Axborot tizimi haqida umumiy tushuncha

Axborot tizimi haqida umumiy tushuncha.

Axborot texnologiyasi - axborotni toplash, saqlash, izlash, unga ishlov berish va uni tarqatish uchun foydalaniladigan jami uslublar, qurilmalar, usullar va jarayonlar;

Axborot tizimi - axborotni toplash, saqlash, izlash, unga ishlov berish hamda undan foydalanish imkonini beradigan, tashkiliy jihatdan tartibga solingan jami axborot resurslari, axborot texnologiyalari va aloqa vositalari.

ATlarni keng manoda axborotni qayta ishlaydigan ixtiyoriy tizimni tushunish mumkin. Tadbiq etish sohasiga qarab, ATlar ishlab chiqarish sohasida, talim sohasida, sogliqni saqlash sohasida, harbiy sohada va boshqa sohalarda ishlatiladigan tizimlarga ajratish mumkin.

ATlarni keng manoda axborotni qayta ishlaydigan ixtiyoriy tizimni tushunish mumkin. Tadbiq etish sohasiga qarab, ATlar ishlab chiqarish sohasida, talim sohasida, sogliqni saqlash sohasida, harbiy sohada va boshqa sohalarda ishlatiladigan tizimlarga ajratish mumkin.

Axborot tizimi - boshqarish funksiyasini amalga oshirish uchun xodimlarni turli xil axborotlar bilan taminlovchi obyekt haqidagi axborotlarni yigish, qayta ishlash, uzatish va saqlash boyicha malumotlar va kommunikatsiyaviy tizimni ozida namoyon etadi.

Iqtisodiy axborot tizimi nima ekanligini tushunib olish uchun eng avvalo uning iqtisodiy obyektni boshqarish tizimidagi tutgan ornini aniqlab olish lozim. Bu obyekt moddiy va nomoddiy ishlab chiqarish bilan bogliqdir.

Axborot tizimi quyidagi xususiyatlariga kora belgilanadi:

a) har qanday axborot tizimi tahlil qilinishi, tizim tuzilishining umumiy tamoyillari asosida qurilishi va boshqarilishi mumkin;

b) axborot tizimi dinamik va rivojlanuvchandir;

v) axborot tizimini tuzishda tizimli yondoshuvdan foydalanish zarur;

g) axborot tizimining chiqarish mahsuloti asosida qarorlar qabul qilinadi;

d) axborot tizimida axborotni qayta ishlashning "inson-kompyuter" tizimi sifatida qabul qilish lozim.

Avtomatlashtirilgan axborot tizimiga quyidagilar kiradi: odam (xodim), texnik vositalar, axborot va dasturiy taminot. Ular birgalikda boshqaruv usullari uchun malumotlarni qayta ishlaydi

Avtomatlashtirilgan axborot tizimiga quyidagilar kiradi: odam (xodim), texnik vositalar, axborot va dasturiy taminot. Ular birgalikda boshqaruv usullari uchun malumotlarni qayta ishlaydi

Axborot tizimining namunaviy tarkibi

Ixtiyoriy axborot tizimida uning ishlash jarayonini quyidagi tasvirda korsatamiz. Asosiy ishlar 4 ta blokdan iborat: dastlabki malumotni kiritish, unga ishlov berish, natijaviy malumotni istemolchilarga yoki boshqa AT ga uzatish, teskari aloqani taminlash, yani natijani tahlil qilib dastlabki malumotlarni xodimlar yoki boshqa AT tomonidan tuzatish

Ixtiyoriy axborot tizimida uning ishlash jarayonini quyidagi tasvirda korsatamiz. Asosiy ishlar 4 ta blokdan iborat: dastlabki malumotni kiritish, unga ishlov berish, natijaviy malumotni istemolchilarga yoki boshqa AT ga uzatish, teskari aloqani taminlash, yani natijani tahlil qilib dastlabki malumotlarni xodimlar yoki boshqa AT tomonidan tuzatish

Axborot tizimidagi jarayonlar

Axborot tizimidagi uchta jarayonlar tashkilotga qarorlar qabul qilish, boshqarish, muammolarni tahlil qilish va yangi mahsulotlar va xizmatlarni yaratish uchun zarur bolgan axborotlarni yaratadilar - bu kiritish, ishlab chiqish va chiqarishdir. Kiritish jarayonida tashkilot ichki yoki tashqi muhitdan tekshirilmagan malumotlar qayd qilinadilar yoki yigiladilar. Ichki axborotlar korxonada ishlab chiqarishni borishi, rejani bajarilishi, sexlar, uchastkalar, xizmatlarning ishlari, ishlab chiqarilgan mahsulotlarni sotilishi haqidagi malumotlarni aks ettiradilar. Axborot tizimi oraliq, malumotnomaviy va yakuniy natijalarni saqlanishini amalga oshiradi. Yuqorida sanab otilgan jarayonlarni amalga oshirish uchun belgilangan resurslar zarurdir. Bunday resurslar malumotlar, xodimlar, axborot texnologiyalari va foydalanuvchiga yoriqnomalardan iboratdir.

Axborot tizimidagi uchta jarayonlar tashkilotga qarorlar qabul qilish, boshqarish, muammolarni tahlil qilish va yangi mahsulotlar va xizmatlarni yaratish uchun zarur bolgan axborotlarni yaratadilar - bu kiritish, ishlab chiqish va chiqarishdir. Kiritish jarayonida tashkilot ichki yoki tashqi muhitdan tekshirilmagan malumotlar qayd qilinadilar yoki yigiladilar. Ichki axborotlar korxonada ishlab chiqarishni borishi, rejani bajarilishi, sexlar, uchastkalar, xizmatlarning ishlari, ishlab chiqarilgan mahsulotlarni sotilishi haqidagi malumotlarni aks ettiradilar. Axborot tizimi oraliq, malumotnomaviy va yakuniy natijalarni saqlanishini amalga oshiradi. Yuqorida sanab otilgan jarayonlarni amalga oshirish uchun belgilangan resurslar zarurdir. Bunday resurslar malumotlar, xodimlar, axborot texnologiyalari va foydalanuvchiga yoriqnomalardan iboratdir.

Axborot tizimining dasturiy taminoti

Axborot tizimining dasturiy taminoti deganda, kompyuter texnikasi vositalari bilan malumotlarni qayta ishlash tizimini yaratish va ulardan foydalanish uchun dasturiy va hujjatli vositalarni jamlash tushuniladi.

Dasturiy taminotni bajaradigan funksiyalariga bogliq holda uchta sinfga ajratish mumkin: tizimli dasturiy taminot, tadbiqiy dasturiy ta`minot va dasturlash tizimlari.