Axborot texnologtyalariuniversiteti mtgranova elvira aslam gvna, pozilova shahnoza xaydaraliyevna

T o ‘rtinchidan,
sifatli ta ’lim-tarbiya jarayonini tashkil etishda, 
oliy ta iim muassasalari, malaka oshirish institutlari va um um taiim
maktablari hamkorligida ilg‘or ish tajribalarini amaliyotga joriy 
etishga;
E n g asosiy si,
Xalq ta’limi tizimida faoliyat olib borayotgan 
o‘qituvchilarning kasbiy kompetentligi va mahoratiga bevosita 
bogiiqdir.
Zamonaviy o ‘qituvchi o ‘zining bilim, ko‘nikma va malakalarini 
amaliyotda, ya’ni taiim -tarbiya jarayonini sifatli tashkil etishda 
samarali qo ilay olishi- kasbiy kompetentligining eng asosiy 
komponentidir. Jumladan,
- Dunyo va mamlakatda ta iim taraqqiyoti bosqichlarini bilishi, 
xalq 
ta’limi 
tizimida 
o‘quv-tarbiya 
jarayoni 
mazmunini 
ta ’minlashga, uzviylik va uzluksizligiga amal qilish;
- Kompyuter, axborot kommunikatsiya texnologiyalaridan 
foydalanish va pedagogik faoliyatida q o ilay olishko‘nikmalariga 
ega boiish;
- 0 ‘quvchilaming ruhiy, jismoniy rivojlanishi va yosh 
xususiyatlari qonuniyatlarini bilishi, taiim-tarbiyada pedagogik- 
psixologik yondashuvga asoslanish;
- 0 ‘quv-tarbiya jarayonini sifatli tashkil etishda darsning aniq 
bosqichi uchun samarali zamonaviy pedagogik va axborot 
texnologiyalari hamda metodlami to ‘g ‘ri tanlash va q o ilay olish 
ko‘nikmasiga ega boiish;
- 0 ‘quv-tarbiya va darsdan tashqari mashg‘ulotlar jarayonida 
bolalar hayoti va sogiigi, texnik hamda axborot havfsizligini 
ta’minlashga tayyor boiish;
- Dars jarayonida mediaresurslar va elektron tarmoq 
imkoniyatlaridan samarali foydalanish hamda mediahavfsizlik 
m e’yorlariga amal qilish;
169

---

0 ‘qituvchilar 
u m u m ta’lim 
fanlarini 
o ‘qitish 
darsning 
m azm uniga m ediam adaniyat va m ediaxavfsizlik tushunchalarini 
singdirib borishi, ularga axborot texnologiyalarining cheksiz ijobiy 
im koniyalari, afzalliklari bilan bir qatorda salbiy t a ’siri va 
oqibatlaridan o ‘zini him oyalash y o 'llarin i ham o ‘rgatish lozim . 
B unda o ‘quvchilarda axborot bilan ishlash kom petensiyasini 
quyidagilam i inobatga olgan 
holda rivojlantirish 
m aqsadga 
m uvofiq:
-
( ) ‘quvchilarda axborot 
texnologiyalarining hayot va 
jam iyatdagi roli, im koniyatlari 
va 
q o ‘llash 
doirasi, 
shuningdek, 
uning 
s a l b i y
oqibatlari 
va 
ulardan 
him oyalanish 
haqidagi
tushunchalam i shakllantirish;
- T a ’lim olish va shaxs sifatida rivojlanish jarayonida elektron 
resurslar, 
o ‘quv 
dasturlari 
va 
boshqa 
o'quv-m etodik 
m ahsulotlam ing afzalliklarini anglash va q o ila s h n i o ig a tis h ;
- M asofadan m a ’lum ot alm ashish lokal va global tarm oqda 
m a ’lum ot qidirishni va bu jarayonda yuzaga kelishi m um kin 
b o ‘lgan 
xavf-hatardan 
saqlanish 
ham da 
m ediam adaniyat 
qoidalariga rioya qilish.
Y oshlarim izda yangi zam onga m os hayotiy m o ija lla rin i 
belgilashda ch alg ‘im aslik, axborot m akonida o ‘zlariga kerakli 
m anzilni aql-idrok, halollik va m ehnatsevarlik bilan topish, vatan 
taraqqiyoti v a yurt faravonligiga o ‘z hissasini q o ‘shish kabi 
fazilatlarni tarbiyalash b iz pedagoglam ing burchim izdir.
0 ‘qituvchilik 
eng 
qadim iy kasblardan 
biri 
hisoblanadi. 
Pedagogning jam iy at taraqqiyotidagi roli o 'ta m uhim dir. U lar 
yoshlam i tarbiyalaydilar, avlodni shakilantiradilar, kattalar ishining 
davom chilarini, barkam ol shaxslam i tayyorlaydilar. Shuning uchun 
ham , qaysidir m a ’noda pedagog jam iyat kelajagini, ilm u-fanini va 
m adaniyatini quruvchisi deyishim iz m um kin. Barcha zam onlarda 
buyuk m a ’rifatparvarlar o ‘qituvchining jam iy at hayotidagi rolini 
yuqori baholashgan. B uyuk pedagog Y .A .K om enskiy o ‘qituvchilik
170

---

kasbi haqida “0 ‘qituvchi kasbi shunday ajoyibki, quyosh ostida 
undan m uhim roq boT ishi m um kin em as” degan edi.