Oйn ikkinchi boB
Siroj birgadir bir.kunlik yegulikni Karim o`gii qutqarib
kelgan velosipediga ortib minsa boiadimi, yo`qmi, deya u
yoq.bu yogini tekshirib ko`rib, dilgir holatda dalasigajo`nab
ketdi. .Hovli jimjit b o i i b qoldi. Uzoq yillar dard
tortaverganidan ozib, chaqaloqdekkina boiib qolgan otin aya
uyga kiradi, hovliga chiqadi, o`gillariga gap qo`sha olmaydi.
Erining qyogiga o`zini tashlab ularni qutqarib ololmaganiga
o`zini ayblaydi, qayta.qaytaayblaydi. Lekin, baribir, qutqara
olmasdi. Siroj birgadir so`zidan qaytadigan erkaklardan emas,
buni aya yaxshi biladi.
Piyolada shirova qaymoq olib chiqib oldin Egamberdining
og`zigatutdi.
www.kitob.uz . Respublika bolalar kutubxonasi
Kitob.uz . Respublika bolalar kutubxonasi
. Ho`plab.xo`plab ichgin, jon bolam, . dedi gunohkor bir
ohangda.
Egam bosh chayqadi:
. Kerak emas.
Otin aya endi yolvorish ohangida gapira boshladi.
. Yo`q demagin, jon o`g`lim. Ho`plab.ho`plab olgin. Choy
beray desam keyin zahring tang bo`lib qiynalasan. Qaymoq
yaxshi, ham ovqat bo`ladi, ham badaningga namlik beradi.
Egam ikki ho`plab bir piyola shirova qaymoqni ichib qo`ya
qoldi. Otin aya gulli ro`molining uchi bilan yigitchaning
lablarini artar ekan, to`satdan, uning ko`ksiga boshini qo`yib,
biroz hiqillab turdi.da, rosmana yig`lab yubordi.
. Xafa bo`lmang aya, . deyapti Egamberdi.
. Sobiraxon o`rtog`im tirik bo`lganida seni shu kuylarga
solib qarab o`tirarmidi. Qamaymаn deganlarning putini yorib
devorgayopib qo`yardi. Ular shoshmay tursin, Olloh jazosini
beradi.
Otin aya xo`rsina.xo`rsina jim bo`ldi. Sobiraxon bilan to`ylari
bir kunda bo`lgan edi. Taqdirni qarangki, Egam bilan Karim
ham bir kunda dunyoga kelishdi. Aya sariq kasalga chalinib
qolgach, Sobiraxon ikkovi chaqaloqni o`zi emizib katta qildi.
Otin aya ehtimol, shularni o`ylab, ko`ngli buzilgandir.
Sobiraxon Shohimardondagi suv toshqinida qolib, mayibmajruh
bo`lib kelganda, ikki yilcha yotib qolgandi. Otin aya
kirib tag.joylarini yangilab turar, ovqatlantirar, dardmand
ko`ngliga orom beruvchi, yupatuvchi islomiy kitoblardan o`qib
berardi.
. O`rtoqjon, . derdi goho dai`dman ayol, . chaqaloqlarni
emizib katta qilishni menga, ulg`ayishib, yigit bo`lganlarida
ularni uylantirishni sizga nasib qilganga o`xshaydi.
. Voy xudoyim, unday demang, . deb ko`nglini ko`taradi
Otin aya, . xudo xohlasa, to`ylarini ham birga.birga o`tkazamiz,
nabiralarimizni ham birgalashib katta qilamiz.
. Bordi.yu qazo kunim kelib olamdan o`tsam,
yolg`izginamni yakkalatib qo`ymang.
. Sobiraxon, dugonajon, xudo xohlasa uzoq yashaymiz,
o`g`iUarimizning to`yini bir kunda o`tkazamiz. Qayna buvi
www.kitob.uz . Respublika bolalar kutubxonasi
Kitob.uz . Respublika bolalar kutubxonasi
boiib uylarning to`rida savlat to`kib o`tiramiz. Sizning
to`yingizda, esingizdami, men, mening nikohimda siz yor.yor
aytgan edingizr yor.yor aytib yigitlarning ko`ksiga o`t
yoqqandik.
Otin aya, ehtimol, ana shu so`nggi uchrashuvlarini eslab
ketgandir, ehtimol, shafqatsiz eri oldida o`zining ojiz,
notavonligini eslab yigiayotgandir. Yigiay.yigiay o`zining
o`giiga ham talaygina shirova qaymoq ichirdi.
