Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

1.5.3. Raqamli oddiy va ko‘p tarifli hisoblagichning hisoblash prinsipi va uning blok sxema tuzilishi.

Har qanday yuklamadagi, aniqlangan vaqt oralig‘idagi sarflangan energiyani hisoblash uchun, aktiv quvvat oqimining barcha o‘lchash vaqtidagi miqdorini integrallash talab qilinadi. Elektrmexaniq hisoblagichda bu mexaniq tarzda hisoblanadi. Raqamli hisoblagichda aniqlangan vaqt oralig‘idagi aktiv quvvatning hisoblangan qiymatini doimiy jamlashni amalga oshirish darkor bo‘ladi.

Umumiy holatda sarflangan energiya miqdori quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:

()

Bu yerda, p(t) - t vaqt momentidagi oniy quvvatning miqdori; T - o‘lchash vaqti. Tarmoqdagi tok va kuchlanish formasi sinusoidal bo‘lganda esa,

p(t) = u(t) * i(t) = U_msinwt * I_msin(wt +)=UIcos- UIcos(2wt +) (2)

u(t) va i(t) kuchlanish va tokning tarmoqdagi oniy qiymati; U va I kuchlanish va tokning amaliy qiymati(U=U_m/2; I=I_m/2); wt- tok va kuchlanish orasidagi faza siljish burchagi. Yuqorida ifodalangan ifodani integrallasak sarflangan aktiv quvvat miqdorini beradi:

Z = UIcos = Scos  [Vt] (3)

Bu yerda S=UI --- sarflangan to‘liq quvvat.

Bu holatda reaktiv quvvat quyidagi ko‘rinishda aniqlanadi:⁹

Q = Ulsincp = Ssincp [VAR] (4)

Har qanday quvvat(P,Q,S)ni hisoblash uchun, raqamli hisoblagichda to‘rt kattalik P,Q,S, orasidan ixtiyoriy ikki kattalikni o‘lchash darkor. Bu aslini olganda elektrmexaniq hisoblagichda amalga oshirishni iloji yo‘q, bu qurilmani qurilish jihatidan mumkin emas.

a)Set-220V	a)Set-220V