Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

14. DÜLGƏR ƏHMƏD
Bir tacir olur, bu tacirin kalan qızılı olur. Bir baxıcı gəlir qapıya. Baxıcı deyir ki, sənin bu qızılın Bakıda dülgər Əhmət var, ona qismətdi. O vaxdı da belə otaxlar yox idi, dörd dirəkli dam idi. Gedir bir ağacı gətirir içini çıxardır, nə qədər qızılı, gümüşü var yığır ağacın içinə, vurur damın ortasına. Deyir, qoy Əhmədə qismət olsun. Əhməd həm də balıxçı imiş. Bir küləh qopur, bir tufan qopur, gəlir bu tacirin evinin altınnan girif üsdünnən çıxır. Bu ağacı aparır tulluyur dənizə. Əhməd də tor atıf balıx tuturmuş. Görür ki, dənizdə bir yaxşı ağac var. Deyir, elə Allah bunu yaxşı yetirif, bunu aparım çömçə-qaşıx qayırım. O vaxdı da çömçə-qaşıx taxtadan olarmış da. Gətirir atır qapıya. Bilmir də bunun içində nə var. Aradan beş-on gün keçənnən sora bu arvadına deyir ki, baltanı, kərkini, çəkişi gətir bura. Baltanı belə vurur ki, ağacı doğrasın çömçə-qaşıx qayırsın. Baxır görür ki, bunun içi teyxa qızıldı. Arvadı da sevinir, anası da sevinir. Deyir, sevinmiyin, qızıl qazanmamısız ha, qızıl yeyəsiz. Yiyəsi gələjəh.

Tufan yatır, sakitdəşir. Tacir fikirrəşir ki, baxıcı belə dedi. Gedim baxım, görüm düzdü, düz deyil. Gəlir sorağ eliyir. Bakının da onda təzə düşən vaxdı imiş. Deyir, burda dülgər Əhmət var? Gösdərillər, deyillər, o dey Əhmədin evi. Gedir qapıya, görür ağaş budu qapıdadı. Salaməlöykü, əleykimət salam. Dülgər Əhməd sizsiz? Deyir, bəli, mənəm. Deyir, gəl evə. Başına gələni danışır. Deyir, kişi, düz gəlmisən, canım üçün içinnən bir dənə də götürməmişih, nə varsa içindədi. Apara bilərsən. Deyir, yox, baxıcının dediyi ki düz çıxıf, mana o qızıl lazım deyil. Əhməd anasına deyir ki, ay ana, gətir iki dənə qalın çörəh bişir, için doldur qızılnan, qoyax bunun xurcununa. Bu da belə eyilir. Bu durur gedir. Görür ayakqabısın altı qopuf düşür. Çəkməçiyə deyir, mənim ayakqabımın altı qopuf, bunu düzəlt. Bu da düzəldir. Nə qədər olsa, tacirdi də. Əlin salır civinə bir yüzdük çıxardır. Deyir, ay kişi, mən yüzdüyü harda xırdalıyım? Mən burda qəpiyə işdiyirəm. Buna boşdu qalmasın deyə götürür çörəyin üçün də verir çəkməçiyə. Demə, çəkməçi də Əhmədnən qonşu imiş. Axşam çörəyi vurur qoltuğuna, gəlir evə. Anası deyir, ay oğul, nə yaxşı çörəh gətdin, Fatma nənəngildən üç çörəh borc almışam. Çörəyin üçün də qoyur üsd-üsdə, aparır verir Əhmədin anasına. Arvad içəri girən kimi Əhməd deyir:

– Ay ana, o çörək sən bişirəndi.

Deyir:

– Ay oğul, heylə şey ola bilməz.

Deyir:

– Vallah, sən bişirəndi. Arasını aç.

Açır görür həmən qızıllardı. Deyir, hə, indi yeyə bilərsən, həmin qızıl sənin qismətindi.