A’zolar sistemasi (qon aylanish,hazim qilish, nasaf olish)

Umurtqalilar quruqlikka chiqishi bilan ularning qon aylanishida tubdan o‘zgarish ro‘y bergan. Chunki oyquloq orqali nafas olish o‘pka orqali nafas olish bilan almashingan. Yurak endi faqat venozli qonni qabul qilmasdan, arterial qonni ham qabul etadi. Natijada, yurak dastlab uch kamerali, so‘ng to‘rt kameraliga aylanadi. Amfibiyalarda yurak 3 kamerali: ikki bo'lmacha, bitta qorinchadan iborat. Ularning qorinchasida venozli qon arterial qon bilan aralashadi

Reptiliyalarda qon aylanish sistemasi amfibiyalarnikiga o‘xshaydi. Faqat ular yuragining qorinchasida to‘liqmas to‘siq hosil bo‘ladi. Natijada, reptiliya tanasi qisman aralash qon bilan ta’minlanadi. Amfibiyalarda yurak qorinchasidan bitta arterial konus chiqib, keyin uch juft: o‘pka-teri tomirlari, o‘ng va chap aorta yoyi, bir juft uyqu arteriyalari ajraladi. Reptiliyalarda esa ana shu qon tomirlar mustaqil ravishda yurak qorinchasidan chiqadi. Yurak murakkablashishi bilan bir qatorda qon aylanish doirasi ham takomillashadi, ya’ni ikki qon aylanish doirasi shakllanadi. Kichik qon aylanish doirasi o‘pka bilan yurak orasida, katta qon aylanish doirasi butun tana bo‘ylab va yurak orasidagi tomirlar yo‘lidir

• Reptiliyalarda qon aylanish sistemasi amfibiyalarnikiga o‘xshaydi. Faqat ular yuragining qorinchasida to‘liqmas to‘siq hosil bo‘ladi. Natijada, reptiliya tanasi qisman aralash qon bilan ta’minlanadi. Amfibiyalarda yurak qorinchasidan bitta arterial konus chiqib, keyin uch juft: o‘pka-teri tomirlari, o‘ng va chap aorta yoyi, bir juft uyqu arteriyalari ajraladi. Reptiliyalarda esa ana shu qon tomirlar mustaqil ravishda yurak qorinchasidan chiqadi. Yurak murakkablashishi bilan bir qatorda qon aylanish doirasi ham takomillashadi, ya’ni ikki qon aylanish doirasi shakllanadi. Kichik qon aylanish doirasi o‘pka bilan yurak orasida, katta qon aylanish doirasi butun tana bo‘ylab va yurak orasidagi tomirlar yo‘lidir