqsillari o‗rnini bosa olmaydi. Bu oqsillar organizm larning hazm qilish organlarida 
aminokislotalarga parchalanadi. Bu aminokislotalar ichakdan qonga so‗rilib, hujayralarga yetib 
boradi. Genetik axborot asosida har bir hujayra o‗ziga xos bo‗lgan oqsillarni sintezlaydi. 
Oqsillarning faoliyat ko‗rsatish muddati cheklangan bo‗lib, ma‘lum vaqtdanso‗ng ular 
parchalanadi. Ularning o‗rniga to‗xtovsiz yangi oqsillar hosil bo‗ladi. Oqsillar strukturasini 
DNKdagi nukleotidlar ketma-ketligi belgilaydi. Oqsillarning birlamchi strukturasi haqidagi 
genetik axborotlar DNK zanjirida nukleotidlar izchilligi tarzida birin-ketin joylashgan. DNKning 
bir polipeptid zanjiridagi aminokislotalar yoki ribosomal va transport RNK molekulalaridagi 
nukleotidlar izchilligini belgilaydigan bir qismi 
gen 
deb ataladi.
Sintezlanadigan oqsil strukturasini belgilashda asosiy rolni DNK o‘ynaydi. DNK 
molekulasining ma‘lum bir oqsilning birlamchi strukturasi to‘g‘risidagi axborotni o‘zida tutib 
turadigan bo‘lagi gen deyiladi DNK molekulasida necha yuzlab genlar bo‘ladi.