O`ng qoiida qizalog`i, chap qoiida dalada ishlayotgan eriga
bi:r kungar yetadigan ovqatni tugib, bag`riga bosib olgan
Shakarxon aya haligi uchastka nozirining qadam tashlashiga
o`xshatib, yerni tap.tup bosib, shiddat bilan kirib keldi. Hech
kim bilan so`rashmadi ham, qoiidagilarni yerga qo`ymadi ham,
Egamga yaqinlashib :
. Xudoga shukr ta`ziringni yebsan, . dedr ovozini
tishlarining orasidan chiqarib.
. Xudoga^shukur ta`zirimni yeyapman, . deb qo`ydi
Egamberdi.
. Xayriyat, seniyam jilovlaydiganlar bor ekan bu dunyoda.
—Xudoga shukur, bor ekan.
. Yaxshilikni bilmay, onasiga tuhmat qilganlarning jazosi
mana shunaqa boiadi.
. Dugonasiga dori berib oidirib, eriga tegib olganlarning
jazosi bundan ham battar boiadi.
. Bas. . qichqirgandek boidi Shakarxon aya, . sening
tuhmatingdan qachon qutulaman. Undan ko`ra qamalib
ketganing, qamoqxonada chirib ketganing yaxshi edi.ya.
Shakarxon aya qanday shiddat bilan kirgan boisa ana
shunday shiddat bilan tap.tup qadam bosib chiqib keta
boshladi, ko`cha eshik oldida to`xtab:
. Otang ham sendan battar, unga na uy, na xotin kerak.
Dalalarda egatlarni xotin. qilib quchoqlab yotaveradi, iloyo
qo`shmazor bo`linglar, . dedi.yu, to`satdan Egamberdi
qutqarib kelgan velosiped, devorda suyalib turgan edi,
o`shanga qizalogini o`tqazib, orqasiga tugunchani bogiab
ko`chaga chiqdi. Ko`chadan uning yana ≪qo`shmazor
boigurlar≫ degan ovozi eshitildi.
www.kitob.uz . Respublika bolalar kutubxonasi
Kitob.uz . Respublika bolalar kutubxonasi
Egamberdi ta`rifini ayta olmaydigan g`alati bir holatni his
qila boshladi. Qalbining bir tomoni bola ko`tarib dalaga
ketayotgan o`gay onasiga achinyapti, qalbining boshqa
tomonida unga bo`lgan alamli g`azabi uyg`onib kelayapti:
. Otin aya, meni yeching, bo`lmasa dodlayman.
. Ey o`g`lim, o`g`ilginam ixtiyor menda bo`lganda edi, .
armon bilan deyapti Otin aya, . sizlarni shu ahvolda tomosha
qilib o`tirarmidim.. Chida o`g`lim, mana o`rtog`ing ham
chidayapti.ku.
. O`rtog`im bu dunyoga biz chidash uchun kelganmiz deb
yuradi.
Gapga Karimberdi aralashdi. Xudoga shukur qilaylik mana,
qamoqdan qutilib qoldik, agar dadam qutqarmaganda zax,
qorong`i qamoqxonada yotardik, biqinimizga turtib.turtib
so`roq qilishardi, degan gaplarni aytib yana qo`shimcha qildi:
. O`rtoq, yaxshi narsalarni o`ylasang diling yayraydi,
azobni unutasan... senga bir narsa aytaymi.
. Nimani aytmoqchisan yana.
. Mening dadamga traktor olib bermoqchi bo`lganimizni
o`yla, marhum ayajonimizga oq marmardan yodgorlik
qo`ymoqchi bo`lganimizni o`yla... ana shularni o`ylasang diling
yorishadi, azobni unutasan, kitoblarda ana shunday deb
yozishgan.
Ikki o`smirning bir vaqtda tengdan boylangani ko`chakuyda
o`ynab yurgan bolalar, maktabdan qaytayotgan
tomoshatalab qizaloqlarni qiziqtirib qoldi shekilli, bir.birlarini
itarishib, oldin men yur, keyin sen yur deyishib, yopirilib kira
boshladilar. Hovli ko`z yumib ochguncha qiy.chuvga to`lib
ketgandek bo`ldi. Qiziqishda, hayratlanishdabiri boshqasidan
qolishmasdi. Biri Egamberdining yoniga, boshqasi
Karimberdiningyoniga kelib achingandek bo`lib tikilib ham
qolishardi. Otin aya ularni haydab ko`chaga chiqarmoqchi
bo`lar, ular bo`lsa qiqirlashib, yana orqalariga qaytishar edi.
