Axborot texnologtyalariuniversiteti mtgranova elvira aslam gvna, pozilova shahnoza xaydaraliyevna


Pedagogik muloqat tushunchasi. Pedagogik vaziyatlarning



Download 5,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet76/109
Sana03.10.2022
Hajmi5,77 Mb.
#851220
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   109
Bog'liq
Kasbiy pedagogik faoliyatga kirish. Migranova E.A. Pozilova Sh.X

4.4. Pedagogik muloqat tushunchasi. Pedagogik vaziyatlarning
turlari
Ibtidoiy tizim davridan boshlab, kishilar m a’lum ijtimoiy 
mvmosabatlar asosida bir-birlari bilan aloqa qila boshlaganlar. 
Muloqot insonning mehnat faoliyatida eng muhim 
soha 
hisoblangan.
Bashqacha aytganda, muloqot inson faoliyatining ruhiy hamda 
m a’naviy asosi natijasida yuzaga kelayotgan ijtimoiy ehtiyojlar 
bilan birgalikda namoyon bo‘ladi.
«Shaxslar faoliyatining motivatsiyasining asosi sifatida yo‘zaga 
chikayotgan ehtiyoj, manfaat, manfaatdorlik kabi ijtimoiy -
iqtisodiy omillar m a’lum m a’noda ulami maqsadli o‘y-fikrlari, 
istaklarini yuzaga chikishga ham sabab boiadi. Shaxslararo 
munosabatlarni, muloqot madaniyatini qay darajada shakllanishiga 
ham sezilarli ta’sir o ‘tkazadi. Binobarin, muloqot odamlar orasida 
amaJga oshiriladigan faoliyatlar ichida yetakchi o‘rin egallab, u 
insondagi eng muhim ehtiyojlami jamiyatda yashash va o ‘zini 
shaxs deb hisoblash bilan bog‘liq ehtiyojni qondiradi. Shuning 
uchun ham uning har bir inson uchun ahamiyati kattadir». 
(V.M.Karimova. Ijtimoiy psihologiya asoslari. Toshkent. 1994-yil. 
35-bet). 
Muloqot 
odamlaming 
birgalikdagi 
faoliyatlari, 
ehtiyoj laridan kelib chikadigan turli faolliklari mobaynida bir-biri 
bilan o'zaro munosabatlarga kirishish jarayonidir.
«Har bir shaxsning jamiyatda ado etadigan faoliyatlari o'zaro 
munosabat va ta’sir shakllarini o‘z ichiga oladi. Chunki har qanday 
ish, avvalo, odamlaming bir - birlari bilan til topishishni, bir -
birlariga turli xil m a’lumotlami o ‘zatishni, fikr almashinuvi kabi 
murakkab hamkorlikni talab etadi. Shuning uchun ham har bir 
shaxsning jamiyatda tutgan o‘mi, ishlarining muvaffakkiyati, 
obrusi lining muloqotga kirisha olish qobiliyati bilan bevosita 
bog‘liqdir.
130


Bir qarashda osonga o ‘xshagan shaxslararo muloqot jarayoni 
aslida juda murakkab bo‘lib, unga odam hayoti davomida o‘rganib 
boradi. Muloqotning psixologik jihatdan murakkab ekanligi haqida 
taniqli psiholog B.F.Pargin shunday yozadi:
a), individlaming o‘zaro ta’sir jarayoni;
b). individlar o ‘rtasidagi axborot almashinuv jarayoni;
v). bir shaxsning bashqa shaxsga munosabat jarayoni;
g). bir kishining bashqalarga ta’sir ko‘rsatish jarayoni;
d). bir-biriga hamkorlik bildirish imkoniyatlari;
ye), shaxslaming bir - birini tushunish jarayoni.
Muloqot o‘z xususiyatlariga ko‘ra turli shakl va ko‘rinishlarga 
ega bo'ladi. Muloqot inson amaliy faoliyatining moddiy- m a’naviy 
shakllarini hamda uning ehtiyoj larini o ‘zida aks ettiradi. («Xalq 
ta ’limi» jumali, 2003-yil, 3 - son, 48 - bet).
0 ‘qituvchi va o‘quvchi, domla va talaba o ‘rtasidagi munosabat 
va muomala madaniyati ularning fe’l-atvori, xulqi va olgan 
tarbiyasining amaliy hayotda namoyon bo‘lishini bildiradi. 
Kishining madaniyati, aw alo uning muomalasi, atrofdagilar bilan 
munosabatida 
ko‘zga 
tashlanadi. 
0 ‘ldmishli, 
madaniyatli, 
o‘qituvchi hamkasbidan, o ‘quvchisidan nimani, qanday so‘rashni, 
u yoki bu masala yuzasidan murojaat qilish mumkinmi yoki 
yukligini, oilaviy munosabatlarga daxldor masalalarga munosabat 
bildirish zaruriyati bormi - yukligini yaxshi anglaydi. Muomala 
jarayonida suxbatdoshining kayfiyatini ko‘tarish, unga optimistik 
mh bag‘ishlash, uning o‘z kuchiga ishonchini hosil qilish ham 
o ‘qituvchining eng muhim sifatlaridan biridir. Shuni alohida 
ta’kidlash kerakki, tom m a’nodagi muomala madaniyatiga ega 
bo‘lgan 
o ‘qituvchi 
shuxratparastlik, 
manmanlik, 
befarqli, 
xasadgo‘y, giybatchilik kabi illatlarga toqat qila olmaydi va unga 
qarshi kurashadi.

Download 5,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   109




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish