Axmedova Malohat Ergashevna pedagogika nazariyasi va tarixi

«Tezkor savolga -  tezkor javob» 
uyin texnologiyasi natijalari
T /r
0 ‘zlashtirish
k o ‘rsatkichi
(foizlarda)
B irinchi
guruh
Ikkinchi
guruh
U chinchi
guruh
1.
P ast
2.
O 'r ta
3.
yuqori
Javob:
Savol:
8 .
Javob:
Savol:
Javob:
Savol:
Javob:
. 
Savol: 
Javob:
Savol:
12
.
Javob:
Savol:
39

---

II. 
TALABALARNING   M A’NAVIY SIFATLARINI 
TARBIYALASHDA PE D A G O G IK A  TARIXINING   0 ‘RNI. 
M A ZM UNI,  SHA KLLARI, U SUL VA U SLU BLA R I
2.1.  «Avesto»da  m a’naviy tarbiya  m asalalari
P e d ag o g ik a  tarix in i  o 'q itis h d a ,  talab ala rn in g   m a ’n av iy   sifatlarini 
tarb iy a lash d a  ta rix iy   m anbalar,  «A vesto»  v a   S harq  m u tafak k irlarin in g  
pedag o g ik   t a ’lim o ti  h a m d a   M a ’m u n   akad em iy asi  allo m alari  ijodidagi 
pedag o g ik  fik rlar m u h im  aham fyatga ega.  S huning uch u n  h am  p e d ag o g ik a 
tarixi  k u rsin i  «A vesto»dagi  ta lab a lar  m a ’n av iy   sifatlarini  tarb iy alash g a 
xiz m a t q ilad ig an  m a ’lu m o tlar bilan  b o y itish  m aq sad g a m uvofiq.
«M u h taram  
Y urtboshim iz 
I.A .K arim o v  
d a v latch ilig im izn in g  
b arch a  b o sq ich larin i  chuqur, 
ilm iy 
aso sd a  o ‘rg an ish   m asalasin i 
m uttasil  ra v ish d a  ilgari  surib  kelm oqda.  C hunonchi,  A hm ad  F a rg ‘oniy 
tav allu d in in g   1200  yillig ig a  tay y o rg arlik   y u zasid an   o lib  b o rilay o tg an  
ish lar  bilan  tan ish u v   asn o sid a  tarix ch i  va  arxeolog  o lim lar  diqqatini 
qadim   Q ubo  d av lati  tarixini  ch u q u r  o ‘rg an ish g a  ja lb   etish   b aro b arid a 
qadim  X o razm  davlati h aq id a ham  t o ‘xta lib  o ‘tdi: X o razm  davlati tarixini 
biz  2700  y illik  ta rix   deb  bilam iz.  E n g   m o “ tabar,  q adim gi  q o ‘ly o zm am iz 
«A vesto»ning  y aratilg an ig a  3000  yil  b o ‘ldi.  B u   n o d ir  k ito b   b u n d an   30 
asr  m uqaddam   ikki  d aryo  o ra lig ‘ida,  m an a  shu  zam in d a  u m rg u zaro n lik  
qilgan  ajd o d larim izn in g   biz  av lo d larg a  q o ldirgan  m a ’naviy,  tarixiy 
m erosidir.  «A vesto» ayni zam o n d a bu qad im  o ‘lk ad a buy u k  davlat,  b u yuk 
m a ’naviyat,  b u y u k  m ad a n iy at b o ‘lg an id an  g u v o h lik  b eru v ch i hujjatdirki, 
uni  hech  kim   in k o r e to lm a y d i» 18.
2001 
yil  o k tab r  o y id a  m u q ad d as  k ito b   A vesto  y aratilg an lig in in g  
2700  y illig i  b u tu n   d u n y o d a  n ishonlandi.  B u   ta d b ir  h am   ajd o d larim izg a 
b o 'lg a n  h u rm at v a   e ’tib o m in g  bir b e lg isid ir192.
S o ‘nggi 
y illard a 
H .H om idov, 
S .H asanov, 
J.Y o‘ldoshev,
S .N ishonova,  O .M u su rm o n o v a,  N .M a x m u d o v a   «A vesto»dagi  ta 'lim iy - 
axloqiy q arash larn in g  ayrim  q irralari haq id a fikr yuritdilar, ta d q iq o t ishlari 
olib  bordilar.  N .M a h m u d o v a   « A vesto»da  t a ’lim iy -ax lo q iy   qarashlar, 
ta ’lim -tarbiya.  o d ob-axloq  m a salalarin i ta d q iq  etgan.
18 Ta'lim muammolari jurnali.  2006  йил,  1-сон. -  В.  1-2.
19  Sharifxo'jayev  М.,  Davronov  Z.  M a'naviyat  asoslari.  O 'quv  qo'llanma. 
- Т .:  Moliya, 2005. - B .   145.
40

