Axmedova Malohat Ergashevna pedagogika nazariyasi va tarixi

Esda  saqlang! 
«Pedagogika  tarixi»  materiallarini  o‘qitishda  yuqoridagi 
dastur,  darsliklar  imkoniyatlaridan  foydalangan  holda 
mutafakkirlarning  yoshlar  m a’naviy  sifatlariga  doir 
qarashlari,  tarixiy  manbalardan  professor-o'qituvchilar 
qanday  foydalanayotganini  aniqlash  maqsadida  kuzatish 
va tahlillar o‘tkazildi.
T alabaiar  b ilan   m u lo q o t ja ra y o n id a ,  o ‘q itu v ch i  k o ‘p in c h a   «axloq 
v a  m a ’naviyat»,  « m a ’naviy  m e ’y o r»   v a   « x atti-harakat»,  « m a ’naviy 
ideal»,  «axloqiy  baho»,  «ezgulik»,  «yo v u zlik » ,  «adolat»,  «vijdon», 
«burch»,  «axloqiy  m a s ’uliyat»,  « q adr-qim m at»,  « s h a ’n»,  « m a ’naviy 
ong», 
« m a ’naviy 
hislar», 
«inso n p arv arlik » , 
« v atanparvarlik», 
«baynalm inallik»,  « u m r  m azm uni»,  «b ax t»   v a   bo sh q a  tu shunchalarni 
q o ‘llashi  aniqlandi.  B ir  q a rag an d a  bu  tu sh u n ch alarn in g   m azm uni 
barchaga  ay ondek  k o ‘rinadi.  K o ‘plab  o ‘q itu v ch ilard a  h am m ag a  m a ’lum  
n arsani  tu sh u n tirib  o ‘tirish   zarurati  y o ‘q,  degan  n o to ‘g ‘ri  x u lo sa y u zag a
17 
Niyozov G,  Ahmedova  N.  Pedagogika  tarixidan  seminar  mashg'ulotlari 
o'tkazish uchun o'quv qo'lllanma. -  Т.: A.  Navoiy nomidagi  O'zbekiston Milliy 
kutubxonasi, 2 0 0 7 - B.  88..
26

---

keladi.  To‘g ‘ri,  o ‘q itu v ch ilam in g   b ir  qism i  m a ’ru z a d a   q o ‘llanilgan 
m a’naviy  sifatlam i  b o sh q a  «um um  u ch u n  m a ’lum »  axloqiy tu sh u n ch alar 
yoki  o ‘zi  h is  q ilgan  tasav v u rlar  y o rd am id a  aso slash g a  h a ra k a t  qiladi, 
Lekin bu kabi tu sh u n ch alarn i b o sh q a s o ‘z v a  ib o ralar y o rd a m id a  talab ag a 
« tushuntirish»  v a  odatiy  p six o lo g ik   ta jrib a   « an iq lig i» g a  m u ro jaat 
etish  ta lab a lard a  m a ’naviy  sifatlam i  ta rb iy alash d a  k u tilg a n   natijani 
berm aydi.  100  n a fa r  talab a  bilan  o ‘tk azilg an   in te rv ’yu  natijalari  shuni 
ko‘rsatdiki,  u la rn in g   k o ‘p ch ilig i  y u q o rid a   sanab  o ‘tilg a n   tu sh u n ch alar 
m azm unini  t o ‘la  tu sh u n ib   etm aslig i  tu fay li  m av zu larn i  o ‘zlashtirishda 
q iyinchiliklarga  d uch  kelm oqdalar. 
Ilm iy -o m m ab o p  
adab iy o tlard a 
m a’n a v iy at  va  m a ’n av iy   sifatlarn in g  y a g o n a  v a   u m um   to m o n id an   e ’tiro f 
etilgan t a ’rifi m av ju d  em as.
D em ak ,  talab alard an   u n i  aniq  b ir  m e ’y o rd a   k u tish   h am   m u m k in  
em as.  B iro q   ilm iy -u slu b iy   ad ab iy o tlard a  ish latila d ig an   m a ’n av iy at 
m e’yorlari  asosan  o ‘xshash: