Азярбайъан кооперасийа университетинин дярсликляри

texniki 
vahiddir 
bu o dem
я
kdir ki, orada müəyyən bir hissənin, 
qovşağın və ya məhsulun hazırlanması texnоlogiyası başa 
çatmış olur. Firma 
ictimai vahiddir
, bu o dem
я
kdir ki, burada 
cəmiyyətin müəyyən sayda üzvləri fəaliyyət göstərir. Məhsul 
və xidmətlərin istehsalı ilə əlaqədar onlar arasında iqtisadi 
münasibətlər baş verməklə yanaşı digər sosial münasibətlər də 

---

211 
baş verir. Belə ki, onlar ictimai, yaradıcı, dini və s. təşkilatlarda 
birləşərək fəaliyyət göstərirlər. Firma 
hüquqi vahiddir
dedikdə, 
firma ilə digər firmalar, cəmiyyət üzvləri, dövlət təşkilatları 
və.s arasındakı hüquqi münasibətlər nəzərdə tutulur. 
Hər bir firmanın iqtisadi həyatdakı yeri, xüsusi çəkisi bir 
çox iqtisadi göstəricilərlə müəyyən olunur. Bu göstəricilər 
əsa
с
ən aşag
ы
dakılardır: 
a) 
maddi-texniki 
potensialın 
göstəriciləri: 
illik 
dövriyyənin həcmi, əsas məhsul istehsalının miqdarı və həcmi; 
firmaya daxil olan müəssisə və istehsal sahələrinin sayı və 
istehsal sahəsi ( M
2
) ; əsas kapital və kapital qoyuluşlarının 
həcmi, işçilərin sayı və s. 
b) maliyyə potensialı göstəriciləri: aktivlərin həcmi; 
firmanın öz kapitalının həcmi; xalis gəlirin həcmi; aktiv 
filiallarının sayı və həcmi ( M
2
) və s. 
c) elmi-texniki potensial göstəriciləri: elmi-tədqiqat və 
təcrübə - konstruktor işlərinə xərclənən vəsaitin həcmi, tədqiqat 
m
я
rkəzlərinin sayı; ölkədə və xaricdə qeydə alınmış patentlərin 
miqdarı; həmin patentlərin lisenziyasından əldə edilən vəsaitin 
həcmi və s. 
Firmanın fəaliyyətinin ümumiləşdirilmiş, əsas göstəricisi 
illik dövriyyənin həcmi hesab olunur, yəni firma illik fəaliyyəti 
nəticəsində məhsul və xidmətlərin istehsalı və reallaşdırılması 
nəticəsində nə qədər vəsait əldə etmişdir. İllik dövriyyəyə 
qiymətli kağızların satışından əldə edilən vəsait, dividentlər və 
s. aid edilir. 
Bazar iqtisadiyyatı şəraitində, firma bazar münasi- 
bətlərinin obyekti və subyekti hesab olunur. Bazar münasi- 
bətlərinin