---

M ushohada  qiling! 
«Avesto»ning  barcha  qismlari  uchun  xos  bo'lgan 
m a’naviy  sifatlarni  va  m a’rifiy  g ‘oyalarni  tadqiq 
etish  hamda  talaba  yoshlarda  m a’naviy  sifatlarni 
tarbiyalashda  ulardan  foydalanish  masalasi  bugungi 
kunga qadar yetarlicha o ‘rganilmagan.
Esda  saqlang! 
«Avesto»  qadimgi  Eron  tillari  guruhidagi  tillarning 
qadimgi  yodgorliklari  bo‘lib,  unda  insonlarning  orzu- 
istaklari,  yaxshilik  va  yomonlik  o‘rtasidagi  munosabatlar 
ifoda 
etilgan. 
«Avesto» 
qadimiy 
ajdodlarimizning 
ijtimoiy-falsafiy  va  m a’rifiy  fikrlar  yodgorligi  sifatida 
o‘tmish  tariximiz,  madaniy  va  m a’naviy  qadriyatlarimizni 
o‘rganishda,  bugungi  kunda  talabaiar  m a’naviy  sifatlarini 
tarbiyalashda asosiy  manba bo'lib xizmat qiladi.
«A vesto»ning  bizg ach a  y etib   k e lg a n   qism lari  «Y asna»,  «Y asht», 
«V isprad»,  «V endidod»  deb  n o m lan ad i.  «A vesto »da  ja m i  22  m ash h u r 
«Y asht»  b o ‘lib,  ular  hajm i,  y o zilish   davri,  adabiy  v a   tarixiy-m adaniy, 
pedagogik  qim m ati,  ah am iy atig a k o ‘ra tu rlich a  q o ‘shiqlardir.
41

---

S hunday  qilib,  «A vesto»  m ing  y illa r  d avom ida  y a ra tilg a n   va 
O 'r ta   O siyo,  Y aqin  S harq  v a   0 ‘rta  S harq  x alq lari  m adaniy  h ay o tin in g  
k o 'p la b   to m o n larin i  o ‘z id a  aks  ettirgan  y o z m a   y o d g o rlik   hisoblanadi. 
«A vesto»ning  saq lan ib   qo lg an  qism i A sh o k id lar  (m il.  av.  I ll  asr)  davrida 
to ‘plangan.  U n d a  ijtim o iy -iq tiso d iy   hayot,  dav latch ilik n in g   y u zag a 
kelishi,  siy o siy -h u q v q iy   fikrlar,  falsafiy -  m a ’naviy  qarash lar va  m il.  av. 
I  asr o ‘rtalari v a  II asr y a rm id a  0 ‘rta O siyo,  0 ‘rta v a  Y aqin S h arq  xalqlari 
d u n y o q arash in in g  y u z a g a  kelishi  aks  etgan.
*
Bilasizmi? 
«Davlatchilik tarixi mavzusi  haqida  so‘z ketganda Prezident
I.A.Karimovning  o‘zbek  davlatchiligi  tarixining  obro‘- 
e ’tiborini  o ‘z  o ‘rniga  qo‘yishda,  uni  yuzaga  chiqarish  bilan 
bog'liq  tadbirlarni  amalga  oshirishdagi  xizmatlarini  alohida 
ta'kidlash  zarur.  Inchunun,  1997  yili  Xiva  shahrining  2500 
yilligini  nishonlash  kunida  Yurtboshimiz  Islom  Karimov 
o'zbek  davlatchiligi  2700  yillik  tarixga  ega  ekanligini 
butun  dunyoga  rasman  e  Ion  qilgan  birinchi  olim  va  milliy 
rahbar  bo‘ldi.  Bu  bilan  davlatchiligimizning  tarixiy  ibtidosi 
masalasiga uzil-kesil  ravshanlik kiritildi»3.
«A vesto»da  b arq aro r  m a rk azlash g an   boshqaruvdagi  y irik   siyosiy 
b irlash m alar tuzish, kuchli h o kim iyat, m a ’rifat v a  A xura M azd a qonunlari 
b o ‘y ic h a  b o sh q arilad ig an  ja m iy a t v a  x alq   m anfaati  u stid a   q a y g ‘u radigan 
h u k m d o r  nom i  ilgari  surilgan.  «A vesto»  bugungi  k u n d a  ham   y o sh lar 
u ch u n  y o ‘lchi y u ld u z b o ‘lib  x izm at qiladi.