Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o

Tizimni  tashkillashtirish  bo‘yicha  guruhli  va  korporativ  axborot 
tizimlari quyidagi sinflarga bo„linadi: 
 fayl-server asosidagi tizimlar; 
 mijoz-server arxitekturasi asosidagi tizimlar; 
 ko„p darajali arxitektura asosidagi tizimlar; 
 Internet/intranet-texnologiya asosidagi tizimlar. 
Har  qanday  axborot  tizimida,  turli  arxitekturali  axborot  tizimlarida 
mavjud  bo„gan  cheklanishlarini  anglash  imkonini  beruvchi,  uning 
funksional komponentlarini ajratish mumkin. 
Axborot tizimining funksional komponentalari 
Bel
gi 
Nomi 
Tavsifi 
PS 
Presentation Services 
(taqdim etish vositalari) 
Mos ta‟minlash dasturlaridan 
foydalangan holda PL taqdim etish 
mantiqi uzatayotgan xabarlarni 
tasvirlash va foydalanuvchi kiritmalarini 
qabul qilishni qurilmalar bilan 
ta‟minlanadi. 
PL 
Presentation Logic 
(taqdim etish mantiqi) 
Foydalanuvchi va EHM o„rtasida o„zaro 
aloqani ta‟minlaydi. Foydalanuvchi 
menyu buyruqlarini tanlaganda, tugmani 
bosganda yoki ro„yxat elementini 
tanlaganda harakatlarga ishlov beradi. 
BL 
Busines or Application 
Logic (amaliy mantiq) 
Ilova bajarishi lozim bo„lgan 
hisoblashlar, amallar va qaror qabul 
qilish uchun qoidalar to„plami. 
DL 
Data Logic 
(berilganlarni 
boshqarish mantiqi) 
Berilganlarni boshqarish amaliy 
mantiqini amalga oshirish uchun 
berilganlar bazasi (SQL-operatorlar) 
bilan bajarishi lozim bo„lgam amallar. 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

 
34 
 
DS 
Data Services 
(berilganlar bazasi 
ustida amallar) 
Berilganlarni boshqarish mantiqining 
bajarilishi uchun chaqiriladigan BBBT 
harakatlari (berilganlarni aniqlash, 
monipulyatsiya, fiksatsiya yoki 
tranzaksiyani qaytarish va boshqalar). 
BBBT odatda SQL-ilovalarni jamlaydi. 
FS 
File Services 
(faylli amallar) 
BBBT va boshqa komponentlar uchun 
o„qish va yozish diskdagi amallari. 
Odatda operatsion tizimning 
funksiyaalari hisoblanadi.