Axborot xafsizligi kafedrasi

Virusga qarshi dasturning sifat mezonlari.
Vimsga qarshi dastumi bir necha mezonlar bo‘yicha baholash mumkin. Quyida bu mezonlar muhimligi darajasi pasayishi tartibda keltirilgan: - ishonchlilik va ishlash qulayligi - foydalanuvchilardan maxsus harakatlami talab etuvchi texnik muammolaming yo‘qligi; virusga qarshi dasturning ishonchliligi eng muhim mezon hisoblanadi, chunki hatto eng yaxshi vimsga qarshi dastur skanerlash jarayonini oxirigacha olib bora olmasa, u befoyda hisoblanadi; - viruslami barcha tarqalgan xillarini aniqlash fazilati, ichki fayl-hujjatlar/jadvallami (MSOffice), joylashtirilgan va arxivlangan fayllami skanerlash, vimsga qarshi dasturning asosiy vazifasi-100% vimslami aniqlash va ularni davolash; - barcha ommaviy platformalar (DOS, Windows 95/NT, NovellNetWare, OS/2, Alpha, Linux va h.) uchun vimsga qarshi dastur versiyalarining mavjudligi; so‘rov bo‘yicha skanerlash va "bir zumda" skanerlash rejimlarining borligi, tarmoqni ma’murlash imkoniyatli server versiyalarining mavjudligi.
Vimsga qarshi dastuming ko‘p platformaliligi muhim mezon hisoblanadi, chunki muayyan operatsion tizimga mo‘ljallangan dasturgina bu tizim funksiyalaridan to‘la foydalanishi mumkin. Fayllami "bir zumda" tekshirish imkoniyati ham vimsga qarshi dasturlarning yetarlicha muhim mezoni hisoblanadi. Kompyuterga keluvchi fayllami va qo‘yiluvchi disketlami bir lahzada va majburiy tekshirish, vimsdan zaharlanmaslikka 100%-li kafolat beradi. Agar vimsga qarshi 184 dasturning server variantida tarmoqni ma’murlash im k o n iy a ti bo‘Isa, uning qiymati yanada oshadi; - ishlash tezligi. Virusga qarshi dasturning ishlash tezligi ham uning muhim mezoni hisoblanadi. Turli virusga qarshi d a s tu r la r d a virusni qidirishning har xil algoritmlaridan foydalaniladi. Bir algoritm tezkor va sifatli bo‘lsa, ikkinchisi sust va sifati past bo‘lishi mumkin. Himoyaning profilaktika choralari.
Har bir kompyuterda viruslar bilan zaharlangan fayllar va disklami o‘z vaqtida aniq la s h , aniqlangan viruslami tamomila yo‘qotish, vims epidemiyasining boshqa kompyuterlarga tarqalishining oldini oladi. Har qanday virusni aniqlashni va yo‘q qilishni kafolatlovchi mutloq ishonchli dasturlar mavjud emas. Kompyuter viruslari bilan kurashishning muhim usuli o‘z vaqtidagi profilaktika hisoblanadi. Vimsdan zaharlanish ehtimolligini jiddiy kamaytirish va disklardagi axborotni ishonchli saqlanishini ta’minlash uchun quyidagi profilaktika choralarini bajarish lozim: - faqat qonuniy, rasmiy yo‘l bilan olingan dasturiy t a ’m in o td a n foydalanish; - kompyutemi zamonaviy vimsga qarshi dasturlar bilan ta’­ minlash va ular versiyalarini doimo yangilash; - boshqa kompyuterlarda disketda yozilgan axborotni o‘qishdan oldin bu disketda vims borligini o‘zining kompyuteridagi vim sga qarshi dastur yordamida doimo tekshirish; - axborotni ikkilash.
Awalo dasturiy ta’minotning distributiv eltuvchilarini saqlashga va ishchi axborotning saqlanishiga e’tibor berish; - kompyuter tarmoqlaridan olinuvchi barcha bajariluvchi fayllami nazoratlashda vimsga qarshi dasturdan foydalanish; - kompyutemi yuklama vimslardan zaharlanishiga yo‘l qo'ymaslik uchun, operatsion tizim ishga tushirilganida yoki qayta yuklanishida diskovod cho'ntagida disketani qoldirmaslik. Vimsga qarshi dasturlarning har biri o‘zining afzalliklariga va kamchiliklariga ega. Faqat vimsga qarshi dasturlarning bir necha xilini kompleks ishlatilishi maqbul natijaga olib kelishi mumkin. 185 Quyida virusdan zaharlanish profilaktikasiga, viruslarni aniqlash va yo‘qotishga mo‘ljallangan ba’zi dasturiy komplekslar tavsiflangan.
AVP (Antivirus Kasperskogo Personal) - Rossiyaning virusga qarshi paketi. Paket tarkibiga quyidagilar kiradi: - OfficeGuard - blokirovka qiluvchi, makrovirusdan 100% himoyalanishni ta’minlaydi; - Inspector - taftishchi, kompyuterdagi barcha o‘zgarishlami kuzatadi, virus faolligi aniqlanganida, diskning asl nusxasini tiklashga va zarar keltiruvchi kodlami chiqarib tashlashga imkon beradi; - Monitor - viruslarni ushlab qoluvchi, kompyuter xotirasida doimo hozir bo‘lib, fayllar ishga tushirilganida, yaratilishida yoki nusxalanishida ulami vimsga qarshi tekshiradi; - Scanner - vimsga qarshi modul, lokal va tarmoq disklar tarkibini keng ko‘lamli tekshirish imkonini beradi. Skanemi qo‘l yordamida yoki berilgan vaqtda avtomatik tarzda ishga tushirish mumkin; - Dr.Web - Rossiyaning vimsga qarshi ommaviy dasturi, Windows 9x/NT/2000/XP uchun mo‘ljallangan bo‘lib, faylli, yuklama va fayl-yuklama vimslami qidiradi va zararsizlantiradi.
Dastur tarkibida rezident qorovul Spider Guard, Internet orqali vims bazalarini yangilashning avtomatik tizimi va avtomatik tekshirish jadvalini rejalashtimvchi mavjud. Pochta fayllarini tekshirish amalga oshirilgan. Dr.Webda ishlatiluvchi algoritmlar haqida ma’lum bo‘lgan barcha vims xillarini aniqlashga imkon beradi. Dr.Web dasturining muhim xususiyati - oddiy signaturali qidirish natija bermaydigan murakkab shifrlangan va polimorf vimslami aniqlash imkoniyatidir; - Symantec Antivims - Symantec kompaniyasining korporativ foydalanuvchilarga taklif etgan vimsga qarshi mahsuloti nabori. Symantec mahsulotidan ishchi joylarining umumiy soni 100 va undan ortiq bo‘lganida, shuningdek, boimaganda bitta Windows NT/2000/NetWare serveri mavjudligida foydalanish maqsadga muvofiq hisoblanadi. Ushbu paketning bashqalardan ajralib turadigan xususiyati quyidagilar: - boshqarishning ierarxik modeli; - yangi vims paydo bo‘lishiga reaksiya qilish mexanizmining mavjudligi. 186 - AntiVir Personal Edition - virusga qarshi dastur A VP, Dr.Web va h.lar imkoniyatlaridek imkoniyatlarga ega.