Egamberdi so`nggi kunlarda o`zini behisob askari bor
generaldek, pulining hisobi yo`q katta bankirdek, hamma
xodimi egilib, qo`lini ko`ksiga qo`yib, salom berib turadigan
rahbardek his qilib, dadil.dadil qadam tashlab, kerak bo`lsa
www.kitob.uz . Respublika bolalar kutubxonasi
Kitob.uz . Respublika bolalar kutubxonasi
qattiq.qattiq gapirib yurgandi. Hozir to`satdan ojiz boiib
qolganini his qildi. To`planganlarga qarashdan uyalib, o`zo`zidan
terlab ham keta boshladi. Boshini egib oldi... bordiyu
hozir Fotima kelib qolsa nima boiadi, bu qaysar qiz oldida
o`zini hech yengilmaydigan pahlavondek his qilib, qaddini
baland ko`tarib, tengqurlariga so`zini bermay yurgandi.
. Yechaman, yechib qochaman, . deya baqirib boshini silkita
boshladi. Shunday qattiq baqirdiki, hovlidagi daraxtlarga
qo`ngan qushlar gur etib uchib ketdi. Baqiriq ovozidan
cho`chib, orqaga tisarilib borayotgan tomoshatalablarning
o`rtasini yorib xuddi yerdan chiqqanday, hovliqishda, birning
yoniga o`nni qo`shib aytishda, vahimali gaplarni ko`proq
aytishda butun tengqurlarini, maktabdagilarning hammasini
bir cho`qishda qochiradigan Rajabali paydo boiib qoldi.
. Hech qaysing o`rningdan qimirlama, . vahshat bilan dedi,
. yosh fermerni kim mana shunday bogiaganini aytib
berasahlar. Hukumatimiz yosh fermerlarni mening o`giim
boiadi deb aytgan, kim o`giimni xafa qilsa, gaplashib
qo`yaman, degan. Rafiq sen bilasanmi, kim bogiadi bularni.
. Bilmayman, . Rafiq qochib chiqib keta boshladi.
. Olim, sen.chi.
. Oiay agar ko`rganim yo`q.
. Jalil, uylaringda o`tkir pichoq bormi.
. Nima edi.
. Boisa tez olib chiq. Yosh fermerni ozod qilishda ishtirok
etganing uchun sen ham mukofot olasan, gazetalarga
yozishadi.
Jalil ko`z yumib ochguncha uylariga kirib ham o`tkir pichoq,
ham kattagina dastkalla olib chiqdi. Karimberdi ≪mening
arqonimni kesmanglar. Agar ketib qolsam, dadam baribir,
mening o`rnimga onamni bogiaydi≫, dedi. Egam bu fikrga
qo`shildi, rozi boidi. Borib o`rtogini quchoqladi, hangu mang
boiib turgan Otin ayaga ta`zim qildi. Rajabboy hovliqib hali
Egamberdi qutqarib kelgan quyonlarni, ≪Kimda.kim ikki baho
olmagan boisa, qoiini ko`tarsin deya odatiga ko`ra qiziq.qiziq
gaplar aytib, ochqaganidan, qo`rqanidan dir.dir qaltirib turgan
jonzotlarni tarqata boshladi. Men, mana shu hozirgina ozod
www.kitob.uz . Respublika bolalar kutubxonasi
Kitob.uz . Respublika bolalar kutubxonasi
bo`lgan raisning nomidan aytamanki, men ham fermada katta
lavozimdaman, kimda.kim quyon olmoqchi bo`lsa, kundaligida
ikki bahosi yo`q bo`lsa Eshonbog`ga boraversin, faqat
kundaligini olib borish esidan chiqmasin, borganlarga ikkitadan
quyon beraman, tekinga beraman≫, deb maqtana boshladi.
Qiziq bo`ldi, asalarilar podshosini o`rtaga olib uchgandek
to`plangan bolalaru tomoshatalab qizaloqlar Egamberdini har
tomondan qurshab tashqariga olib chiqib keta boshladilar.
. Egam, . bor ovozi bilan chaqirdi bog`lovda qolgan
Karimberdi, . esingdan chiqmasin, quyonchi bobogayana besh
yuz quyon uchun narxini ikki barobar ko`tarib pul to`lab
kelganman. Bugun albatta olinglar, bo`lmasa pulga kuyib
qolamiz. Keyin, eshitayapsanmi, Qambarali fermerga
bermoqchi bo`lgan pulimiz tutning kavagida edi, o`shani ham
olib beringlar.
. Buncha qattiq baqirding, . dedi ko`cha eshigi oldiga borib
qolgan Rajabboy, . bularni sendan yaxshiroq bilaman.
Do'stlaringiz bilan baham: |