Bu - axborot-kommunikatsiya texnologiyalarida ma'lumotlarni qidirish, himoyalash, saqlash, qayta ishlash, taqdim etish, tarqatish usullari va shu kabi jarayonlar va usullarni amalga oshirish usullaridur.
Axborot texnologiyalari
maʼlumotlarni boshqarish va qayta ishlash texnologiyalaridir. Odatda bu atama ostida kompyuter texnologiyalari tushuniladi. Axborot texnologiyalari sohasida turli axborotniEHM va kompyuter tarmoqlari orqali yigʻish, saqlash, himoyalash, qayta ishlash, uzatish kabi amallar ustida ishlar olib boriladi.
Axborot
texnologiyasi asosiy texnik vositalari sifatida hisoblash- tashkiliy texnikadan tashqari aloqa vositalari – telefon, teletayp, telefaks va boshqalar qo’llaniladi.
Axborot texnologiyasi insoniyat taraqqiyotining turli bosqichlarida ham mavjud bo’lgan bo'lsa-da, xozirgi zamon axborotlashgan jamiyatining o'ziga xos xususiyati shundaki, sivilizatsiya tarixida birinchi marta bilimlarga erishish va ishlab chiqarishga sarflanadigan kuch energiya, xomashyo, materiallar va moddiy iste’mol buyumlariga sarflanadigan xarajatlardan ustunlik qilmoqda, ya’ni axborot texnologiyalari mavjud yangi texnologiyalar orasida yetakchi o'rinni egallamoqda.
Axborot texnologiyalarining xozirgi zamon taraqqiyoti hamda yutuqlari fan va inson faoliyatining barcha soxalarini axborotlashtirish zarurligini ko’rsatmoqda. Jamiyatni axborotlashtirish deganda, axborotdan iqtisodni rivojlantirish, mamlakat fan-taxnika taraqqiyotini, jamiyatni demokratlashtirish va intellektuallashtirish jarayonlarini jadallashtirishni ta’minlaydigan jamiyat boyligi sifatida foydalanish tushuniladi.
Axborot texnologiyalari
kompyuter texnologiyalari va boshqa yuqori texnologiyalar, zamonaviy aloqa vositalari, dasturiy ta'minot va amaliy tajriba sohasidagi zamonaviy yutuqlarga asoslangan va oqilona foydalanishga, xarajatlarni kamaytirish uchun axborot jarayonini samarali tashkil etish muammolarini hal qilishga chaqiriladi
Zamonaviy Axborot texnologiyalarining asosiy xususiyatlari
Raqamli ma'lumot almashish algoritmlari standartlarining tizimliligi.
Kompyuterlarni saqlashdan keng foydalanish va kerakli shaklda ma'lumotlarni taqdim etish
Raqamli texnologiyalar orqali ma'lumotni deyarli cheksiz masofada uzatish
Asosiy vositalar
Axborot texnologiyalari axborotni boshqarish uchun zarur bo'lgan barcha resurslarni, ayniqsa, axborotni yaratish, saqlash, boshqarish, uzatish va olish uchun zarur bo'lgan kompyuterlar, dasturiy ta'minot va tarmoqlarni o'z ichiga oladi
Axborot texnologiyalarini quyidagicha guruhlash mumkin
Texnik vositalar
Aloqa vositalari
Tashkiliy va uslubiy ta'minot va Standartlashtirish
Axborot texnologiya quyidagi ikki qismning birligi sifatida qaraladi: texnik va dasturiy vositalar.
Axborot texnologiya quyidagi ikki qismning birligi sifatida qaraladi: texnik va dasturiy vositalar.
Texnik vositalar – bu kompyuterning qurilmalari bo‘lib, ingliz tilida Hardware so‘zi bilan ataladi, mazmuni esa «qattiq mahsulotlar» kabi tushuniladi.
Texnik vositalar – bu kompyuterning qurilmalari bo‘lib, ingliz tilida Hardware so‘zi bilan ataladi, mazmuni esa «qattiq mahsulotlar» kabi tushuniladi.
Axborot texnologiya asosiy qurilmalari sifatida kompyuterdan tashqari telefon, teletayp, telefaks va boshqalar qo’llaniladi
Dasturiy taminot
Buyruq – u elementar instruksiya bo’lib, unda kompyuterning u yoki bu amalni bajarishi ifodalaniladi. Prosessorni biror-bir operatsiyani amalga oshirishi uchun bitta buyruq emas, balki bir – nechta buyruqlar ketmaketligini bo’lishi zarur bo’ladi.
Dasturlar - bu buyruqlarning tartiblangan ketma-ketligidir. Istalgan kompyuter dasturlarining yakuniy maqsadi – apparat vositalarini boshqarish va natijalar olishdan iborat bo’ladi
Odatda, dasturiy ta’minot (Software) deyilganda hisoblash tizimi orqali bajariladigan dasturlar to’plami tushuniladi.
Hisoblash tizimining dasturiy ta’minoti dasturli konfigurasiya deb ataladi.
Hisoblash tizimining dasturiy ta’minoti dasturli konfigurasiya deb ataladi.
Dasturiy ta’minotning darajali tuzilishi. a) Dasturiy ta’minotning bazaviy darajasi. U bazaviy apparat vositalari bilan o’zaro aloqani ta’minlashga javob beradi. bazaviy dasturlar doimiy xotira qurilmasida saqlanadi
b) Tizimli darajadagi dasturiy ta’minot. bu darajada ishlovchi dasturlar, kompyuter tizimida ishlovchi o’zga dasturlarni bazaviy darajadagi dasturlar va bevosita apparat ta’minoti bilan o’zaroaloqasini ta’minlash vazifasini bajaradi. Tizimli darajadagi dasturiy ta’minotlar to’plami kompyuterning operatsion tizimi yadrosini tashkil qiladi.
b) Tizimli darajadagi dasturiy ta’minot. bu darajada ishlovchi dasturlar, kompyuter tizimida ishlovchi o’zga dasturlarni bazaviy darajadagi dasturlar va bevosita apparat ta’minoti bilan o’zaroaloqasini ta’minlash vazifasini bajaradi. Tizimli darajadagi dasturiy ta’minotlar to’plami kompyuterning operatsion tizimi yadrosini tashkil qiladi.
c) Servisli (xizmat) darajadagi dasturiy ta’minot. tizimli dasturlar funksiyalarini kengaytirishda yoki va yaxshilashda qo’llaniladi.
d) Amaliy darajadagi dasturiy ta’minot. aniq bir vazifani bajaruvchi amaliy dasturlar majmuini mujassamlashtiradi.
