B a L i q L a r b I o L o g I y a s I

SHprot yoki kilki
avlodining vakillarida tish bo‘lmasligi va qorin tomondagi to‘sh 
tangachalari kuchli rivojlanganligi bilan farq qiladi. Uvildiriqlari pelagik. SHprotlar dengiz gala 
baliqlari bo‘lib, Boltiq dengizidan to O‘rta Er va Qora dengizgacha Evropa qirg‘oqlarida 
yashaydi. 
Boltiq shproti
Boltiq dengizida yashaydi. Kilki qora dengiz shproti deyiladi Qora 
dengizda yashaydi. SHprotlardan asosan konservalar tayyorlanadi.
Tyulkalar yoki kaspiy kilkilariga
4 tur kiradi. Bular asosan kichik razmerli baliqlar. 
Kaspiy Azov va Qora dengizda uchraydi. Qorin qismi ikki tomondan siqilgan, tangachalari 

---

tikansimon. Anal suzgichlaridagi ikkita o‘qi uzunchoq. Og‘zi tepada, kichik va tishsiz. 
Uvildiriqlari pelagik. SHo‘r hamda chuchuk suvlarda yashaydi.
Kilkilarning tana razmerlari kichik, serpushligi uchun va gala bo‘lib yashashganligi 
sababli yirtqich baliqlarning oziqasi hisoblanadi. Ba’zi dengizlarda (Azov, Qora dengiz) ular 
delfinlaga oziqa bo‘ladi. Kaspiy dengizida kilkilarni elektr to‘rlar bilan ovlaydi. 
Anchouslar oilasi. 
Anchouslar oilasi vakillari unchalik katta gala hosil qilmaydi, bu 
baliqlar tropik va mo‘‘tadil dengiz va okeanlarda yashaydi.
Evropa anchousi yoki xamsa Rossiyada keng tarqalgan. Bularning xarakterli belgilaridan 
biri katta og‘zi. YUqori jag‘ suyagi uzun. Qorinchasi kilkilardan farqi yumaloq, to‘sh (kil) yo‘q. 
YOn chiziqlari yo‘q. Tana uzunligi deyarli 9 sm dan 16 sm gacha. Hayot tarzi gala bo‘lib 
yashaydi. Migratsiya qilib yashaydi. Bahorda anchouschlar Qora dengizdan Azov dengiziga 
migratsiya qiladi. Azov dengizida ular qisqichbaqasimonlarning plaktonlari, kamqilli 
chuvalchanglar va kolovratkalar bilan oziqlanadi. Qora dengizda anchouslar mizid va 
mollyuskalarning lichinkalari bilan oziqlanadi. Kuzda ular oziqlanishni to‘xtayda va qishgi 
migratsiya qilishga, ya’ni Azov dengizidan Qora dengizga o‘tadi.
Er sharida eng ko‘p sondagi baliqlarga peru anchouslari kiradi. Peru anchouslari Peru 
qirg‘oqlarida va SHimoliy CHilida yashaydi. Bular zooplankton bilan oziqlanmaydi, balki 
mikroskopik suv o‘tlari, ya’ni vodoroslilar bilan oziqlandi. Peru qirg‘oqlarida baklanlar, 
pelikanlar va chaykalar anchouslar bilan oziqlanadi. Qush go‘ngi o‘g‘it sifatida ishlatiladi. 
Peruda anchouslar ovlanadi baliq uni uchun.