B a k t e r I o f a g

BAKTERIOFAGNING SXETSIFIK XUSUSIYATLARI

Bakteriofagning asosiy xususiyatlaridan biri, ayrimlari faqat bir xil bakteriyanigina lizisga uchrata oladi. Bu uning o’ziga xos xususiyatidir. Bakteriofagning bunday xususiyatini yaxshilab tekshirilishi natijasida bu uning juda ham sezgi xususiyat ekanligi aniqlandi. Ba’zi bakteriofag bakteriyaning hamma tiplariga ta’sir etmasdan, faqat bir tipiga ta’sir etishi mumkin. Masalan, dizenteriya, vabo, stafilokokk va boshqa bakteriofaglar faqat alohida qo’zg’atuvchiga ta’sir etadi. Demak bakteriofagda spetsifiklik xususiyat bor, bu xususiyat bir turdagi mikrobga, xatto bir turdagi bakteriyaning ayrim tiplariga nisbatan bo’lishi mumkin. Aksincha, ba’zi bak­teriofagning spetsifik xususiyati ancha keng bo’lib, bir turdagi bakteriyaning antigenlik jihatdan yaqin avlodlarini ham lizis qilishi mumkin. Bir tur yoki bir tipdagi bakteriyaga ta’sir etadigan bakteriofag monovalentlik fag deyiladi. Aksincha, fag bir tur bakteriyaning o’ziga va yaqin avlodlariga ham ta’sir etib lizisga uchratsa, bu polivalentlik fag deyiladi.